“วันนี้หาดใหญ่ยังบอกตัวเองเป็นเมืองค้าขาย แต่ยอดขายของทั้งเมืองยังไม่สามารถสู้พิมรี่พายที่ขายในคืนเดียว ความหลากหลายในตลาดกิมหยง ยังสู้ของในโกดังพิมรี่พายไม่ได้เลย”
ภัฏ รักษ์ทองธนา ผู้ประกอบ อ.หาดใหญ่
“ทำไมเราถึงไม่ชูจุดเด่นของเรา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องวัฒนธรรม เรื่องอาหาร ที่มากกว่าไก่ทอดหาดใหญ่ เพราะอาหารให้เมืองหาดใหญ่มีเยอะมาก และมีให้กินตลอด 24 ชม. และมีเสน่ห์ ซึ่งเราโดดเด่นในด้านนี้มาก แต่เราไม่เคยชูจุดเด่นเหล่านี้ออกไปสู่สายตาคนข้างนอก กลายเป็นสายตาคนนอกที่มองมาและเห็นว่ามีแค่ไก่ทอดหาดใหญ่”
ทิตติกาญน์ วังมี เยาวชนริทัศน์หาดใหญ่
จากกระแสคนกลับบ้าน และคนรุ่นใหม่ที่ต้องการจะสร้างเมืองที่เป็นอนาคตสำหรับพวกเขาและคนรุ่นต่อจากพวกเขา ทีมทีมแลต๊ะแลใต้ ได้ลงพื้นที่เมืองหาดใหญ่ จ.สงขลา ชวนคนรุ่นใหม่เดินสำรวจเมืองและสำรวจความคิด ความคาดหวังต่อเมืองของพวกเขาไปพร้อม ๆ กัน
“ชื่อนอท ภัฏ รักษ์ทองธนา โดยเนื้อแท้แล้วเป็นสถาปนิกที่ทำงานออกแบบ และอีกงานคือการทำอีเวนท์ จัดนิทรรศการ จัดคอนเสิร์ต ตอนนี้ทำพื้นที่ให้คนหาดใหญ่มาแลกเปลี่ยนกันผ่านกิจกรรมต่าง ๆ มีฉายหนัง แกลอรี่ นิทรรศการ งานดนตรี เราจะนำเอาศิลปวัฒนธรรมมาเป็นส่วนหนึ่งในการบ่มเพาะคนในพื้นที่ ซึ่งเป็นจุดประสงค์หลักของการสร้างสเปซแห่งนี้”
“ชื่อใหม่ ทิตติกาญน์ วังมี เป็นหนึ่งในกลุ่มเยาวชนริทัศน์พัฒนาเมือง ริทัศน์ (RTUS) มีชื่อจริงว่า Rethink Urban Space ตอนนี้ยังเป็นโครงการนำร่อง การรวมกลุ่มเยาวชนในเมืองต่าง ๆ นั้นสามารถขับเคลื่อนเรื่องอะไรได้บ้าง และตัวเยาวชนมีความสนใจประเด็นไหนบ้าง ส่วนหาดใหญ่ขับเคลื่อน 4 ประเด็น คือประเด็นพื้นที่สาธารณะ ชุมชน คมนาคมและสิ่งแวดล้อม”
เราเริ่มทำสเปซในช่วงที่มีวิกฤต (โควิด-19) คนก็หาว่าบ้าหรือเปล่า?
นอทเล่าย้อนไปช่วงแรกที่เริ่มกลับมาทำสเปซในพื้นที่กลางเมืองหาดใหญ่ “มาทำ(สเปซ)ตรงนี้ บ้านก็เก่า ต้องรื้อ ต้องปรับปรุงอะไรหลาย ๆ อย่าง ซึ่งผมมองว่าเป็นเรื่องสนุกและท้าทาย เพราะเราก็จบด้านนี้มา และสเปซของเราก็แทบไม่มีงานดีไซด์อะไรเพิ่มเติม เราแค่เอาของที่ถูกปรุงแต่งออกไป เหลือเพียงแก่นของตัวสถาปัตยกรรม พอเหลือเพียงแก่นสถาปัตยกรรม มันทำให้เราอยากเติมแต่งอะไรเข้าไปได้ง่ายขึ้น”
เราไม่อยากใช้คำว่าแลนด์มาร์ก
“แต่อยากให้เป็นบ้านหลังหนึ่งที่มีคนหาดใหญ่ผ่านไปผ่านมาบ่อย และไม่ส่วนใหญ่ก็ไม่รู้ว่าข้างในเป็นอย่างไร แต่พอวันหนึ่งเราเปิดเป็นสเปซ คนที่เข้ามาก็ได้เห็นว่าข้างในเป็นแบบนี้เอง บางคนอยู่หาดใหญ่มา 50-60 ปี ก็ไม่เคยเห็นว่าข้างในบ้านหลังนี้เป็นอย่างไร เราได้นำสิ่งที่หลงเหลือมาจากยุคสมัย อายุเกือบร้อยปีออกสู่สายตาคนภายนอก และเราเปิดรับทุกคนที่อยากเป็นส่วนร่วมกับเรา และ empower ให้พวกเขาทุกคนได้เข้ามามีส่วนร่วม แล้วพอทุกคนอยากมีส่วนร่วมกับเราทุกอย่างมันก็ง่าย”
ในมุมของคนรุ่นใหม่
ทิตติกาญน์ วังมี เยาวชนริทัศน์หาดใหญ่
