ภาษาแม่ :ทางเลือกสู่การปฏิรูปการศึกษาไทย

ภาษาแม่ :ทางเลือกสู่การปฏิรูปการศึกษาไทย

เมื่อการศึกษาของไทย ที่เน้นเรียนรู้แบบภาพรวม ทำให้เด็กและเยาวชนชนเผ่าพื้นเมืองในจังหวัดเชียงใหม่ ห่างไกลจากภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิม ฝ่ายการศึกษาของชนเผ่าพื้นเมืองและการปฏิรูปการศึกษาจังหวัดเชียงใหม่ จึงร่วมกันผลักดัน “ภาษาแม่” ที่มีในท้องถิ่น ให้เป็นภาษาในการศึกษาทางเลือก สู่การปฏิการศึกษาของไทย ในภาพรวม 

องค์การยูเนสโกได้ประกาศให้วันที่ 21 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เป็นวันภาษาแม่สากล เพื่อรณรงค์และสะท้อนให้เห็นความสำคัญของภาษาและวัฒนธรรมท้องถิ่น ที่เป็นบ่อเกิดสร้างความเข้าใจและสร้างสันติภาพให้สังคม ที่ผ่านมาระบบการศึกษาไทย จะเน้นเรียนรู้ในแบบภาพรวมของประเทศ ทำให้เด็กและเยาวชนรุ่นใหม่ ห่างไกลจากภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมของตนเอง และไม่สอดคล้องต่อการเรียนรู้ของเยาวชนชนเผ่าพื้นเมืองในจังหวัดเชียงใหม่ ขาดทักษะการคิดวิเคราะห์ บางรายอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ กระทรวงศึกษาธิการเล็งเห็นถึงความสำคัญของนโยบายการออกแบบการจัดการเรียนการสอน ให้มีความเหมาะสมกับพื้นฐานทางภาษาและสังคมวัฒนธรรมของประชากรไทยชาติพันธุ์ต่างๆ จึงร่วมมือกับมูลนิธิภาษาศาสตร์ประยุกต์จัดการเรียนรู้แนวทางพหุหรือทวิภาษา โดยใช้ภาษาแม่เป็นฐาน ซึ่งได้ดำเนินการนำร่องในพื้นที่ของชนเผ่าพื้นเมืองมอญ ในปี 2550 ในพื้นที่ชนเผ่าพื้นเมืองกะเหรี่ยงและม้ง ในปีพ.ศ. 2551 ทำให้เกิดผลสัมฤทธิ์การเรียนรู้ดีขึ้น เด็กมีคุณภาพสามารถอ่านออกเขียนได้ทั้งภาษาแม่ ภาษาไทย และภาษาอื่น ๆ สามารถคิดได้อย่างสร้างสรรค์ ซึ่งกำลังขยายผลไปอีก 14 โรงเรียน เพื่อให้เชื่อมถึงนโยบายการศึกษา ในระดับประเทศ 

ทางเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองและการปฏิรูปการศึกษาเชียงใหม่ จึงได้จัด เวทีสมัชชาเครือข่ายการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง ครั้งที่ 3 ประจำปี 2558 ในหัวข้อ “ภาษาแม่: ประตูสู่ความสำเร็จของการจัดการศึกษาชนเผ่าพื้นเมืองและการปฏิรูปการศึกษาเชียงใหม่สู่การปฏิรูปการศึกษาไทย” ระหว่างวันที่ 21-22 กุมภาพันธ์ 2558 ณ หอประชุมอาคารเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา ตำบลช้างเผือก อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้มาแลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวทางการปฏิบัติต่อการจัดการศึกษาทางเลือก และร่วมกันจัดทำข้อเสนอแนะต่อนโยบายในระดับต่างๆ ที่เกี่ยวกับประเด็นการศึกษาของชนเผ่าพื้นเมือง อีกทั้งยังเป็นจุดเริ่มต้นด้านความร่วมมือระหว่างเครือข่ายต่างๆของการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง และองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อร่วมขับเคลื่อนการปฏิรูปการศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่ สู่การปฏิรูปการศึกษาไทย ในภาพรวม

