“เรามีพื้นที่ในหัวใจของเราให้กับคนอื่น ๆ คำว่ามีพื้นที่คือใจกว้าง พอใจกว้างเราก็สามารถเอาความรู้สึกของคนอื่นมาอยู่ในใจเราได้”
ประเทศไทยเข้าสู่ “สังคมสูงอายุ” มาตั้งแต่ปี 2548 จนถึงปัจจุบันที่มีแนวโน้มผู้สูงวัยเพิ่มขึ้น ท่ามกลางการเตรียมความพร้อมรับมือกับสังคมสูงอายุ ทั้งด้านสภาพร่างกาย สภาพแวดล้อม และสภาพจิตใจ งานเวทีเสวนาสาธารณะ “ต่าง GEN ไม่ต่างใจ” ดูหนัง-ฟัง-คุย เพื่อคนทุกวัย ในวันที่ 26 ก.ย. ที่ผ่านมา ณ ห้องออดิทอเรียม ชั้น 5 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ซึ่งกิจกรรมนี้จัดขึ้นเพื่อสร้างความเข้าใจ การรับมือกับสังคมสูงวัย และการลดช่องว่างความแตกต่างระหว่างวัย ผ่านสื่อภาพยนตร์สั้นที่เล่าเรื่องราวในมุมมองของคนรุ่นใหม่ จัดขึ้นโดยความร่วมมือของไทยพีบีเอส, มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.), สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.), กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.), มหาวิทยาลัยศิลปากร, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ และจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ภายในงานมีการฉายภาพยนตร์สั้น 4 เรื่อง อาทิ เรื่อง “Relations Chick” กำกับโดย ศิวัชญา ศิวโมกษ์ เรื่อง “TESTER” กำกับโดย กฤติน ทองใหม่ เรื่อง “By and By” กำกับโดย มนธิการ์ คำออน และเรื่อง “สุดไกลตา” ซึ่งกำกับโดย อ.ตั้ม พัฒนะ จิรวงศ์ โดยเรื่องสุดไกลตาเป็นอีกหนึ่งประเด็นที่น่าสนใจและถูกหยิบยกมาพูดคุยภายในงานนี้ด้วย
ภาพยนตร์สั้น Relations Chick กำกับโดย ศิวัชญา ศิวโมกษ์
ภาพยนตร์สั้นเรื่อง TESTER กำกับโดย กฤติน ทองใหม่
ภาพยนตร์สั้นเรื่อง By and By กำกับโดย มนธิการ์ คำออน
สุดไกลตา เป็นภาพยนตร์สั้นที่มีเนื้อหาที่เล่าถึงมุมมองความแตกต่างทางความคิดระหว่าง “โชค” เจ้าของร้านขายศาลพระภูมิแห่งหนึ่งในสระแก้ว และ “ไอซ์” ลูกสาวของโชค เฟรชชี่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ที่กลับบ้านในช่วงปิดเทอม พร้อมงานออกแบบศาลพระภูมิสไตล์โมเดิร์น ซึ่งทำให้เกิดความขัดแย้งทางความคิดกับผู้เป็นพ่อ แต่มีเด็กหญิงชาวกัมพูชาซึ่งเป็นจุดที่ทำให้ 2 พ่อลูกได้สานความเข้าใจของมุมมองในแต่ละวัย และลดช่องว่างระหว่างระหว่างกัน
“การจะอยู่ร่วมกันได้ เราจะเห็นคุณค่าของอีกคนหนึ่งก่อน เราถึงจะรู้สึกว่า เราถึงอยากรู้กับเขา มันก็เลยเป็นเรื่องของรายละเอียดเหมือนที่บอกว่าไข่ดาวหรืออะไรในหนัง ที่ผมรู้สึกว่า รายละเอียดเป็นเรื่องสำคัญของชีวิต” อ.ตั้ม พัฒนะ จิรวงศ์ กล่าวถึงจุดสนใจของตัวเองที่สร้างภาพยนตร์สั้นเรื่องนี้
ภาพยนตร์สั้นเรื่อง สุดไกลตา กำกับโดย พัฒนะ จิรวงศ์
