สึนามิโควิด-19 ระลอก 3 ส่งผลกระทบกันถ้วนหน้า คนตกงานขาดรายได้ในการเลี้ยงชีพ โดยเฉพาะกลุ่มคนเปราะบางในชุมชนริมทางรถไฟ เหล่านาดี 12 อ.เมือง จ.ขอนแก่น ชาวบ้านตั้งหลักร่วมแรงร่วมใจ เปิดร้านอาหาร “ครัวชุมชนเหล่านาดี” ขายก๋วยเตี๋ยวไก่มะระ ข้าวมันไก่ ไข่เจียว ในราคาจานละ 15 บาท เพื่อช่วยแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายของผู้ที่เดือดร้อนในชุมชน 135 หลังคาเรือน
“ขายให้พออิ่ม ไม่ได้ขายให้พอรวย ขาย 15 บาท อิ่มเท่าในราคา 30 บาท นี่คือโครงการในเป้าหมายของเรา จากที่จะไปซื้อ 30 บาท ซื้อ 15 บาท ก็อิ่มแล้ว” นงเยาว์ กงภูเวศน์ ประธานชุมชนเหล่านาดี 12 ในเขตเทศบาลนครขอนแก่น เล่าเสียงดังฟังชัดภายใต้หน้ากาก ถึงเป้าหมายของความร่วมแรงร่วมใจครั้งนี้ของคนในชุมชน
“โครงการนี้ เป็นความคิดริเริ่มของกรรมการ คิดว่าจะทำตั้งแต่โควิด-19 รอบที่แล้ว มันเป็นช่วงระยะเวลาสั้น ๆ ควบคุมได้เร็วเลยได้เลิกทำ แต่ระลอกนี้เกิดการระบาดทั่วประเทศ ซึ่งขอนแก่นเป็นหนึ่งในพื้นที่สีแดง เห็นความเดือดร้อนของลูกบ้าน บางคนเป็นลูกจ้างร้านอาหารเขาโดนปิดกิจการ บางคนเคยไปรับจ้างเขาก็งดไว้ ในครอบครัวมีหลายชีวิตที่เขาเดือดร้อน ถ้าไปกินที่ร้านอาหาร ต้นทุนมันก็สูงอยู่ ขั้นต่ำก็ 35 บาท แม่เลยพากรรมการฯมาคิดหาทางออกว่า เรามาตั้งครัวชุมชนแบบนี้ดีไหม ดีกว่าเราทำแจก ทำแจกมาเยอะแล้ว
แต่ถ้าเรามาตั้งต้นทำกองทุนของชุมชนเราเองให้ลูกบ้านเราได้กินของราคาถูก แล้วก็ป้องกันเพื่อไม่ให้ลูกบ้านเราออกไปข้างนอก เรามีเงินจากกองทุนเงินล้านที่แม่เอามาเป็นเงินในการซื้ออุปกรณ์แล้วก็มีมูลนิธิคนขอนแก่นมอบเงินขวัญถุงให้ตั้งแต่โควิด-19 รอบแรก 10,000 บาท ของครัวกลาง ที่ พอช. ทำ เขาบอกว่าเป็นเงินขวัญถุง ถ้าเดือดร้อนก็ใช้ได้ ก็เลยขออนุญาตเขาเอามาซื้อเครื่องครัว มีเงินขวัญถุงของคนขอนแก่นทศวรรษหน้า ที่มอบให้ครัวกลางโซน 4 เหล่านาดี 12 ได้บริหารจัดการ
ในเรื่องนี้มีพี่น้องในเขต 3 ของครัวกลางโซน 4 เหล่านาดี 12 หมู่ 15 และชุมชนก็เห็นด้วย ที่ว่าจะเอาเงินออกมาบริหารจัดการ คนที่ขายก็มีกลุ่มแม่บ้านที่ว่างงาน หมุนเวียนเข้ามาขายช่วยกัน เราขายให้พี่น้องทั่วไปไม่เฉพาะในเหล่านาดี คนที่ผ่านชุมชนเราก็ขาย แล้วสิ่งสำคัญต้องขอบคุณพี่น้องที่สนับสนุนครัวให้เครื่องปรุงมา ที่นำมาสมทบ กำไรก็ให้กลุ่มแม่บ้านนิดหน่อย คนละ 100 กว่าบาท พอให้เขาอยู่ได้”
ขอนแก่นเป็น 1 ใน จังหวัดควบคุมสูงสุดจากการระบาดของโควิดระลอก 3 ในภาคอีสาน ส่งผลให้หลายธุรกิจต้องหยุดกิจการชั่วคราวเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโรค ซึ่งชาวชุมชนเหล่านาดี 12 ที่ตั้งอยู่กลางเมือง ริมทางรถไฟขอนแก่น เดิมมีอาชีพรับจ้างรายวัน ทั้งในร้านอาหาร เข็นผักในตลาด คัดหอม กระเทียม และเก็บของเก่า ต้องหยุดงานและขาดรายได้ การเปิดร้านอาหาร ครัวชุมชนชั่วคราว หลังจากที่ตัวเลขผู้ติดเชื้อลดน้อยลงและสถานการณ์เริ่มดีขึ้น จึงเป็นเสมือนการเติมออกซิเจนให้กับพวกเขาได้หายใจหายคอสะดวกขึ้น
