FM100 ม.เชียงใหม่ ร่วมกับสภาลมหายใจเชียงใหม่ จัดเวทีสาธารณะ “ต่อลมหายใจให้เชียงใหม่ (อีกครั้ง)” ระดมความเห็นทุกภาคส่วน แก้ปัญหาฝุ่นควัน
ที่โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา อ.เมือง จ.เชียงใหม่ สถานีวิทยุเสียงสื่อสารมวลชน (FM 100 MHz) คณะการสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ร่วมกับสภาลมหายใจเชียงใหม่ จัดเวทีสาธารณะ “ต่อลมหายใจให้เชียงใหม่ (อีกครั้ง)” โดยมี รศ.ธีรภัทร วรรณฤมล คณบดีคณะการสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นประธานเปิดงาน และผู้ร่วมเวทีประกอบด้วย นายธนา นวลปลอด หัวหน้ากลุ่มงานยุทธศาสตร์และการจัดการสำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงใหม่ (ผู้แทนผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่) นายทัศนัย บูรณุปกรณ์ นายกเทศมนตรีนครเชียงใหม่ อ.ดร.สมพร จันทระ คณะทำงานแก้ไขปัญหาหมอกควัน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และนางสาวปริศนา พรหมมา ผู้แทนสภาลมหายใจเชียงใหม่
ทั้งนี้เนื่องจากปัญหาหมอกควัน ไฟป่า และค่าฝุ่นละอองขนาดเล็ก ที่เข้าสู่ระดับวิกฤต เป็นปัญหาสำคัญที่คุกคามต่อสุขภาพของประชาชนและส่งผลต่อภาวะเศรษฐกิจ สังคม ทั้งการคมนาคมและภาคการท่องเที่ยวในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่และภาคเหนือ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แม้จะมีความพยายามจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการบริหารจัดการเพื่อให้เกิดการแก้ปัญหาอย่างจริงจัง และมีการตื่นตัวของภาคประชาชนเพิ่มขึ้น ในการขับเคลื่อนร่วมกับภาครัฐเพื่อจัดการและยกระดับสถานการณ์ ให้เป็นเรื่องของทุกคนที่ต้องร่วมกันแก้ไข
ธนา นวลปลอด หัวหน้ากลุ่มงานยุทธศาสตร์และการจัดการสำนักงานป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจังหวัดเชียงใหม่ ตัวแทน ปภ.เชียงใหม่ เปิดเผยว่าภาพรวมปีนี้จากการคาดหมาย กรมอุตุฯคาดว่าสภาพอากาศจะคล้ายปีที่ผ่านมาในช่วงเดือน ก.พ.-มี.ค. คาดว่าความกดอากาศจะยังคงแรง หากเกิดการเผาประกอบกับเชียงใหม่เป็นแอ่งกระทะอาจเผชิญปัญหาฝุ่นควันเหมือนปีที่ผ่านมา
จังหวัดเชียงใหม่ การเตรียมรับมือปีนี้ เริ่มจากการใช้ศาสตร์พระราชา เช่นการทำป่าเปียก สร้างฝาย เริ่มตั้งแต่ พ.ค.-พ.ย.และประชาสัมพันธ์ต่อเนื่องผลกระทบที่เกิดขึ้นสร้างจิตสำนึกประชาชนโดยเฉพาะพื้นที่เสี่ยงที่มีการเผา
ส่วนยุทธศาสตร์เตรียมการยังใช้ยุทธศาสตร์เหมือนเดิมปีที่ผ่านมา แต่เพิ่มความเข้มข้น 4 พื้นที่ คือพื้นที่เกษตร ชุมชนเมือง พื้นที่ริมทาง และพื้นที่ป่าไม้ โดยมีผู้รับผิดชอบชัดเจน ใช้ดาวเทียมตรวจจับความร้อน หากพบต้องเร่งแก้ไขในส่วนที่รับผิดชอบเข้าไปดำเนินการได้ทันที
ยุทธศาสตร์จัดการ ยึดผู้บัญชาการเหตุการณ์ใช้ระบบ single command ผู้ว่าราชการจังหวัดจะเป็นผู้บัญชาการเหตุการณ์ แต่ก่อนจะถึงผู้ว่าฯต้องอยู่ในการดูแลองค์การปกครองท้องถิ่น และนายอำเภอ ผู้ใหญ่บ้าน กำนันก่อน เพราะนโยบายให้ส่วนท้องถิ่นดำเนินการเองก่อนเพราะมีงบประมาณ และใกล้ชิดประชาชน
ขณะที่ปีนี้ยังมีภาคประชาชนเข้าร่วม เช่น สภาลมหายใจ ถือว่าเป็นการบูรณาการแก้ปัญหาร่วมกัน ซึ่งมีการตั้งศูนย์แก้ไขปัญหาฝุ่นควันตั้งแต่เดือน ต.ค.ที่ผ่านมา ด้านการบังคับใช้กฎหมายจะเข้มข้นขึ้นมากกว่าปีที่ผ่านมาโดยเฉพาะในช่วงห้ามเผา ซึ่งปีนี้จะซ้อมใหญ่ แก้ปัญหาฝุ่นควัน โดยสภาความมั่นคงแห่งชาติ ในช่วงประมาณเดือน ม.ค.หรือ ก.พ.
