14 มีนาคม ที่ผ่านมาเป็นวัน “หยุดเขื่อนโลก” ซึ่งมีกิจกรรมรณรงค์หลายพื้นที่ เพื่อสร้างความเข้าใจและตระหนักในความสำคัญของสายน้ำ ที่บ้านตามุย ตำบลห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเคยเป็นพื้นที่เป้าหมายที่จะก่อสร้างเขื่อนก็จัดกิจกรรมเนื่องในวันหยุดเขื่อนโลกเช่นกัน
“สีแดง” ที่นำมาทาบนตัวและมือของเด็กๆ เป็นการแสดงออกในเชิงสัญลักษณ์ที่จะเล่าเรื่องราวของแม่น้ำโขงที่เปรียบดั่งเส้นเลือดใหญ่ ที่หล่อเลี้ยงคนลุ่มน้ำ มือที่ชูขึ้นเป็นการร้องขอให้หยุด อย่าทำร้ายคนและแม่น้ำด้วยการสร้างเขื่อน
กิจกรรมที่ให้เด็กและผู้ใหญ่ได้มีส่วนร่วมในการแสดงออกถึงความรัก ความหวงแหนในทรัพยากรท้องถิ่น นอกจากเพื่อสื่อสารกับสังคมภายนอกให้ตระหนักและเข้าใจถึงผลกระทบของการสร้างเขื่อนแล้ว ในมุมมองของ “พ่อวัย ป้องพิมพ์” ยังแอบหวังว่า นี่จะเป็นการปลูกฝังให้เด็กๆ ที่เกิดและเติบโตที่นี่มีความรักและหวงแหนต่อสายน้ำโขง
พ่อวัย ป้องพิมพ์ ชาวบ้านตามุย อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี กล่าวถึงการจัดกิจกรรมในครั้งนี้ว่า “ที่เรามาแสดงออกในวันที่ 14 มีนาคม วันหยุดเขื่อนโลกนี้ก็เพื่อเปิดโอกาสให้เด็กๆ ได้เรียนรู้ อะไรที่เราได้ทำมาแล้วก็ให้เขาเอาไปปรับปรุง และให้รู้ว่าอะไรที่ไม่ถูกต้องก็คัดค้านไว้ เมื่อไม่มีผู้ใหญ่แล้วเขาก็จะดำเนินงานต่อได้”
ปัจจุบันแม่น้ำโขงกำลังอยู่ในภาวะวิกฤต ระดับน้ำที่ขึ้นลงผิดปกติ และไม่สามารถคาดเดาใดๆ ได้ ทำให้การทำประมงต้องชะงัก ปริมาณปลาลดลงจากเมื่อก่อน ขณะที่สวนผักริมโขงก็เจอกับน้ำท่วมครั้งแล้วครั้งเล่า สร้างความเสียหายให้กับเกษตรกรที่ไม่สามารถหาทางป้องกันได้เลย ทั้งที่ฤดูกาลนี้ เป็นช่วงเวลาที่ชาวบ้านเคยปลูกผักริมโขงมายาวนาน
พ่อวัย ป้องพิมพ์ ยังเล่าให้ฟังถึงความผิดปกติของธรรมชาติอีกว่า “ทุกปีนำขึ้นแล้วก็ลง แต่ปีนี้น้ำขึ้นแล้วไม่ลงเลย ขึ้นๆ ลงๆ ไม่หยุดเลย ทำให้ทำมาหากินลำบาก นับวันปูปลามีแต่จะร่อยหรอลงไปเรื่อยๆ เกาะแก่งที่ฤดูนี้เราเคยไปเดินเล่นตอนนี้ก็ไม่เห็นแล้ว ดักมองก็ไม่ได้ หากินลำบาก เพราะน้ำท่วมหมด”
แม้มีข้อสรุปจากงานศึกษาวิจัยมากมายที่ระบุว่า การสร้างเขื่อนขนาดใหญ่นั้น ไม่คุ้มค่าทางเศรษฐกิจ และยังสร้างผลกระทบให้กับคนตัวเล็กตัวน้อย ขณะเดียวกันข้อมูลจากคณะกรรมการเขื่อนโลกก็พบว่าโครงการเขื่อนในหลายประเทศประสบความล้มเหลว อย่างไรก็ตามยังพบว่าปัจจุบันมีความพยายามที่จะสร้างเขื่อนอีกมากมายหลายจุด โดยเฉพาะบนแม่น้ำโขงและแม่น้ำสาละวิน
คำปิ่น อักษร นักข่าวพลเมือง จ.อุบลราชธานี รายงาน