ภายในงานมีกิจกรรมของเยาวชนจากโรงเรียนนำร่องทวิภาษา ในจังหวัดเชียงใหม่ มาแสดงโชว์ความสามารถ ในวันที่ 21-22 กุมภาพันธ์ นี้ ตามกำหนดการ

วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2558 พิธีกรประจำวัน: ชมรมทวิภาษาและตัวแทนเด็กเยาวชนต้นกล้าชนเผ่าพื้นเมือง

ที่

เวลา

รายการ

1

08.30 – 09.00

เด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี (การแสดงโชว์ความสามารถ)

  • ชมการแสดงของเด็ก ๆ จากโรงเรียนชุมชนมอวาคี

2

09.00 – 09.20

พิธีเปิด

  • กล่าวต้อนรับ โดย นายสุริยะ ประสาทบัณฑิตย์

ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่

  • กล่าวสนับสนุนการจัดการศึกษาเชียงใหม่

โดย นายบุญเลิศ บุรณุปกรณ์

นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่

09.20 – 10.00

  • กล่าวเปิด โดย ดร. อมรวิชช์ นาครทรรพ เลขานุการรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ

3

10.00 – 10.30

บรรยายพิเศษเรื่อง การปฏิรูปการศึกษาเชียงใหม่ 

โดย นายไพรัช ใหม่ชมภู  ผู้อำนวยการการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมองค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่

4

10.30 – 10.45

เด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี (การแสดงโชว์ความสามารถ)

  • ชมการแสดงเด็ก ๆ จากโรงเรียนแห่งความหวัง

5

10.45 – 12.30

 

เสวนาเรื่อง พหุวัฒนธรรมศึกษา และการเรียนรู้แนวทางพหุภาษาหรือทวิภาษาโดยใช้ภาษาแม่เป็นฐาน  ดำเนินรายการโดยผศ.วรรณา เทียนมี

  • ป้ามล มาลิ ผู้รู้ภูมิปัญญาชนเผ่าคะฉิ่น
  • พะติตาแยะ ยอดฉัตรมิ่งบุญ ผู้รู้ภูมิปัญญาชนเผ่าปกาเกอญอ
  • ครูวรัมพร จารุพงศนิธิกุล ครูอาสาโรงเรียนชุมชนบ้านห้วยหินลาดนอก
  • นายสินอาจ ลำพูนพงษ์ ผู้ทรงคุณวุฒิจาก สพฐ
  • นายปริญญา สาระคนธ์  ผู้อำนวยการโรงเรียนห้วยหาน
  • นางจันทร์สุดา ปุณณะการี โรงเรียนวัดวังก์วิเวการาม
  • นางกาญจนา ปราศรัย โรงเรียนรักแผ่นดิน

6

12.30 – 13.30

พักรับประทานอาหารกลางวัน

7

13.30 – 13.45

ชมการแสดงของเด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี

  • การแสดงของเด็ก ๆ จากโรงเรียนโจ๊ะมาโลลือหล่า

8

13.45 – 14.45

เปิดโลกการเรียนรู้สู่การศึกษาชนเผ่าพื้นเมืองที่หลากหลายรูปแบบ (ช่วงที่ 1) ดำเนินรายการโดยดร.สุชิน เพ็ชรักษ์

  • นำเสนอผลสำเร็จจากการจัดทวิภาษา
    • เล่าเรื่องจากฉากภาพใหญ่เป็นภาษาแม่ (ชั้นอนุบาล)
    • การฟังภาษาไทยอย่างเข้าใจ (ป.1)
    • “ทักษะการเล่าเรื่องสองภาษา (ภาษาแม่และภาษาไทย) จากหนังสือรูปภาพ” (ป.2)
    • นำเสนอการเขียนและการอ่านเชิงสร้างสรรค์ (ป.3)
    • สาธิตการสอนภาษาไทยแบบบูรณาการ

หมายเหตุ: เปิดให้ผู้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนและสรุปโดยผู้ดำเนินรายการ