ด้านนายทัศนัย บูรณุปกรณ์ นายกเทศมนตรีนครเชียงใหม่ระบุว่าเตรียมรับมือปัญหาฝุ่นควันในเมืองเน้นย้ำ มี 3 ประเด็นโดยประเด็นแรก คือเรื่องสุขภาพ เตรียมพื้นที่ตั้งพื้นที่ปลอดภัย หรือ เซฟตี้โซน 14จุดในเทศบาลนครเชียงใหม่และให้ความรู้เรื่องฝุ่นละอองโดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เช่น ศูนย์เด็กเล็ก ผู้ป่วยติดเตียง ฯลฯ
ประเด็นที่ 2 ลดปัจจัยฝุ่นควัน คือลดแหล่งกำเนิด เช่น การก่อสร้างตึกต้องมีอุปกรณ์ป้องกัน ผ้าคลุม เตรียมส่งเจ้าหน้าที่ไปตรวจสอบ ส่วนปัญหาการเผาเทศบาลนครเชียงใหม่ ได้นัดหมายการเก็บขยะ เช่น ใบไม้ จะนัดเก็บทุกวันศุกร์เพื่อนำไปทำปุ๋ยหมัก ส่วนรถยนต์ในเมืองเน้นมาตรการตรวจควันดำ และเน้นให้ประชาชนใช้บริการขนส่งสาธารณะแทนการใช้รถส่วนตัว
ส่วนการแก้ปัญหาระยะยาว ประเด็นที่ 3 เทศบาลนครเชียงใหม่ เตรียมหารือตึกสูงในเทศบาลนครเชียงใหม่เพิ่มฉีดละอองน้ำตามตึก เมื่อปีที่ผ่านมาได้ขอความมือได้ประมาณ 40 ตึกเตรียมขยายเพิ่มเติม ขณะเดียวกันเตรียมเพิ่มพื้นที่สีเขียว เช่น สวนสาธารณะให้มากขึ้น
ดร.สมพร จันทระ คณะทำงานแก้ปัญหาหมอกควันมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระบุว่ามหาวิทยาลัยรวบรวมนักวิจัยสาขาต่างๆมารวมอยู่ในหน่วยงานเดียวกัน คณะทำงานแก้ไขปัญหาหมอกควัน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ คือ เป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยสนับสนุน ความรู้จากภาควิชาการที่ต่างคนต่างทำมารวมไว้แล้ว เพื่อให้ขอมูลเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ให้ส่วนงานที่ต้องการการสนับสนุนนำไปใช้ต่อยอดเพื่อแก้ปัญหา
อีกอันที่เราทำคือ ระบบ Low Cost Sensorในการรายงานค่าคุณภาพอากาศให้ประชาชนได้เข้าถึงและรู้ข้อมูลที่เป็นมาตรฐานเพื่อการป้องกันตัวเอง ตอนนี้เราพยายามทำข้อมูลคุณภาพให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน ต่อให้เราไม่ทำ ตอนนี้ประชาชนไม่ได้รอดูข้อมูลจากแหล่งเดียว เขาเข้าถึงเช่นที่นิยมกันคือ Air Visual และจัดทำเว็บไซต์ให้เห็นภาพรวมปัญหาหมอกควัน
คิดนวัตกรรมใหม่ในการใช้ชีวิตของประชาชนการป้องกันตัวเอง เช่น Nano Filler ที่ใช้กรองฝุ่นสามารถล้างทำความสะอาดได้ ไม่ต้องทิ้ง
การให้ความรู้เชิงวิชาการ เช่น ต้นกล้าท้าฝุ่นควัน คือให้ผู้เข้าร่วมรู้กับเยาวชน ถึงสาเหตุ การป้องกันตัวเอง
ปริศนา พรหมมา ตัวแทนจากสภาลมหายใจเชียงใหม่ ระบุว่าการแก้ปัญหาฝุ่นควันมีปัญหามาตั้งแต่ปี 2550 แต่แก้ปัญหาไม่ได้สภาลมหายใจจึงรวมตัวจากกลุ่มคนที่จะมาแก้ปัญหานี้ ที่มามีการหารือแนวทางการทำงานภาคเมือง ภาคชนบท และส่วนราชการ มีการจัดการพื้นที่ 2 ส่วนภาคเมืองเพิ่มพื้นที่สีเขียวเพื่อให้ปัญหาสิ่งแวดล้อมดีขึ้นแก้ปัญหาระยะยาว และเตรียมจัดมหกรรมพลังเชียงใหม่ลมหายใจเดียวกัน จัดวันที่ 15 ธันวาคมเพื่อประกาศเจตนารมณ์แก้ปัญหาฝุ่นควัน ส่วนชนบท มี 32 ชุมชนจัดการฝุ่นควันประสบความสำเร็จ เครือข่ายฯเตรียมลงพื้นที่ฟังสถานการณ์ ต้นทุนการจัดการ และสนับสนุน เตรียมขยายไปยังชุมชนอื่นๆ ส่วนการจัดการเชื้อเพลิงโดยวิธีการชิงเผาเตรียมการทำวิจัยเพื่อศึกษาเปรียบเทียบเพื่อลดปัญหาข้อขัดแย้งในชุมชน
ที่ผ่านทำมาหลังฝุ่นควันหนักหน่วง เราก็ช่วยกันอย่างเช่นฝนมี่ผ่านมาก็ปลูกต้นไม้ ช่วยกันปลูกช่วยกันปัก ร่วมถึงตอนนี้ที่ทำร่วมกับสภาองค์กรชุมชนที่มีการเข้าไปร่วมฟังและร่วมออกแบบกันคนในท้องถิ่นที่แต่ละที่มีวิธีการจัดการไม่เหมือนกัน บางที่ท้องถิ่นมีศักยภาพในการสนับสนุนชุมชนในการจัดการปัญหาทั้งเรื่องงบประมาณ หรืออุปกรณ์