จากบรรยากาศในงานประชุมวิชาการปี2555 ภายใต้โครงการเมธีวิจัยอาวุโส สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย(สกว.) ภายในงานมีการนำเสนอผลการวิจัยจากนักวิชาการที่มีชื่อเสียงหลายท่านด้วยกัน ซึ่งอาจารย์ ดร. ฑีฆัมพร เอี่ยมเรไร จากภาควิชานิเทศศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการและสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้เป็นหนึ่งในนักวิจัยหลายท่านที่เสนอผลงานที่น่าสนใจ หากกล่าวถึงผลงานของท่าน มีความคิดที่จะทำเรื่องเกี่ยวกับมวยไทย ในขณะเดียวกันเรื่องมวยไทยจะศึกษาเป็นสื่อค่อนข้างเป็นเรื่องที่ลำบาก แต่นับว่าเป็นความโชคดีของท่านที่มีที่ปรึกษาค่อนข้างดีคือ รศ.ดร. กาญจนา แก้วเทพ ท่านเป็นลูกเจ้าของค่ายมวย จึงมีการสนับสนุนให้มีการดำเนินการวิจัยต่อไปภายใต้ชื่อที่ว่า “การสื่อสารอัตลักษณ์ความเป็นชาติในมวยไทย”
หากกล่าวถึงมวยไทยตั้งแต่เริ่มเดิมทีเราเรียนรู้ประวัติศาสตร์มวยไทยผ่านสื่อกระบวนการเรียนการสอนการศึกษา เช่น นายขนมต้ม มวยไชยา รวมถึงมวยไทยเป็นกิจกรรมของคนไทยที่มีการจัดแข่งขันอยู่สม่ำเสมอสังเกตผ่านสื่อโทรทัศน์ ซึ่งในช่วงยุครัตนโกสินทร์ สังคมไทยมวยถือว่าเป็นของต่ำ แต่ในปัจจุบันหลังจากวิกฤติเศรษฐกิจปี2540 มวยไทยได้รับความนิยมผ่านสื่อระดับชาติและหลากหลายรูปแบบ เช่น ภาพยนตร์เกี่ยวกับมวยไทยเป็นที่รู้จักกันในนาม องค์บาก หรือ Beautiful Boxer ในส่วนของภาครัฐเองมีการสนับสนุนโดยการทำหลักสูตรการเรียนการสอนเกี่ยวกับมวยไทย และจดทะเบียนมวยไทยในเป็นมรดกภูมิปัญญาของชาติ รวมไปถึงกระแสของ “Thaifight” ที่กำลังมาแรงในปัจจุบัน อีกทั้งในส่วนของภาคเอกชนที่พยายามประกอบสร้างมวยไทยให้เป็นอัตลักษณ์ของชาติ เช่น บริษัทอีซูซุ ยาหม่องตราถ้วยทอง M150 เป็นต้น
ในสังคมไทยให้ความสำคัญของค่านิยมชาวต่างชาติเป็นหลัก ทำให้มวยไทยเป็นหนึ่งในกระแสที่กำลังมาแรงในปัจจุบัน จากผลงานการวิจัยได้หยิบยกสื่อที่มีความเกี่ยวข้องกับมวยไทยไว้4เรื่อง ได้แก่ ภาพยนตร์ รายการทีวี คลิปYoutube มวยลุมพินี คุณลักษณะเด่นที่ทำให้มวยไทยเป็นอัตลักษณ์ของชาติ ในส่วนของภาพยนตร์จะเน้นในเรื่องสิทธิมากกว่าหน้าที่รวมถึงการฉายภาพยนตร์เกี่ยวกับท้องถิ่น เช่น องค์บาก ซามุไรอโยธยา ต่อมาเป็นการถ่ายทอดผ่านโทรทัศน์แสดงให้เห็นถึงเรื่องจริงของมวยไทยกับการเปิดกว้างให้สังคมได้รับรู้ อย่างเช่น รายการมวย7สีที่มีเสียงคนดูโห่ร้องทำให้เปิดสิทธิคนดูมีส่วนร่วมในการแข่งขัน ในปัจจุบันเกิดสื่อใหม่Youtubeจึงเป็นสื่อหนึ่งที่เปิดให้บุคคลทั่วไปได้มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องมวยไทย มวยไทยกับสื่อใหม่จึงมีการปะทะประสานของความคิดเห็นที่หลากหลายทั้งการต่อรอง การยอมรับ หรือ การปฏิเสธ เป็นต้น สุดท้ายมวยลุมพินีเป็นสื่อที่สร้างอัตลักษณ์ของความเป็นชาติที่เข้มข้นของการแสดงเรื่องจริงที่คงเดิม เช่น การยืนเคารพเพลงสรรเสริญ การเคารพรูปพระมหากษัตริย์ และพิธีกรรมต่างๆก่อนจะขึ้นชก ซึ่งที่กล่าวมาล้วนแล้วแต่เป็นอัตลักษณ์ของชาติที่ทรงคุณค่าของความเป็นไทย
จากที่กล่าวมาข้างต้น กระบวนทัศน์สื่อแบบใหม่ประกอบสร้างความหมายมวยไทยให้เป็นอัตลักษณ์ของชาติ เกี่ยวเนื่องกับการสลายความหมายชาติเพื่อสร้างชาติ ดังที่เห็นจากภาพยนตร์ เช่นเรื่ององค์บาก นำเอาความเป็นท้องถิ่น ความก้าวร้าว ดุดันของมวยไทย มาผสมผสานผ่านเรื่องราวถ่ายทอดสู่ระดับโลก หรือแม้กระทั่ง การสลายเรื่องเพศระหว่างชายและหญิงเกี่ยวกับมวยไทยผ่านภาพยนตร์เรื่อง “Beautiful Boxer” ทั้งนี้ทั้งนั้น ภาพยนตร์เป็นเพียงเรื่องที่แต่งขึ้น แต่ปรากฏการณ์ทางสังคมในปัจจุบันก็มีการสลายความหมายของชาติเพื่อสร้างความหมายใหม่ เช่น กรณีของบัวขาว สุดท้ายกระบวนทัศน์สื่อแบบใหม่จึงมีส่วนความสำคัญที่สามารถสะท้อนให้เห็นถึงความเป็นอัตลักษณ์ของความเป็นชาติไทย
โดย…สุดสายป่าน ศศิวรรณพงศ์
นักข่าวเยาวชนรวมกันเฉพาะกิจ มหาวิทยาลัยพายัพและมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
