ชมถ่ายทอดสด: ไตรสันติภาพบนเส้นทางสังคมมุสลิมอาเซียน

 

 

 

 

 

ในปัจจุบันสังคมมุสลิมในหลายภูมิภาคทั่วโลกต่างเผชิญกับความขัดแย้งหลากหลายลักษณะ ทั้งความขัดแย้งระหว่างสำนักคิดหรือนิกาย ซึ่งเป็นความขัดแย้งภายใน “อุมมะห์” ของตนเอง ความขัดแย้งระหว่างชุมชนมุสลิมกับชุมชนต่างศาสนิก หรือความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างประชากรมุสลิมชนกลุ่มน้อยกับรัฐประชาชาติที่ตนเองสังกัดเป็นพลเมือง ความขัดแย้งเหล่านี้ในหลายพื้นที่คลี่คลายไปสู่การใช้กำลังและความรุนแรงต่อรองต่อรองกับอำนาจรัฐ โดยอาศัยการตีความหลักการของอิสลามในบางแง่มุมมาเป็นเหตุผลรองรับ (justification) เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทของความขัดแย้งที่ตนเองเผชิญ ทว่าในอีกด้านหนึ่ง พัฒนาการดังกล่าวกลับส่งผลให้สถาปนาภาพตัวแทนแห่งความรุนแรงที่ประทับตราชุมชนมุสลิมให้ติดตรึงอยู่กับภาพลักษณ์ของกลุ่มชนที่นิยมความรุนแรง อย่างไรก็ตาม ชุมชนมุสลิมที่เผชิญกับความท้าทายเช่นนี้ก็ยังมีความพยายามที่จะแสวงหาวิธีการที่จะอยู่กับความขัดแย้งอย่างสร้างสรรค์ด้วยเช่นกัน วิธีการที่แตกต่างดังกล่าวนี่เองที่เป็นปรากฎการณ์สำคัญที่ท้าทายให้สังคมมุสลิมจากทั่วทุกมุมโลกพยายามแสวงหาคุณค่าและหลักการสากลบางประการที่อยู่ในหลักคำสอนของตนเองเพื่อปรับประยุกต์ใช้ในโลกความเป็นจริงและสอดคล้องกับโครงสร้างสังคมและการเมืองที่มีความเป็นสมัยใหม่

 

ในสภาวะดังกล่าว เราต่างเป็นประจักษ์พยานถึงความพยายามของนักคิดและนักเคลื่อนไหวทั้งที่เป็นมุสลิมและไม่ใช่มุสลิมพยายามสร้างองค์ความรู้ที่จะรับมือกับสถานการณ์ความขัดแย้งที่ตนต้องเผชิญอยู่ ไม่ว่าจะเป็นการอภิปรายในเรื่องของการให้ความหมายต่อการญิฮาดที่เปิดกว้างกว่าวาทกรรมของการก่อสงครามศาสนา การสถาปนาองค์ความรู้และสถาบันเกี่ยวกับแนวทางดุลยธรรม (วะสะฎียะฮ์) หรือแม้แต่การพยายามแสวงหาและปรับประยุกต์คุณค่าของอิสลามให้สอดประสานกับกระบวนการสันภาพที่กำลังดำเนินอยู่ในหลายพื้นที่ โดยเฉพาะในพื้นที่อันอุดมด้วยความหลากหลายทางวัฒนธรรมอย่างในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งต่างมีปัญหาและบทเรียนที่ตนเผชิญแตกต่างกันไปตามเงื่อนไขของแต่ละพื้นที่ ดังจะสามารถพิจารณาได้จากพัฒนาการของความขัดแย้งและกระบวนการสันติภาพในสามพื้นที่ อันได้แก่ ภูมิภาคมินดาเนาหรือบังซาโมโรในภาคใต้ของประเทศฟิลิปปินส์ ภูมิภาคตอนเหนือของเกาะสุมาตราหรืออาเจะห์ในประเทศอินโดนีเซีย และในกรณีของปาตานีหรือจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย เป็นต้น พื้นที่ทั้งสามนี้ต่างมีลักษณะบางอย่างที่มีร่วมกัน นั่นคือ เป็นพื้นที่ซึ่งมีมุสลิมเป็นชนกลุ่มใหญ่และมีความขัดแย้งในทางชาติพันธุ์ศาสนาที่เป็นปัจจัยพื้นฐานอันนำไปสู่การใช้กำลังมานานหลายทศวรรษ แต่ในขณะเดียวกันก็มีพัฒนาการของกระบวนการสันติภาพที่แตกต่างกันพอที่จะทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน กล่าวคือในขณะที่กรณีของอาเจะห์นั้นผ่านการลงนามในข้อตกลงสันติภาพมาแล้วหนึ่งทศวรรษ แต่ก็ยังเผชิญกับปัญหานานัปการของสถานการณ์หลังความขัดแย้ง ในกรณีของมินดาเนาเองก็กำลังอยู่ในห้วงเวลาสำคัญของกระบวนการสันติภาพ ในขณะที่ปาตานียังถือเป็นพื้นที่ซึ่งเพิ่งริเริ่มเข้าสู่กระบวนการหาทางออกด้วยวิธีการดังกล่าว

