เฝ้าชมสองจันทรุปราคา ชาวเชียงใหม่แห่เข้าร่วม ณ อุทยานหลวงราชพฤกษ์
10 ธันวาคม 2554 สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.)ร่วมกับสำนักบริหารจัดการงานมหกรรมพืชสวนโลกเฉลิมพระเกียรติฯ ราชพฤกษ์ 2554 จัดกิจกรรมตั้งจุดสังเกตการณ์และถ่ายทอดสดปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงและจันทรุปราคาบนดาวพฤหัสบดี โดยมี นายวรการ ยกยิ่ง รองผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่เป็นประธานเปิดงาน พร้อมด้วย รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการฯ ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารจัดการงานพืชสวนโลกเฉลิมพระกียรติฯ ราชพพฤกษ์ 2554 และแขกผู้มีเกียรติร่วมเปิดงาน มีประชาชนมาร่วมสังเกตปรากฎการณ์ดาราศาสตร์ในครั้งนี้กว่าพันคน ณ ลานกิจกรรมหน้าอุทยานหลวงราชพฤกษ์ เชียงใหม่
รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวว่า ปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ครั้งสำคัญในค่ำคืนวันที่ 10 ธันวาคม ที่ประชาชนทั้งประเทศเฝ้าจับตามองสองจันทรุปราคา ได้แก่ “จันทรุปราคาเต็มดวง และจันทรุปราคาของดวงจันทร์บนดาวพฤหัสบดี” โดยดวงจันทร์เริ่มเข้าสู่เงามืดของโลก (จันทรุปราคาบางส่วน) ที่เวลา 19.46 น. จนกระทั่งเวลา 21.06 น. ดวงจันทร์ได้เคลื่อนเข้าไปอยู่ในเงามืดทั้งดวง เกิดเป็นปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงตั้งแต่เวลา 21.06 น. ถึง 21.57 น. ทำให้ดวงจันทร์มีสีแดงอิฐทั่วทั้งดวง กินเวลายาวนานกว่า 51 นาที สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่าในทุกภูมิภาคของประเทศ
ในช่วงเวลาเดียวกันได้เกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคาบนดาวพฤหัสบดี ซึ่งดวงจันทร์ไอโอของดาวพฤหัสบดี โคจรมาอยู่ในเงามืดของดาวพฤหัสบดี โดยค่อยๆ เคลื่อนที่หายเข้าไปหลังดาวพฤหัสบดี ในเวลา 18:12 น. และเคลื่อนที่ออกจากเงามืดของดาวพฤหัสบดีในเวลา 21:22 น. ซึ่งการสังเกตปรากฏการณ์จันทรุปราคาบนดาวพฤหัสบดีนี้ ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าเนื่องจากดาวพฤหัสบดีอยู่ไกลจากโลกมาก จึงต้องสังเกตการณ์ผ่านกล้องโทรทรรศน์ที่มีกำลังขยายตั้งแต่ 50 เท่า ขึ้นไป นับเป็นอีกหนึ่งปรากฏการณ์ดาราศาสตร์ที่หาชมได้ยากยิ่ง
ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ กล่าวต่อว่า ในคืนวันนี้ประชาชนได้จะชม 2 ปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ คือ ปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงและปรากฏการณ์จันทรุปราคาของดาวพฤหัสบดีแล้ว ในบริเวณลานกิจกรรมหน้าอุทยานราชพฤกษ์ สดร. ได้จัดเตรียมกิจกรรมหลากหลายรูปแบบมาเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชน อาทิ การตั้งกล้องโทรทรรศน์สังเกตปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงและจันทรุปราคาของดาวพฤหัสบดี พร้อมทั้งถ่ายทอดภาพบนจอโปรเจคเตอร์ขนาดใหญ่เพื่อให้ประชาชนสามารถรับชมอย่างเต็มตาในบริเวณดังกล่าวด้วย รวมทั้งได้จัดให้มีการถ่ายทอดสดภาพการเกิดจันทรุปราคาเต็มดวงและจันทรุปราคาบนดาวพฤหัสบดี จากสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ(องค์การมหาชน) จังหวัดเชียงใหม่ และ โรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฏิ์ จังหวัดฉะเชิงเทรา และเผยแพร่ทาง Website สถาบัน www.narit.or.th และได้ร่วมกับเครือข่ายจัดกิจกรรมไปพร้อมๆ กันทั่วประเทศ