“ใครทำงานทั้งวันก็ให้ 200 บาท ถ้าใครทำงานครึ่งวันก็ให้ 100 บาท พอได้ค่าเป็นเงินเข้าบ้านของแต่ละคน กำไรไม่เยอะ ขายให้พออิ่ม ไม่ได้ขายให้พอรวย ขาย 15 บาท อิ่มเท่าในราคา 30 บาท คือโครงการในเป้าหมายของเราจากที่จะไปซื้อ 30 บาท ซื้อ 15 บาท ก็อิ่มแล้ว คุณภาพก็พอใช้ได้อยู่”
นอกจาก เปิดครัวขายในราคาถูก สมาชิกชุมชนที่นี่ยังมีกลุ่มคนเปราะบาง ทั้งผู้สูงวัย ผู้ป่วยติดเตียงที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง ซึ่งชาวบ้านเห็นตรงกันที่จะช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายของครอบครัวในช่วงวิกฤติเศรษฐกิจนี้ ด้วยการให้คูปองอาหารจากทางร้านชุมชน โดยได้รับการสนับสนุนเงินกองทุนของชุมชน
“ตอนแรกแม่จะทำเป็นคูปองแต่ตอนนี้ไม่ทำก็ได้แล้ว เพราะว่าใครมาเยี่ยมแม่ก็เล่าให้ฟังว่า ทำบุญด้วยไหม 8 กล่อง 8 ชีวิต 120 บาท ใครสะดวกในการทำก็จองแล้วเอาเงินไว้กับแม่ พอถึงวันแม่ก็เอาเงินให้แม่ครัว แม่เป็นคนดูแลเงินแต่เมื่อไรที่ถึงคิวเขา แม่จะเอาเงินให้ไว้กองกลางของครัว คือใครจองแม่ก็จะเรียงคิวตามลำดับ ซึ่งโครงการนี้ทำมาตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม ไม่ต้องทำคูปองเลย
เขาเห็นแม่ทำแล้วแม่ก็แจก ใครบริจาคมาแม่ก็จะแจกแล้วถ่ายรูปแจ้ง ไม่ต้องทำคูปองเลยเพราะว่ามีคนมาสมทบแม่ก็เขียนว่าวันนี้คนนี้จอง คือแม่มองดูคนด้อยโอกาส คนพิการ คนติดเตียง คนชราที่คิดว่าสมควรดูแลสมควรให้เขาได้กินฟรี ที่จริงคนต้องการก็เยอะเหมือนกัน แต่ว่าก็เลือกเอาคนที่สาหัสก่อน บางคนที่เดือดร้อนแต่เขาก็ยังสามารถดูแลตัวเองได้ ก็ถือว่าโชคดีของเหล่านาดีที่มีคนมาสนับสนุนอาหารเยอะเหมือนกัน อย่างวันนี้มีคนใจบุญมาแจกข้าวผัด 30 กล่อง แม่ก็ทำแจก แจกคนที่สมควรที่จะแจกในครัวเราของทุกวัน
ทำงานแยกเป็นแผนก แผนกขายก๋วยเตี๋ยว แผนกขายข้าวมันไก่ แผนกขายไข่เจียว การเก็บเงินของแม่ครัวแม่ทำตะกร้ายื่น ให้เก็บเงินกับให้ถอนเงินลูกค้าได้ แล้วเงินที่ได้มาก็เอาไว้อีกกล่องหนึ่ง แล้วกล่องนั้นจะไม่มีการเก็บเงินจนกว่าจะเอาสเปรย์แอลกอฮอล์ไปฉีด
อย่างแม่ค้าที่ทำอาหารแม่ก็จะไม่ให้ให้เก็บเงินเลยเพื่อป้องกัน ถ้ามีคนแปลกหน้ามาแม่ก็จะมีเจลแอลกอฮอล์ให้ล้างมือ วันนี้มีกลุ่มสตรี กลุ่มผ้าร่มเย็นเอาหน้ากากอนามัยมาแจก ถ้าใครไม่มีมาแม่ก็มีมาแจกให้ เราจะบอกว่าเราไม่ได้รังเกียจกันนะ แต่เพื่อป้องกันความปลอดภัย จะขออนุญาตเก็บตังค์ลูกค้าทางตะกร้า ขออนุญาตเอาเจลแอลกอฮอล์ล้างมือให้
“ยามวิกฤตเช่นนี้ ทำให้ชุมชนต้องลุกขึ้นสู้ และร่วมกันจัดการปัญหาและดูแลช่วยเหลือจุนเจือพี่น้องข้างเคียง กลุ่มผู้เปราะบางในชุมชน หวังเพียงว่าจะช่วยแบ่งเบาภาระลงได้บ้าง”
“ข้าวไข่เจียวกล่องนึง”
“ได้ ๆ”
สิ้นเสียงลูกค้าที่แวะเวียนมาสั่งข้าวกล่อง แม่ครัวก็เข้าประจำการ เสียงกระทะ ตะหลิว และกลิ่นหอมของข้าวไข่เจียวร้อน ๆ ก็ชวนยิ้ม ชวนหิว และมากกว่าความอิ่มท้องของลูกค้าซึ่งเป็นสมาชิกของชุมชน คือ ความอิ่มเอมใจ ที่เห็นชาวบ้านลุกขึ้นมาจัดการกันเองตามธรรมชาติของชุมชน เพื่อให้ทุกคนอยู่ร่วมและน่าจะรอดจากวิกฤตินี้ไปพร้อม ๆ กัน
author
