เมื่อกาแฟเป็นมากกว่าเครื่องดื่ม

พาไปลิ้มรสชาติกาแฟจาก 3 ขุนเขา และเรื่องราวกาแฟที่เป็นมากกว่าแค่กาแฟ…

เชียงใหม่เมืองกาแฟ ในสัปดาห์นี้แอดมินพาไปสำรวจกิจกรรม เทศกาลกาแฟรับลมหนาว ที่เชิญชวนผู้ผลิตกาแฟกว่า 100 แห่ง มาจัดแสดงสินค้า ซึ่งแต่ละทีมมาพร้อมแบรนด์ของตนเอง บางท่านมาเป็นกลุ่มวิสาหกิจ บางท่ามาเป็นบริษัท และที่น่าสนใจสำหรับกิจกรรมนี้คือ ทั้งหมดล้วนเป็นผู้ประกอบการหน้าใหม่ ที่เลือกกาแฟ เป็นผลิตภัณฑ์ในการสร้างเศรษฐกิจตนเอง ครอบครัว และชุมชน วันนี้แอดมินโอ พาไปพุดคุยกับ เจ้าของแบรนด์สินค้าชุมชน ในนามวิสาหกิจ

วิสาหกิจชุมชนกาแฟขุนช่างเคี่ยน  อ.เมือง จ.เชียงใหม่ กาแฟบนยอดดอยสุเทพ ที่นั้นเป็นชุมชนม้ง มีเกษตรกรผู้ปลูกกาแฟ เป็นรายได้หลายครัวเรือน ชาตรี แซ่ย่าง วิสาหกิจชุมชนกาแฟขุนช่างเคี่ยน เล่าว่า กาแฟเหล่านี้เป็นกาแฟที่ปลุกไว้ในรุ่นปู่ย่าตายาย แต่ไม่มีการแปรรูป การเข้ามาทำกาแฟวันนี้ นอกจากเป็นกาาต่อยอดและแปรรูปแล้ว กาแฟของชุมชนยังคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ มีป่ามีกาแฟ มีกาแฟก็มีป่า อีกทั้งยังเป็นการใช้ที่ดินให้คุ้มค่ากว่าการผลิตพืชในรูปแบบอื่น หมู่บ้านของเรามีป่าและกาแฟ และยังสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านของชุมชนอีกด้วย

วิสาหกิจชุมชนดอยโป่งกา บ้านขุนแม่รวม อ.กัลยาณิวัฒนา จ.เชียงใหม่ ชุมชนปกาเกอะญอที่มีกุลกาแฟกลางหุบเขากับเรื่องราวคนต้นน้ำ วันนี้ผลิตภัณฑ์ถูกจัดวางและแสดงในงานครั้งนี้ด้วย โทกิ ประธานวิสาหกิจชุมชนเล่าว่า กาแฟเหล่านี้มาจากชุมชนของเขา ปลูกไว้ตั้งแต่รุ่นปู่ย่า มากว่า 40 ปี เป็นกาแฟที่ดูแลป่าต้นน้ำ ที่หมุ่บ้านมีทั้งไร่หมุนเวียน ไร่นา สวน และพืชชนิดอื่น ๆ แต่การใช้ประโยชน์ที่ดินแตกต่างกันไป เราทำกาแฟ นอกจากรายได้ที่จะเกิดขึ้นแล้ว ยังเป็นการรักษาป่าต้นน้ำ ดุแลสิ่งแวดล้อมของชุมชน และเป็นเรื่องใหม่ เพราะสมาชิกทั้ง 12 คน เป็นคนรุ่นใหม่ทั้งหมด เรากำลังเรียนรู้และเติบโตกับกาแฟไปพร้อมกับการสื่อสารเรื่องราวของชุมชน

กาแฟเก่อฮิ ที่ตั้งชื่อตามหมู่บ้านใจกลางป่าลึก ในต. แม่ลาน้อย อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน ของชายหนุ่มปกาเกอะญอ นามว่า ยุทธภัณฑ์ พิพัฒน์มงคล นำผลิตภัณฑ์ชุมชนมาวางจำหน่าย เราได้คุยกับแนวคิดและที่มาของกาแฟระหว่างที่เขากำลังดริปกาแฟให้ผมได้ลิ้มรสชาติ เขาเล่าที่มาของกาแฟว่า เป็นกาแฟที่ปลูกไว้นานแล้ว แต่ไม่มีใครมาแปรรูป ปกติชาวบ้านก็ขายเป็นสารให้กับพ่อค้าคนกลาง เราเห็นพื้นที่ เห็นโอกาส จึงกลับมาลองเรียนรู้กาแฟ และแปรรูปต่อยอดสินค้าให้กับตัวเอง และชุมชนด้วย นอกจากนี้หมู่บ้านยังมีเรื่องราวอีกมากมาย เช่นวิชีวิต วัฒนธรรมคนกับป่า ที่มีการเข้าใจผิดอยู่บ้าง ดังนั้นกาแฟนี้ทำหน้าที่มากกว่าแค่เครื่องดื่ม แต่คือเครื่องมือในการสื่อสารบอกเล่าเรื่องราวในชุมชนไปพร้อมกัน

และนี่คือ 3 เรื่องราว จาก 3 ชุมชน ที่เราได้พูดคุยกับคนทำกาแฟ งานนี้จัดขึ้นที่เซ็นทรัลพลาซ่า เชียงใหม่แอร์พอร์ต ตั้งแต่วันที่ 8-12 ธันวาคม 2564

ภาพ/เรื่อง ทินภัทร ภัทรเกียรติทวี

author

ทินภัทร ภัทรเกียรติทวี

"โอ๊ะหมึโชเป่อ" สวัสดีครับ เป็นคำทักทายในวัฒนธรรมเราเอง สนใจประเด็นธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ชาติพันธุ์ และความเคลื่อนไหวของสังคม ชอบถ่ายรูป ทำคอนเทนต์ สื่อสารเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง มีพื้นที่สื่อสารเล็กๆ อีกทาง คือ เพจ โพควา โปรดักชั่น ต้าบลึโด๊ะม๊ะ