จากที่ผู้กำกับเรื่องนี้ได้สะท้อนเรื่องของการใส่ใจของคนรอบข้าง โดยการเล่าถึงการสังเกตรายละเอียดของคนที่อยู่รอบตัวเพื่อเชื่อมความสัมพันธ์ต่างวัย ยกตัวอย่างฉากที่ลูกสาวสังเกตเห็นว่าพ่อเริ่มมีคิ้วหงอกแหลม ๆ ออกมา นั้นสื่อถึงการสังเกตรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ทุกคนล้วนมองผ่าน แต่จริง ๆ แล้ว คิ้วหงอกที่แหลมออกมานั้น มันคือการให้รายละเอียดว่าสภาพร่างกายของพ่อเปลี่ยนแปลงตามวัยด้วยเช่นกัน
อ.ประมวล เพ็งจันทร์ กล่าวถึงแง่มุมของการเห็นคุณค่าซึ่งกันและกัน จากการพูดถึงมุมมองของการสังเกตรายละเอียดแล้วนั้น การให้ความสำคัญและการมีพื้นที่ให้แก่กันและกันระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่นี้ จะมีความหมายในเชิงความสัมพันธ์และความละเอียดลึกซึ้ง โดยกล่าวว่า “ผมเข้าใจว่ารายละเอียด เราต้องใส่ใจให้มากขึ้น และความใส่ใจแบบที่ว่า ผมเข้าใจว่ามันไม่ใช่เรื่องใดเรื่องหนึ่ง แต่จะทำให้เกิดความหมายขึ้นว่า เรามีพื้นที่ในหัวใจของเราให้กับคนอื่น ๆ คำว่ามีพื้นที่คือใจกว้าง พอใจกว้างเราก็สามารถเอาความรู้สึกของคนอื่นมาอยู่ในใจเราได้ ไม่ไปตัดสิน ไม่ทำไปให้เกิดคำพิพากษา ว่าทำอย่างนั้นใช่ อย่างนี้ไม่ใช่ ทำอย่างนั้นผิด ทำอย่างนี้ถูก ผมเข้าใจว่าปัจจุบันที่เรามีปัญหากันมาก คือเราเต็มไปด้วยผู้พิพากษา และเราตัดสินตลอดเวลา ตัดสินต่อไปเรื่อย ๆ จนคนที่ถูกตัดสินเขาก็เกิดความรู้สึกอึดอัด ที่เราอึดอัดกันในปัจจุบัน เราเจอแต่คนที่ชอบตัดสิน เพราะฉะนั้นวันใดสักวันหนึ่ง ที่ใดสักที่หนึ่งเราไปอยู่แล้วไม่มีการตัดสินกัน แต่มีความรู้สึกเห็นอกเห็นใจกัน ตรงนี้คือพื้นที่ที่สำคัญ”
แม้ว่าจะมีการขับเคลื่อนการเตรียมรับมือเข้าสู่สังคมสูงอายุแล้ว แต่ คุณภรณี ภู่ประเสริฐ ผู้อำนวยการสำนัก 9 สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้ระบุข้อมูลในผลงานการประเมินแผนผู้สูงอายุแห่งประเทศไทยฉบับที่สอง พบว่าคนไทยในสังคมไทยยังมีคนที่ไม่เข้าใจหรือคนที่ไม่เห็นคุณค่าของวัยผู้สูงอายุมากถึง 38.7% ทั้งยังกล่าวถึงว่าภาพยนตร์เป็นเครื่องมือการสื่อสารระหว่างวัยได้ดีอีกเครื่องมือหนึ่ง ซึ่งสามารถลดช่องว่างระหว่างวัยและสะท้อนมุมมองความรู้สึกของวัยต่าง ๆ ได้ดียิ่งขึ้น
คุณสมเกียรติ จันทรสีมา ผู้อำนวยการสำนักเครือข่ายสื่อสาธารณะ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส กล่าวถึงหน้าที่ของสื่อสาธาธารณะที่จะสร้างสังคมให้เห็นและตระหนักถึงสังคมสูงวัย เพื่อให้สังคมได้แลกเปลี่ยนและมีความคิดที่หลากหลาย การยอมรับความหลากหลายในสังคมนั้นกระจายออกไปจนเกิดการเรียนรู้ร่วมกันได้
ภาพยนตร์ทั้ง 4 เรื่องที่ฉายในงานนี้ จะออกอากาศทุกวันพฤหัสบดี ในรายการ Talk to Film สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส เวลา 13.30-14.00 น. โดยเริ่มออกอากาศเรื่อง “Relations Chick” เป็นเรื่องแรก ในวันที่ 4 ต.ค. 2561 เรื่อง “TESTER” ออกอากาศวันที่ 18 ต.ค. 2561 เรื่อง “By and By” ออกอากาศวันที่ 1 พ.ย. 2561 และเรื่อง “สุดไกลตา” ออกอากาศวันที่ 8 พ.ย. 2561