9

14.45 – 15.00

พักรับประทานอาหารว่าง

และชมการแสดงของเด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี

  • การแสดงของเด็ก ๆ จากบ้านแม่สาใหม่

10

15.00 – 16.15

ผู้ทรงคุณวุฒิ เสนอแนะและเพิ่มเติม แนวทางและการขับเคลื่อนการจัดการเรียนการสอนทวิหรือพหุภาษาและพหุวัฒนธรรมศึกษาในอนาคตอย่างเป็นรูปธรรม ผู้ดำเนินรายการ: นายสินอาจ ลำพูนพงษ์

  • ผู้แทนจากสำนักงานการศึกษาขั้นพื้นฐาน
  • ผู้แทนจากเขตพื้นที่การศึกษา
    • นายเดช ศิรินาม ผู้อำนวยการเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงใหม่เขต 6
  • ผู้แทนจากนักวิชาการ
    • ดร.นงเยาว์ เนาวรัตน์ ผอ.ศูนย์พหุวัฒนธรรมและนโยบายการศึกษา
    • ผศ.ดร.เคิร์ก  เพอร์สัน จากองค์การเอส ไอ แอล อินเตอร์เนชั่นแนล และคณะทำงานพหุภาษาขององค์การยูเนสโก
    • ดร.วิยดา เหล่มตระกูล คณบดีคณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎลำปาง
    • ดร.ประเสริฐ ตระการศุภกร นายกสมาคมศูนย์รวมการศึกษาและวัฒนธรรมของชาวไทยภูเขาในประเทศไทย (ศ.ว.ท./IMPECT)

11

16.15 -16.30

ชมการแสดงของเด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี

  • ชมการแสดงของเด็ก ๆ จากโรงเรียนเซนต์โยเซฟแม่แจ่ม

12

16.30 – 16.45

สร้างสรรค์ความร่วมมือเพื่อสนับสนุนการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง (การลงนามความร่วมมือ) ดำเนินรายการโดย ผอ.ศักดิ์ดา แสนมี่ ผู้อำนวยการสมาคมศูนย์รวมการศึกษาและวัฒนธรรมของชาวไทยภูเขาในประเทศไทย (ศ.ว.ท./IMPECT)

  • ระหว่างเครือข่ายการศึกษาชนเผ่าพื้นเมืองกับภาคีองค์กรและเครือข่ายสนับสนุน องค์การบริหารส่วนจังหวัดเชียงใหม่
  • ระหว่างมูลนิธิภาษาศาสตร์ประยุกต์ กับมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
  • ระหว่างมูลนิธิรักษ์เด็กกับสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอนเขต 1

13

16.45 – 17.00

สรุปการประชุมวันที่ 1 โดยดร.ประสิทธิ ลีปรีชา อาจารย์ประจำศูนย์ศึกษาชาติพันธุ์และการพัฒนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

หมายเหตุ : อาหารว่างเช้า 10.30 – 10.40 – บ่าย 14.30 – 15.00 แจกให้รับประทานระหว่างกิจกรรม

วันที่ 22 กุมภาพันธุ์ 2558

พิธีกรประจำวัน: ฐานันดร ณ เชียงใหม่ และตัวแทนตัวเยาวชนต้นกล้าชนเผ่าพื้นเมือง (TKN)

ที่

เวลา

รายการ

1

09.00 – 09.15

เด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี (การแสดงโชว์ความสามารถ)

  • ชมการแสดงของเด็ก ๆ กลุ่มรักษ์ลาหู่บ้านกองผักปิ้ง

2

09.15 – 09.45

  • เชิดชูเกียรติผู้รู้ภูมิปัญญา ครูท้องถิ่นและครูไทยของเครือข่ายการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง
  • ชมวีดีทัศน์ปัญหาการจัดการศึกษาที่ส่งผลกระทบต่อชนเผ่าพื้นเมือง

3

09.45 – 10.45

เปิดโลกการเรียนรู้สู่การศึกษาชนเผ่าพื้นเมืองที่หลากหลายรูปแบบ (ช่วงที่ 2) ดำเนินรายการโดย นายชูพินิจ เกษมณี

ที่ปรึกษาเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย (คชท.)

