25 องค์กรภาคประชาสังคมไทยร่วมประณามเหตุสังหาร ‘หญิงนักต่อสู้เพื่อสิ่งแวดล้อม’ ชาวฮอนดูรัส

แถลงการณ์จากเครือข่ายผู้เดือดร้อนจากเขื่อน องค์กรภาคประชาสังคม และนักสิ่งแวดล้อม ประเทศไทย ประณามการฆาตกรรมนักสิทธิมนุษยชนชาวฮอนดูรัส 

4 มีนาคม 2559

เมื่อกลางดึกคืนวันที่ 2 มีนาคม 2559 เวลาท้องถิ่นประเทศฮอนดูรัส คนร้าย 2 คนได้บุกเข้ามาในบ้านของนักสิทธิและสิ่งแวดล้อมสาวชาวฮอนดูรัส เบอรร์ตา คาเซอเรส  ทำให้เธอเสียชีวิตและพี่ชายได้รับบาดเจ็บ 

เบอร์ตา เป็นนักอนุรักษ์ชาติพันธุ์เลนกา เธอร่วมก่อตั้งสภาประชาชนและองค์กรชาติพันธุ์แห่งฮอนดูรัส  (National Council of Popular and Indigenous Organizations of Honduras) ทำงานเพื่อปกป้องสิทธิชนเผ่าพื้นเมืองที่จะเดือดร้อนจากการสร้างเขื่อน Aqua Zarca Dam บนแม่น้ำ Gualcarque ซึ่งเป็นถิ่นอาศัยของชนเผ่าพื้นเมืองชาวเลนกา โดยเธอทำงานในหลายรูปแบบทั้งการใช้กฎหมาย ยื่นฟ้องศาล จัดประชุมกับชุมชนที่จะได้รับผลกระทบ ให้ความรู้และสร้างความเข้มแข็งแก่ชุมชน ยื่นร้องเรียนต่อคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนภูมิภาคอเมริกากลาง เป็นต้น 

และเมื่อปี 2558 เธอได้รับรางวัล Goldman Environmental Prize ซึ่งเป็นรางวัลสิ่งแวดล้อมระดับโลก

ข่าวจากนิวยอร์คไทมส์รายงานว่า คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนภูมิภาคอเมริกากลาง ได้สั่งให้มีมาตรการคุ้มครองความปลอดภัยให้แก่เธอ แต่ในวันเกิดเหตุกลับไม่มีเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยอยู่ด้วย 

สิ่งที่เธอทำ คือการเรียกร้องสิทธิของชนเผ่าพื้นเมือง ที่จะปกป้องทรัพยากรธรรมชาติอันเป็นมรดกของชุมชน ที่สืบทอดกันมากว่า 500 ปี  เธอและเครือข่ายได้คัดค้านการสร้างเขื่อน โดยเรียกร้องสิทธิเพื่อให้ชนเผ่าพื้นเมืองได้รับการปรึกษาหรือก่อนที่จะตัดสินใจก่อสร้างโครงการ 

นับตั้งแต่การรัฐประหารที่ฮอนดูรัสในปี 2552 รัฐบาลทหารได้ให้สัมปทานทั้งเขื่อน เหมืองแร่ และโครงการอื่นๆ แก่บริษัทเอกชน ซึ่งเป็นการยึดเอาทรัพยากรของชุมชนมาค้ากำไร  โครงการเขื่อนที่เธอต่อต้านนั้นรัฐบาลทหารได้ให้สัมปทานแก่บริษัทจีน Sinohydro แต่หลังจากการประท้วงอย่างต่อเนื่องของชุมชนทำให้บริษัทจีนจำเป็นต้องถอนตัวออกไป

พวกเราบางคนได้เคยพบและรู้จักเธอในครั้งที่มีการประชุมผู้เดือดร้อนจากเขื่อนทั่วโลก ที่เขื่อนราษีไศล ลุ่มน้ำมูน ในปี 2546 (Rivers for Life 2003) เรารู้ดีว่าการที่ชุมชนถูกกระทำ และเสียงของชุมชนไม่เคยได้ยิน ไม่มีโอกาสใดๆ ในกระบวนการตัดสินใจ เป็นอย่างไร 

เครือข่ายผู้เดือดร้อนจากเขื่อนในลุ่มน้ำต่างๆ และเหมืองแร่ ในประเทศไทยและองค์กรภาคประชาสังคมที่ลงชื่อด้านท้ายนี้  ขอประณามใครก็ตามที่กระทำการอันป่าเถื่อนนี้ เราเรียกร้องรัฐบาลฮอนดูรัส ให้สอบสวนดำเนินคดีผู้กระทำความผิดทันที และดำเนินตามกระบวนการยุติธรรม 

ร่วมลงลงนามโดย

1 ศูนย์ศึกษากะเหรี่ยงและพัฒนา Karen Studies and Development Center
2 มูลนิธิศูนย์ข้อมูลชุมชน (ศขช) Community Resource Centre Foundation (CRC)
3 Land Watch Working Group
4 โครงการขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะด้านทรัพยากรแร่ The campaign for Public Policy on Mineral Resources : PPM
5 เครือข่ายประชาชนผู้เป็นเจ้าของแร่ ประเทศไทย
6 กลุ่มนิเวศวัฒนธรรมศึกษา
7 โครงการพัฒนาคนรุ่นใหม่เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม มูลนิธิอาสาสมัครเพื่อสังคม
8 มูลนิธินโยบายสุขภาวะ จ.นนทบุรี 
9 มูลนิธิโลกสีเขียว Green World Foundation
10 โครงการศึกษาและปฏิบัติการงานพัฒนา (โฟกัส)
11 มูลนิธินิติธรรมสิ่งแวดล้อม (EnLAW)
12 Local Action Links (Local Act)
13 สมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต 
14 สถาบันชุมชนลุ่มน้ำโขง
15 สถาบันอ้อผะญา อ.แม่แจ่ม จ.เชียงใหม่
16 เครือข่ายลุ่มน้ำภาคเหนือ
17 กลุ่มตะกอนยม 
18 กลุ่มราษฎรรักษ์ป่า ต.สะเอียบ จ.แพร่
19 โฮงเฮียนแม่น้ำของ 
20 เครือข่ายอนุรัษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมลุ่มน้ำโขงล้านนา
21 เครือข่ายชุมชนรักษ์ป่าลุ่มน้ำแม่แจ่มตอนบน
22 คนอนุรักษ์
23 โครงการทามมูล จ.สุรินทร์
24 มูลนิธิเกษตรกรรมยั่งยืน (ประเทศไทย)  
25 เครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือก 

ดร.ไชยณรงค์ เศรษฐเชื้อ Chainarong Sretthachau มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
ดรุณี ไพศาลพาณิชย์กุล อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 
ปรีดา ทองชุมนุม นักกฎหมาย
ภัทรานิษฐ์ เยาดำ นักกฎหมาย
เจนจิณณ์  เอมะ