เสียงเล่าคำบอกในพื้นที่รถไฟความเร็วสูง

“สถานีอยุธยาไม่ได้มีแค่ความสำคัญในด้านประวัติศาสตร์แต่นี่คือศูนย์กลางการคมนาคมและเศรษฐกิจของจังหวัด”

                                 กลุ่มอโยเดียคลับ

สถานีอยุธยา เป็นหนึ่งสถานีแรก ๆ ในประเทศไทยหลักฐานที่เด่นชัดของประวัติศาสตร์นี้คือสถาปัตยกรรมของสถานีที่ถูกสร้างขึ้นมาตั้งแต่รัชสมัยของรัชกาลที่ 6

ในความทรงจำของคนพื้นที่อยุธยานี่คือชุมทางสายสำคัญของจังหวัดเพราะเป็นสถานีที่สามารถเดินทางเข้าไปยังกรุงเทพมหานครและไปภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือได้  อีกทั้งยังเป็นท่าของการค้าขายของชาวบ้านบนรถไฟควบคู่กันมาด้วย ปัจจุบันกลุ่มผู้โดยสารหลักคือนักเรียน นักศึกษาและคนทำงานจำนวนมากทุกเช้าเย็น

ฉะนั้นสถานีอยุธยาจึงมีความสัมพันธ์กับชาวบ้าน สามารถพบผู้โดยสารทุกช่วงวัยและหลายชนชาติที่เข้ามาใช้บริการ หากโครงการรถไฟความเร็วสูงเข้ามาผู้ที่ได้รับผลกระทบโดยตรงคือกลุ่มนักเรียน นักศึกษาและคนทำงานที่ต้องเดินทางทุกวัน บวกกับความไม่ชัดเจนของโครงการฯว่าหากรถไฟความเร็วสูงเข้ามาขบวนรถไฟเดิมยังมีให้บริการเหมือนเดิมมั้ย ที่พักรอจะเป็นอย่างไร 

“ท่าเรือตรงนี้สมัยก่อนมีทั้งขนซุงตามน้ำ ขนสินค้ามาจากกรุงเทพ ขนผู้คนมาจากทางด้านบนเพื่อมาขึ้นรถไฟที่นี่”

ชาวบ้านชุมชนหน้าสถานีรถไฟ

เดินออกจากสถานีอยุธยามาทางทิศตะวันตกจะผ่านกับซอยที่สองข้างทางเต็มไปด้วยร้านอาหาร ร้านเช่าจักรยานและบ้านพัก สุดสายจบที่แม่น้ำป่าสักซึ่งเป็นหนึ่งในแม่น้ำที่มีความสำคัญทางการค้าและวิถีชีวิตของชาวบ้าน

ในอดีตแม่น้ำป่าสักถือเป็นหนึ่งในเส้นทางการเดินทางมายังอยุธยา เพื่อมาต่อเส้นทางรถไฟ ทั้งจากอ่างทองหรือสิงห์บุรี ฝั่งตรงข้ามจะตรงกับตลาดเจ้าพรหม ซึ่งเป็นท่าขึ้นสินค้าที่เดินทางมาจากกรุงเทพฯ อาทิ น้ำมันพืช อาหารทะเล เป็นต้น 

ปัจจุบันแม้การเทียบเรือสินค้าที่ตลาดเจ้าพรหมและหลายกิจกรรมไม่ได้มีให้เห็นแล้ว แต่สิ่งที่ยังคงอยู่คือการเดินทางโดยเรือข้ามฝากที่มีบริการตลอดทั้งวันภายใต้โครงการรถไฟความเร็วสูงพื้นที่ตรงนี้จะกลายเป็นส่วนหนึ่งของสถานีอยุธยา ทำให้ชาวบ้านฝั่งชุมชนหน้าสถานีรถไฟเกิดความกังวลตลอดมาตั้งแต่ต้น เพราะไม่ทราบถึงแนวทางการเยียวยาที่ชัดเจน และหากต้องย้ายออกจากพื้นที่ตามที่แผนของโครงการฯ ก็ไม่รู้ว่าจะไปทำมาหากินที่ไหน

“อยากให้พัฒนาการท่องเที่ยวเมืองอโยธยาด้วย ไม่ใช่ไปอยู่ในเกาะเมืองอย่างเดียว”

ชาวบ้านชุมชนวัดประดู่ทรงธรรม

พระนครศรีอยุธยาถูกยกให้เป็นจังหวัดที่มีแหล่งมรดกโลกแห่งที่สองของประเทศไทย เป็นพื้นที่รุ่งเรืองไปด้วยทรัพยากรทางธรรมชาติและทางวัฒนธรรมที่มีมากว่า 400 ปี ทว่าในปัจจุบันคุณค่าทางประวัติศาตร์ถูกให้ความสำคัญเพียงแค่ฝั่งของเกาะเมืองเท่านั้น

เมืองอโยธยาเป็นเมืองเก่าที่อยู่ฝั่งทิศตะวันออกของพระนครศรีอยุธยา ซึ่งตามประวัติศาสตร์เมือง อโยธยานี้มีการอยู่อาศัยก่อนที่จะย้ายไปยังเมืองอยุธยาเพราะโรคระบาด โบราณสถานที่มีความสำคัญอย่างเช่นตำหนักกำมะเลียน วัดกุฎีดาวที่มีจุดเด่นอยู่ที่ซุ้มประตูและหน้าต่างมีรูปแบบศิลปะเปอร์เซียที่ได้รับความนิยมในสมัยพระนารายณ์มหาราช

แม้ว่าจะเป็นเมืองที่มีความเก่ากว่าแต่กลับไม่ค่อยได้รับความสำคัญ ทั้งในคุณค่าทางโบราณคดีและการท่องเที่ยวความเจริญที่กำลังจะเข้ามาจากโครงการรถไฟความเร็วสูงฯ จึงถูกมองว่าเป็นทั้งโอกาสและความท้าทาย สำหรับการส่งเสริมการท่องเที่ยวและธุรกิจต่าง ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง รวมทั้งเศรษฐกิจและปากท้องของคนในพื้นที่ด้วยเช่นกัน