  • โรงเรียนโจ๊ะมาโลลือหล่า โดยนางอรพิน กุศลรุ่งรัตน์
  • โรงเรียนชุมชนมอวาคี โดยนายบุญชัย นิรุจชากุล
  • โรงเรียนบ้านห้วยแห้ง โดยนายศิระศักดิ์ ภาสุพิพันฒ์กุล

หมายเหตุ: เปิดให้ผู้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนและสรุปโดยผู้ดำเนินรายการ

4

10.45 – 11.00

เด็กชนเผ่าพื้นเมืองมีดี (การแสดงโชว์ความสามารถ)

  • การแสดงของเด็ก ๆ จากโรงเรียนแห่งความหวัง

5

11.00 – 12.00

เปิดโลกการเรียนรู้สู่การศึกษาชนเผ่าพื้นเมืองที่หลากหลารูปแบบ (ช่วงที่ 3) ดำเนินรายการโดย นายชูพินิจ เกษมณี

ที่ปรึกษาเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองแห่งประเทศไทย (คชท.)

  • การจัดการเรียนรู้ทักษะชีวิตศึกษาบนฐานการวิจัย

เชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม

  • โรงเรียนเซนต์โยเซฟแม่แจ่ม
  • โรงเรียนสาธิตวิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มศว.แม่แจ่ม

หมายเหตุ: เปิดให้ผู้เข้าร่วมแลกเปลี่ยนและสรุปโดยผู้ดำเนินรายการ

6

12.00 – 13.00

รับประทานอาหารกลางวัน

7

13.00- 14.00

สานเสวนา “แนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาสำหรับชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทย”

ผู้ดำเนินรายการ: นายเกรียงไกร ไชยเมืองดี ผู้อำนวยการมูลนิธิรักษ์เด็ก

  • คุณหน่อแอริ ทุ่งเมืองทอง ประธานเครือข่าย IEN
  • ดร.ประภาภัทร นิยม ที่ปรึกษารัฐมนตรี/สปช.
  • อนุกรรมาธิการพหุวัฒนธรรม
  • ผอ.ไพรัช ใหม่ชมภู ตัวแทนอบจ.
  • ตัวแทนสพฐ.
  • ตัวแทนสสค.

8

14.00 – 14.15

สมัชชายื่นข้อเสนอกับภาคีปฏิรูปการศึกษาจังหวัดเชียงใหม่ และการปฏิรูปการศึกษาไทย

9

14.15 – 16.00

ทำแผนเครือข่ายการศึกษา IEN ในการขับเคลื่อนงาน

  • นำเสนอแผนปฏิบัติร่วมของเครือข่าย
  • สานแผนยุทธศาสตร์
  • นำเสนอแผนภาพรวม

10

16.00 – 16.20

สรุปการประชุมทั้งสองวัน โดย นายชูพินิจ เกษมณี

11

16.20 – 16.30

พิธีปิดการประชุม

หมายเหตุ: กำหนดการอาจเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสม และเชิญชมนิทรรศการและร่วมเรียนรู้ได้ตลอดงาน 

สอบถามเพิ่มเติมได้ที่: คุณวิไลลักษณ์ เยอเบาะ Tel. 087 1893 482 หรือที่คุณวิไลลักษณ์ เดชศรี Tel. 087 1856 500
(กองเลขานุการเครือข่ายการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง) หรือติดต่อประสานงานได้ที่: สมาคมศูนย์รวมการศึกษาและวัฒนธรรมของชาวไทยภูเขาในประเทศไทย (ศูนย์ประสานงานกองเลขานุการเครือข่ายการศึกษาชนเผ่าพื้นเมือง) เลขที่ 252 หมู่ที่ 2 ตำบลสันทรายน้อย อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ 50210

author

ปฏิทินกิจกรรม EVENT CALENDAR

เข้าสู่ระบบ