 

การแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการสร้างความร่วมมือทางวิชาการข้ามพื้นที่ใน “สามพื้นที่ความขัดแย้ง สามกระบวนการสันติภาพ” ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จึงเป็นฐานคิดสำคัญของการจัดประชุมวิชาการนานาชาติในครั้งนี้ ทั้งนี้ ก็เพื่อแบ่งปัน สานสัมพันธ์ และประมวลองค์ความรู้ผ่านบทเรียนและการคิดใคร่ครวญของนักวิชาการในภูมิภาคดังกล่าวนี้ ไปพร้อมๆ กับการพยายามสร้างความร่วมมือข้ามพื้นที่เพื่อเรียนรู้ร่วมกัน โดยคาดหวังว่าความรู้ที่แฝงฝังอยู่ในสังคมมุสลิมเหล่านี้นี่เองที่เป็นต้นทุนอย่างดีในการเผชิญหน้ากับความท้าทายในปัจจุบัน

 

 

 

ผู้เข้าร่วมประชุมจำนวน 400 คน ประกอบไปด้วย อาจารย์และนักวิชาการ เจ้าหน้าที่จากหน่วยงานภาครัฐ, ภาคประชาสังคมและนักศึกษา

 

 

วันพุธที่ 30 กันยายน 2558 ณ  หอประชุมอิหม่าม อัล นาวาวีย์  ชั้น 4 อาคารวิทยอิสลามนานาชาติ วิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

 

 

TriPEACE via ASEAN Muslim Societies

ไตรสันติภาพบนเส้นทางสังคมมุสลิมอาเซียน

 

 

