“เราไม่ได้ต่อสู้ เราไปต่อรอง ใช้ความรู้เป็นตัวต่อรองกับอำนาจ” นิวัฒน์ ร้อยแก้ว ครูตี๋ เจ้าของรางวัลสิ่งแวดล้อมโกลด์แมน (Goldman Environmental Prize) 

“เราไม่ได้ต่อสู้ เราไปต่อรอง ใช้ความรู้เป็นตัวต่อรองกับอำนาจ” นิวัฒน์ ร้อยแก้ว ครูตี๋ เจ้าของรางวัลสิ่งแวดล้อมโกลด์แมน (Goldman Environmental Prize) 


มีรายงานข่าวแจ้งว่า ในวันที่ 26 พฤษภาคม 2565 เวลา 07.00 น.ตามเวลาในประเทศไทย หรือเวลา 17.00 น.ของวันที่ 25 พฤษภาคม ตามเวลาของสหรัฐอเมริกา จะมีพิธีมอบรางวัลสิ่งแวดล้อมโกลด์แมน(Goldman Environmental Prize) ประจำปี 2565 ซึ่ง 1 ใน 6 ของผู้ที่ได้รับรางวัลระดับโลกครั้งนี้คือนายนิวัฒน์ ร้อยแก้ว หรือ “ครูตี๋”ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ อ.เชียงของ จ.เชียงราย ผู้มีบทบาทสำคัญในการต่อต้านการระเบิดแก่งในแม่น้ำโขงจนรัฐบาลไทยมีมติยกเลิกโครงการ

รางวัลด้านสิ่งแวดล้อมระดับโลกของ Goldman ได้พิจารณาจากตัวแทนของทวีปต่างๆ 6 ภูมิภาค โดยครูตี๋ได้รับการคัดเลือกในฐานะตัวแทนของทวีปเอเชีย ส่วนที่เหลือประกอบด้วย 1.Chima Williams นักกฏมายสิ่งแวดล้อมจากประเทศไนจีเรียซึ่งมีบทบาทสำคัญกรณีน้ำมันรั่วและมีการเรียกร้องให้บริษัทรับผิดชอบต่อชุมชน 2.Marjan Minnesma จากประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญที่ทำให้รัฐบาลต้องออกกฎหมายด้านมาตรการป้องกันการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ3.Julien Vincent จากประเทศออสเตรเลีย ที่รณรงค์ระดับรากหญ้าให้มีการตัดงบที่ให้กับอุตสาหกรรมถ่านหิน 4. Nalleli Cobo จากประเทศสหรัฐอเมริกาซึ่งนำพันธมิตรในชุมชนให้เคลื่อนไหวเพื่อปิดสถานที่ขุดเจาะน้ำมันที่เป็นพิษในชุมชน 5.Alex Lucitante และ Alexandra Narvaez จากประเทศเอกวาดอร์เป็นผู้นำการเคลื่อนไหวของชนพื้นเมืองเพื่อปกป้องดินแดนจากบรรพบุรุษของผู้คนจากการทำเหมืองทอง

19 เมษายน 2560 หรือ 5 ปีที่แล้ว  เรือขนาดใหญ่ของจีนเข้าเทียบท่าเรือเชียงแสน จ.เชียงราย  เพื่อปฏิบัติการสำรวจเตรียมการปรับปรุงร่องน้ำโขง ตั้งแต่สามเหลี่ยมทองคำ อ.เชียงแสน ถึงแก่งผาได อ.เวียงแก่น จ.เชียงราย นับเป็นการปลุกชาวบ้านริมน้ำโขงลุกขึ้นมาคัดค้านอีกครั้ง หลังเงียบหายไปนับ 10 ปี

ครูตี๋ นิวัฒน์ ร้อยแก้ว นำเรือชาวบ้านแล่นประชิดเรือสำรวจจีนขณะทำการขุดเจาะ เพื่อแสดงจุดยืน และมีข้อเสนอถึงรัฐบาล 3 ข้อคือ ควรประเมินผลกระทบทางสังคมสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจจากการระเบิดเกาะแก่งแม่น้ำโขงในระยะที่ 1 ก่อน ควรประเมินผลกระทบทางเศรษฐศาสตร์ด้านมูลค่าและคุณค่าของนิเวศลุ่มน้ำโขงตลอดลำน้ำโขงเพื่อเป็นฐานข้อมูลตัดสินใจก่อนที่จะเดินหน้าโครงการ และควรศึกษาและพัฒนาเส้นทางเศรษฐกิจอื่นๆ เช่นถนนสายเอเชีย R3a รีบเร่งพัฒนาการขนส่งทางราง ท่าเรือเชียงแสนให้รองรับการขนส่งสินค้าได้เต็มศักยภาพมากกว่าการจะทำลายเกาะแก่งแม่น้ำโขง

ข้อเสนอนี้ยืนยันได้ว่า ครูตี๋ ไม่ได้ต่อสู้ปกป้องแม่น้ำโขงจากการระเบิดแก่งโดยไม่คำนึงถึงการพัฒนา  แต่ตั้งคำถามกับการจะพัฒนาอย่างเหมาะสมคุ้มค่าและต่อรองผลที่ตามมา เช่นที่ครูตี๋คุยกับทีมสื่อพลเมือง ในครั้งนั้นว่า