นายอุปถัมป์ นิสิตสุขเจริญ ผู้อำนวยการสำนักบริหารจัดการงานพืชสวนโลกเฉลิมพระกียรติฯ ราชพพฤกษ์ 2554 กล่าวว่า ในนามของสำนักบริหารจัดการงานพืชสวนโลกเฉลิมพระกียรติฯ ราชพพฤกษ์ 2554 มีความยินดีเป็นอย่างยิ่งที่ได้ร่วมมือกับ สดร. จัดกิจกรรมดังกล่าวขึ้น เพราะถือว่าเป็นกิจกรรมวิชาการทางดาราศาสตร์ที่เป็นประโยชน์และน่าสนใจเป็นอย่างมาก ซึ่งจะทำให้ เยาวชน นักเรียน นักศึกษา รวมทั้งประชาชนในจังหวัดเชียงใหม่และต่างจังหวัด ได้ชมและสัมผัสปรากฏการณ์ครั้งสำคัญทางดาราศาสตร์ถึง 2 ปรากฏการณ์ คือ ปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงและปรากฏการณ์จันทรุปราคาของดาวพฤหัสบดีที่จะเกิดขึ้นพร้อมๆ กันอีกด้วย นายอุปถัมป์ กล่าว
ภายในบริเวณงานยังมีการจัดกิจกรรมดาราศาสตร์สำหรับประชาชนอีกมากมาย ได้แก่ การบรรยายให้ความรู้เกี่ยวกับดาราศาสตร์และความรู้เกี่ยวกับการเกิดจันทรุปราคา โดย รศ.บุญรักษา สุนทรธรรม ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ และ ดร.ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการฯ การตั้งกล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มากกว่าสิบตัว พร้อมอุปกรณ์ทางดาราศาสตร์ให้ประชาชนได้ สัมผัสหลากหลายวัตถุท้องฟ้าในช่วงฤดูหนาวกันอย่างจุใจ อาทิ ดาวเสาร์ กลุ่มดาวและประจุกดาวต่าง ๆ แนะนำการดูดาวเบื้องต้น แจกแผนที่ดาว และโมเดลทรงกลมท้องฟ้า สำหรับผู้เข้าร่วมกิจกรรม ที่ได้รับความสนใจเป็นพิเศษ คือการร่วมท่องเอกภพไปกับภาพยนตร์ 3D ในดิจิตอลโดมขนาดยักษ์จากประเทศรัสเซีย
บรรยากาศการเฝ้าติดตามชมปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ ณ ลานกิจกรรมหน้าอุทยานหลวงราชพฤกษ์ จังหวัดเชียงใหม่ ในครั้งนี้ มีประชาชนจากทั่วทุกสารทิศ ทั้งชาวเชียงใหม่และนักท่องเที่ยวจากต่างจังหวัด ให้ความสนใจเข้าร่วมกิจกรรมดาราศาสตร์อย่างคับคั่ง ด้วยตรงกับวันหยุดจึงทำให้ทางโรงเรียนต่าง ๆ รวมถึงผู้ปกครองพาเด็กๆ เข้าร่วมกิจกรรมเป็นจำนวนมาก แม้สภาพอากาศของเมืองเชียงใหม่ในค่ำคืนดังกล่าวท้องฟ้าจะมีเมฆมาก แต่ก็ยังมีช่วงเวลาแห่งความประทับใจที่ดวงจันทร์ก็โผล่มาให้เห็นจันทรุปราคาเต็มดวง สีแดงสุกใส แม้เพียงเสี้ยววินาทีนาทีแต่ก็สร้างความฮือฮาไปทั่วบริเวณ นอกจากนี้ประชาชนยังให้ความสนใจชมภาพยนตร์ดาราศาสตร์ 3D ในดิจิตอลโดมขนาดยักษ์จากประเทศรัสเซีย เป็นจำนวนมากจนถึงกับต่อต้องต่อคิวรอชมเป็นแถวยาว
สำหรับการถ่ายทอดสดผ่านทางเว็บไซต์ของสถาบันฯ www.narit.or.th นั้น แม้ว่าจุดตั้งกล้องถ่ายทอด ณ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ(องค์การมหาชน) อ.เมือง จังหวัดเชียงใหม่ สภาพอากาศจะไม่เอื้ออำนวย แต่จุดถ่ายทอดจากโรงเรียนเบญจมราชรังสฤษฎิ์ ฉะเชิงเทรา ที่มีสภาพท้องฟ้าปลอดโปร่ง ทำให้สามารถถ่ายทอดภาพปรากฏการณ์จันทรุปราคาเต็มดวงตลอดทุกช่วงของปรากฏการณ์ ยอดจำนวนผู้เข้าชมเว็บไซต์กว่าสองแสนคน
หากพลาดชมจันทรุปราคาเต็มดวงคราวนี้คนไทยต้องรออีก 3 ปี จึงจะได้ชมจันทรุปราคาเต็มดวงในประเทศไทยอีกครั้งหนึ่ง ในวันที่ 8 ตุลาคม 2557 และครั้งถัดไปในวันที่ 4 เมษายน 2558
author