เวลา	กำหนดการ
08.00 – 09.00 น.	ลงทะเบียน
09.00 – 09.05 น.	กล่าวรายงาน โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศรีสมภพ จิตร์ภิรมย์ศรี   ผู้อำนวยการสถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทางวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี (CSCD)
09.05 – 09.15 น.	กล่าวต้อนรับและกล่าวเปิดงาน โดย รองศาสตราจารย์ อิ่มจิต เลิศพงษ์สมบัติ รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี
09.15 – 09.30 น.	กล่าวแนะนำองค์ปาฐก โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุกรี หลังปูเต๊ะ รองอธิการบดีฝ่ายวิเทศสัมพันธ์และศิษย์เก่า มหาวิทยาลัยฟาฎอนี
09.30 – 10.00 น.	ปาฐกถา 1 โดย ศาสตราจารย์ ดร.ยุสนี ซาบี อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยอิสลามแห่งชาติอัลรานิรี (Universitas Islam Negeri Al-Raniry), อาเจะห์, ประเทศอินโดนีเซีย
10:00– 10:30 น.	ปาฐกถา 2 โดย ศาสตราจารย์ ดร.มาคาปาโด อบาตอน มุสลิม อธิการบดีมหาวิทยาลัยแห่งรัฐมินดาเนา (Mindanao State University), มินดาเนา, ประเทศฟิลิปปินส์
10.30 – 11.00 น.	ปาฐกถา 3 โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อิสมาอีลลุตฟี จะปะกียา อธิการบดีมหาวิทยาลัยฟาฏอนี (Fatoni University), ปัตตานี, ประเทศไทย
11.00–  11:45 น.	อภิปรายสะท้อนความคิดจากปาฐกถา โดย รองศาสตราจารย์ ดร. คอยรุดดีน  อัลจูเนียต อาจารย์ประจำสาขาวิชามลายูศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ (National University Of Singapore), ประเทศสิงคโปร์ ศาสตราจารย์ ดาโต๊ะ ดร. ออสมาน บาการ์ ผู้อำนวยการศูนย์อิสลามศึกษาสุลต่านโอมาร์ อาลี ไซฟุดดีน, มหาวิทยาลัยบรูไนดารุสลาม  (Universiti Brunei Darussalam), ประเทศบรูไน รองศาสตราจารย์ ดร.อับดุล ราซัก อะห์หมัด อาจารย์ประจำภาควิชายุทธศาสตร์ศึกษา, คณะการป้องกันประเทศศึกษาและการจัดการ, มหาวิทยาลัยป้องกันประเทศแห่งมาเลเซีย (National Defence University of Malaysia), ประเทศมาเลเซีย
11.45 – 12.00 น.	พิธีลงนามในบันทึกความร่วมมือระหว่างสถาบัน/มหาวิทยาลัย
12:00 – 13.30 น.	พักรับประทานอาหารกลางวัน/ ละหมาด
13.30 – 15.00 น.	เวทีนำเสนอบทความวิชาการ
	ห้องนำเสนอ A: หอประชุม อัล-อิมาม อัล-นาวาวีย์   ประธาน: อาจารย์ ดร.ธัญรดี ทวีกาญจน์ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์   ผู้นำเสนอและหัวข้อบทความ:   – การจัดการความขัดแย้งของมุสลิมร่วมสมัย: จากหลักการสู่เครื่องมือ คุณยาสมิน ซัตตาร์ นักศึกษาปริญญาเอก คณะรัฐศาสตร์และการระหว่างประเทศมหาวิทยาลัยอิสตันบูล, ประเทศตุรกี   – ความหวาดกลัวอิสลาม, อวิชชา หรือการสื่อสารที่ผิดพลาด?: เสียงสะท้อนของชุมชนมุสลิมต่อกรณีความขัดแย้งเกี่ยวกับเสียงอาซานในจังหวัดภูเก็ตของประเทศไทย อาจารย์ อรชา รักดี อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ ภาควิชาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   – กฎหมายพื้นฐาน (Basic Law) และอนาคตของโครงสร้างทางสังคมการเมืองในมินดาเนา ศาสตราจารย์ ดร.อัสนาวิล รอนซิง คณบดีศูนย์กษัตริย์ไฟซอลเพื่อการศึกษาอิสลาม, อาหรับ และอาเซียน, มหาวิทยาลัยแห่งรัฐมินดาเนา, ศูนย์มาราวี, ประเทศฟิลิปปินส์   – บทบาทของมหาวิทยาลัยในการพัฒนาสังคมและการเมืองหลังเหตุสึนามิ ดร. มูฮำหมัด อับดุลเราะห์มาน รองคณบดีคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, มหาวิทยาลัยอิสลามแห่งชาติอัลรานิ, เมืองบันดาร์อาเจะห์, ประเทศอินโดนีเซีย   ผู้วิจารณ์:  อาจารย์ ดร.มูฮัมหมัดอิลยาส หญ้าปรัง ศูนย์ศึกษาเอเชียอาคเนย์ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
	ห้อง B: ห้องสอบวิทยานิพนธ์ ชั้น 4   ประธาน: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ศรีสมภพ จิตร์ภิรมย์ศรี ผู้อำนวยการสถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทางวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   ผู้นำเสนอและหัวข้อบทความ   – บทบาทภาวะผู้นำสตรีไทยมุสลิมใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ดร.สุธิรัส  ชูชื่น อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์   – ประชาธิปไตยแบบปรึกษาหารือผ่านรูปแบบลูกขุนพลเมือง: กรณีรูปแบบการปกครองในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ผศ.ดร.สุทธิศักดิ์ ดือเระ อาจารย์ประจำวิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขานครินทร์   – บทบาทของการเงินอิสลามต่อกระบวนการสันติภาพในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย ดร.ธวัช นุ้ยผอม อาจารย์ประจำวิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขานครินทร์   – บทบาทของธุรกิจในการสร้างสันติภาพ: การสำรวจเบื้องต้นในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย อาจารย์ อริศ หัสมา อาจารย์ประจำวิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขานครินทร์   ผู้วิจารณ์: ศาสตราจารย์ ดร.ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ ธรรมศาสตราภิชาน วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
	ผู้นำเสนอโปสเตอร์   – เมื่อฮาลาลเป็นเรื่องการเมือง อาจารย์สุไรนี สายนุ้ย อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   – ผู้หญิงมุสลิมในความขัดแย้งถึงตาย: ผู้เยียวยาในความรุนแรง อาจารย์ธัญญธร สายปัญญา อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   – ความไว้วางใจและการสร้างสันติภาพในจังหวัดชายแดนใต้ อาจารย์สุวรา แก้วนุ้ย อาจารย์นักวิจัย สถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทางวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   – องค์กรประชาสังคมมินดาเนากับกระบวนการเจรจาสันติภาพ อาจารย์ฟารีดา ปันจอร์ อาจารย์นักวิจัย สถานวิจัยความขัดแย้งและความหลากหลายทางวัฒนธรรมภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี   – การเคลื่อนไหวทางการเมืองของมุสลิมในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภายใต้ระบอบประชาธิปไตย : ทางเลือกของการเข้าสู่อำนาจโดยใช้สันติวิธี คุณอิมรอน สาเหาะ  นักศึกษาปริญญาโท สถาบันสันติศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่
15.00 – 16:30 น.	เวทีอภิปรายสาธารณะ “ความรู้ทางเลือกในพื้นที่ความขัดแย้ง ” วิทยากร คุณเมธัส อนุวัตรอุดม นักวิชาการสำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบันพระปกเกล้า คุณโซรยา จามจุรี นักวิชาการสำนักส่งเสริมและการศึกษาต่อเนื่อง ม.อ.ปัตตานี / นักเคลื่อนไหวและนักปฏิบัติการสันติภาพ เครือข่ายผู้หญิงภาคประชาสังคมเพื่อสันติภาพชายแดนใต้ คุณแวอิสมาแอล์ แนแซ ผู้อำนวยการวิทยาลัยประชาชน อาจารย์งามศุกร์ รัตนเสถียร อาจารย์ประจำสถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล   ดำเนินรายการ คุณรอมฎอน ปันจอร์ บรรณาธิการศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์ภาคใต้
16.30 – 16.45 น.	กล่าวปิดการประชุม ศาสตราจารย์ ดร.กนก วงษ์ตระหง่าน ที่ปรึกษาผู้อำนวยการวิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี

 

หมายเหตุ: มีล่ามแปลและอุปกรณ์ประกอบการแปลตลอดงาน