เรียบเรียง : อ้อมบุญ ทิพย์สุนา
19 พฤษภาคม 65 ที่ริมฝั่งโขง วัดท่าสองคอน ต.บ้านม่วง อ.สังคม จ.หนองคาย คนลุ่มน้ำ 7 จังหวัดภาคอีสานจัดมหกรรมแสดงดนตรีเลี้ยงผีแม่น้ำโขง วอน “ผีปู่ตา” สิ่งศักดิ์สิทธิ์ตามความเชื่อของคนในชุมชนช่วยดลจิตใจให้ “รัฐ” และ “เอกชน” ที่สร้างเขื่อนหยุดละเมิดสิทธิมนุษยชนคนท้ายน้ำ
ท่ามกลางความหวังอันริบหรี่ และกระแสข่าวของการสร้างเขื่อนตัวใหม่ แทบจะเรียกได้ว่าตั้งอยู่ระยะประชิดติดปลายจมูก อย่าง เขื่อนสานะคาม เขื่อนปากชม เขื่อนเหล่านี้อยู่ห่างจากตำบลบ้านม่วงในรัศมี 100 กิโลเมตร และ30 กิโลเมตร ตามลำดับ อาญา ถาไชยรา กำนันตำบลบ้านม่วงคนปัจจุบัน รวมทั้ง สมาณ แก้วพวง ชัยวัฒน์ พาระคุณ พร้อมลูกบ้าน ตั้งใจบนบานศาลกล่าวปู่เจ้าบ้านในงานพิธีเลี้ยงเจ้าปู่ดอนหอใน เดือน 6 ซึ่งปีนี้กำหนดเป็นวันที่ 19 พฤษภาคม 2565 การเลี้ยงจะใช้อาหารที่มาจากสัตว์เล็ก เช่น เป็ด ไก่ หมูเหล้า เพื่อขอให้สิ่งที่เคารพนับถือปกป้องหมู่บ้านดลบันดาลให้อยู่เย็นเป็นสุข ขอให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล ให้ฝนดี ฟ้าดีให้อยู่ดีมีสุขไปงานที่อื่นไกลก็ขอให้อย่ามีภัยอันตรายใดๆ
ซึ่งทุกครัวเรือนจะไปร่วมพิธีกรรม มีการทำกรวยดอกไม้ไปไหว้ เช่นถ้าในบ้านนั้นมี สมาชิก 4 คน ก็นำไป 4 กรวย ในกรวยดอกไม้จะมี ดอกไม้และเทียนอย่างละ 1 คู่ เมื่อก่อนจะให้คนในหมู่บ้านนำไก่มาบ้านหลังละตัว เหล้าหลังละแก้วเพื่อมาดื่มสังสรรค์ในวันพิธี แต่ในปัจจุบันนี้ชาวบ้านมีภารกิจที่จะต้องทำมากขึ้นจึงเปลี่ยนเป็นเก็บเงินครัวเรือนละ 50 บาท ไม่ได้บังคับว่าใครจะให้หรือไม่ให้โดยที่พ่อจ้ำจะเป็นคนจัดการ ทั้งเก็บเงินและชื้อของพอถึงวันงานพ่อจ้ำก็จะพาทุกคนทำพิธี นอกจากนี้ ทุกๆวันพระจะมีชาวบ้านที่นี่นอกจากไปวัด ยังจัดขันธ์ 5 ไปไหว้ศาลหลักบ้าน ซึ่งขันธ์ 5 จะมี ดอกไม้ 5 คู่ส่วนใหญ่จะเป็นดอกพุทธ เทียน 5 คู่ จะนำไปไหว้หลักบ้าน หรือผีเจ้าปู่บริเวณดอนหอ ซึ่งอยู่ในบริเวณวัดท่าสองคอนแห่งนี้
ในวันสำคัญทางความเชื่อของคนบ้านม่วงในปีนี้ จึงเป็นบรรยากาศที่พิเศษกว่าทุกปี ในช่วงเช้า มีการแห่บั้งไฟรอบหมู่บ้าน รถบั้งไฟมีการติดป้าย No Dam ไม่เอาเขื่อนกั้นน้ำโขง เข้าสู่บริเวณดอนหอ กลุ่มแม่บ้านทำอาหารคาวหวานถวายเจ้าปู่ จากนั้นกำนันอาญา ถาไชยรา และชาวบ้านร่วมกันทำพิธีเลี้ยงเจ้าปู่ดอนหอ และบนบานให้คนลุ่มน้ำโขงอยู่เย็นเป็นสุข ขอให้แม่น้ำโขงปราศจากเขื่อน จุดบั้งไฟจำนวน 3 บั้งถวายเจ้าปู่ ช่วยดลจิจดลใจให้ผู้มีอำนาจทั้งรัฐและเอกชนไม่สร้างเขื่อน คำนึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้น ที่เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนคนลุ่มน้ำโขง ร่วมกับแกนนำเครือข่ายคนฮักแม่น้ำโขง 7 จังหวัดภาคอีสาน มีวงดนตรีเพื่อชีวิตขับกล่อม สลับกับการกระตุ้นเตือนให้สมาชิกในชุมชนได้รับข้อมูลข่าวสารผลกระทบที่เกิดกับแม่น้ำโขง สายนทีแห่งชีวิตของพวกเขา