หลังจากร่วมเป็นสมาชิกกลุ่มเยาวชนริทัศน์หาดใหญ่มาระยะหนึ่ง ใหม่ อธิบายให้เห็นสิ่งที่พวกเขาได้จากการลงพื้นที่สำรวจเมืองและเก็บข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ เพื่อจะนำมาทำโปรเจกต์สำหรับขับเคลื่อนเมือง “แน่นอนว่าเราไม่มีประสบการณ์ในยุคที่หาดใหญ่รุ่งเรือง และเราเห็นแค่ปัจจุบัน (ช่วง 20 ปีที่ผ่านมา) ทำให้มุมมองของคนรุ่นใหม่ที่มีต่อเมืองค่อนข้างแคบมาก มีระยะเวลาในการสัมผัสเมืองได้น้อยมากเมื่อเทียบกับคนรุ่นก่อนหน้าเรา ทำให้มีประเด็นการเคลื่อนเมืองที่ต่างกัน
อย่างคนรุ่นก่อนยังอยากเห็นภาพความรุ่งเรืองที่เคยเกิดขึ้นในหาดใหญ่อีกครั้ง ในขณะเดียวกันพวกเราก็อยากเห็นภาพหาดใหญ่ในอนาคตที่เราฝันไว้ สิ่งที่สำคัญมาก ๆ ในการขับเคลื่อนประเด็นเมืองคือเราจะทำอย่างไรให้ทั้ง 2 ภาพนี้มันเข้ากัน ทั้งสองกลุ่มยอมรับได้”
ความหลากหลายในตลาดกิมหยง(ปัจจุบัน) ยังสู้ของในโกดังพิมรี่พายไม่ได้เลย
“ต้นทุนเราดีมาก แต่เรามาตกหลุมดำอยู่ช่วงหนึ่งในเรื่องการเมืองท้องถิ่น วันนี้หาดใหญ่ยังบอกตัวเองเป็นเมืองค้าขาย แต่ยอดขายของทั้งเมืองยังไม่สามารถสู้พิมรี่พายที่ขายได้ในคืนเดียวในยุคที่ทุกคนเป็นกิมหยงได้ เรายังอยู่กับตรรกะเดิม ๆ แบบนี้เหรอ ต้นทุมเรามีอยู่มากมายทั้งที่เป็น Body (อาคาร ตึก บ้านเรือน) และออแกไนซ์ วันนี้เราควรทำให้เมืองเกิดเป็น district development เป็นย่านที่ไม่ได้หมายถึงย่านการค้า แต่เป็นย่านที่เป็น Sub Consumer คือทำให้เกิดการซื้อขายกันภายในตัวเมืองของเรา” นอทอธิบายวิธีการฟื้นฟูเมืองเศรษฐกิจตามแนวคิดและสิ่งที่เขากำลังทำอยู่
“ผมคิดว่าต่อไปเมืองที่มี Potential (ศักยภาพ) ซึ่งไม่ใช่ผลิตภัณฑ์ ไม่ใช่การค้าขาย แต่จะขายสิ่งที่สำคัญที่สุดและมีมูลค่ามากที่สุดคือวิถีชีวิตและคุณภาพชีวิตของคนในเมืองนั้น”
ถ้าเราทำให้คนในเมืองมีคุณภาพชีวิตที่ดี การท่องเที่ยวก็จะเข้ามาเอง ซึ่งการท่องเที่ยวไม่ใช่รูปแบบเดิมแล้ว แต่เป็นการท่องเที่ยวที่มาดูวิถีชีวิต มาใช้ชีวิตในเมืองนั้น ๆ ตลาดก็จะเป็นฉากหนึ่ง การขนส่งก็จะเป็นฉากถ่ายรูปฉากหนึ่ง แต่มูลค่าที่นักท่องเที่ยวเข้ามาจับจ่ายจะมากขึ้น”
“ย่าน” คือสิ่งสำคัญ เพราะถ้าเกิดย่านขึ้นมา เกิดการค้าขาย เกิดความเชื่อมั่นที่จะลงทุน ถ้ากลุ่มแลนด์ลอด ปล่อยอสังหาริมทรัพย์ให้กับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ได้ทำธุรกิจ ก็จะช่วยให้เกิดย่านง่ายขึ้น ซึ่งพอมันเกิดย่าน ก็จะเกิดการค้าขายตามมา เกิดพื้นที่รองรับผู้บริโภค แล้วมันก็จะเกิดเป็นนิเวศเมือง ซึ่งหลังจากนั้นคุยจะทำอะไร จะเอาอะไรมาลง มันก็ขายได้ แล้วยังช่วยสร้างมูลค่าของพื้นที่ได้ด้วย”
ภัฏ รักษ์ทองธนา ผู้ประกอบ อ.หาดใหญ่
“เราอยากให้เมืองนี้เป็นเมืองแห่งความหวัง เป็นเมืองแห่งความฝันของคนรุ่นใหม่เหมือนกัน ว่าเราสามารถใช้ชีวิตอยู่ในเมือง ลงหลักปักฐานอยู่ในเมืองนี้ได้ เราสร้างความรักในเมืองนี้ได้ มีครอบครัวในเมืองนี้ได้ และเห็นอนาคตของเมืองนี้”
ทิตติกาญน์ วังมี เยาวชนริทัศน์หาดใหญ่
author