“เราไม่ได้ต่อสู้ เราไปต่อรอง ใช้ความรู้เป็นตัวต่อรองกับอำนาจ”

ข้อต่อรองของครูตี๋ และเครือข่ายชาวบ้านลุ่มน้ำโขงทั้งเหนือและอิสานทำอย่างต่อเนื่องเพื่อยืนยันถึงสิทธิในการเข้าถึงทรัพยากรและสายน้ำโขง สายน้ำนานาชาติที่หล่อเลี้ยงผู้คน 6 ประเทศ คือ “ความรู้” เช่นที่ครูตี่เล่าในคลิป  นี้

และอยากชวนอ่าน

  • คุยกับครูตี๋ ในวันที่เรือจีนเทียบท่าสำรวจแม่น้ำโขง  ย้อนหลังไปเมื่อ 19 เมษายน 2560 ที่เรือสำรวจแม่น้ำโขงจากประเทศจีนเริ่มเข้างานสำรวจภาคสนามเพื่อการเดินเรือในแม่น้ำโขงช่วงไทย ลาว ระยะที่ 2 ซึ่งครม.เห็นชอบไปเมื่อ ปลายปี 2559  และต่อมา 4 กุมภาพันธ์ .2563 ครม. มีมติเห็นชอบตามข้อเสนอของกระทรวงคมนาคมให้ยุติการดำเนินโครงการปรับปรุงร่องน้ำการเดินเรือในแม่น้ำล้านช้าง แม่น้ำโขง ภายใต้ความตกลงการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำล้านช้าง แม่น้ำโขง พ.ศ. 2543

ย้อนไปในอดีตในช่วงการระเบิดเกาะแก่งแม่น้ำโขงครั้งแรกเมื่อปี 2542  เรือจีน VS แก่งน้ำโขง คลิกดูคลิป

และบริเวณสามเหลี่ยมทองคำ ที่ยืนยันว่าเมื่อแก่งแม่น้ำโขงที่หายไป ส่งผลกระทบอย่างไร ช่วงปี 2545-2547มีการระเบิดแก่งหิน 10 จุด เหนือเชียงแสนขึ้นไปถึงประเทศจีนแก่งหินหายไป แต่สิ่งที่มาทดแทน คือทราย ซึ่งเป็นอุปสรรคในการเดินเรือไม่แพ้แก่งหินปริมาณทราย ทิศทางการไหล และการก่อตัวที่ควบคุมไม่ได้กลายเป็นตัวเร่งให้เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างมหาศาลในลำน้ำโขงชาวบ้านที่นั่นบอกว่าในอนาคต หากทรายสะสมตัว จนเกิดเป็นเกาะใหม่ขึ้นกลางน้ำจะส่งผลต่อเส้นเขตแดนไทย/ลาว ตามสนธิสัญญาที่ไทยทำกับฝรั่งเศส

ครั้งนั้นเมืองไร้แก่ง ที่ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย  มีบทเรียนบางอย่างจะบอกชาวเชียงของที่กำลังเผชิญหน้ากับสถานการณ์ในช่วงปี 2560  โดยการระเบิดแก่งน้ำโขง ทำให้ได้อะไร เช่น ได้แม่น้ำโล่งๆๆๆได้หาดทรายใหม่เต็มลำน้ำ  ได้งบซ่อมตลิ่งพัง  นกได้หาบ้านใหม่  ชาวประมงได้พักผ่อน  ได้คุยกับลาวเรื่องเส้นเขตแดน

ระเบิดแก่ง มีแต่ได้กับได้?

และนี่เช่นกัน 4 เหตุผล กับไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ อดีตสมาชิกวุฒิสภา ที่เคยให้สัมภาษณ์ทีมสื่อพลเมืองไว้เมื่อปี 2560 ว่า

การระเบิดแก่งแม่น้ำโขงคนที่ได้รับผลกระทบ ไม่ใช่แค่เพียงชาวบ้านริมฝั่งโขงที่ จ.เชียงรายเหตุการณ์นี้ เกี่ยวข้องกับผลประโยชน์ของคนทั้งประเทศโดยเฉพาะเรื่องของอธิปไตยและความมั่นคงของประเทศ

ทั้งนี้ สถานะล่าสุดของโครงการระเบิดแก่งแม่น้ำโขงยุติลง  เมื่อมีมติคณะรัฐมนตรีเมื่อ  4 กุมภาพันธ์ .2563 ที่ครม.เห็นชอบตามข้อเสนอของกระทรวงคมนาคมให้ยุติการดำเนินโครงการปรับปรุงร่องน้ำการเดินเรือในแม่น้ำล้านช้าง / แม่น้ำโขง ภายใต้ความตกลงการเดินเรือพาณิชย์ในแม่น้ำล้านช้าง / แม่น้ำโขง พ.ศ. 2543

ย้อนรอย ระเบิดแก่งน้ำโขง

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

อ่านความรู้สึกครูตี๋ต่อการได้รับรางวัลและอนาคตแม่น้ำโขงแม้จะไม่ถูกระเบิดแก่ง ที่ transbordersnews

author

ปฏิทินกิจกรรม EVENT CALENDAR

เข้าสู่ระบบ