บทความโดย ชัยวัฒน์ จันธิมา / สถาบันปวงผญาพยาว จังหวัดพะเยา (ไม่สงวนสิทธิการเผยแพร่)
การชุมนุมของประชาชนกลุ่มคนเสื้อแดงถูกสลายลง ด้วยอำนาจของรัฐ มองดูเหมือนประหนึ่งว่ากลุ่มคนเสื้อแดงนั้นได้รับความพ่ายแพ้ พร้อมกับข้อเรียกร้องที่สูญเปล่าอย่างไม่มีอะไรจับต้องได้แม้แต่น้อย ไม่นับความเสียหายและบาดแผลในใจอันยากจะสมานกับคนกลุ่มเสื้อสีหรือภาคส่วน อื่นๆ ได้ในเร็ววันนี้
ด้านหนึ่งก็คงบอกไม่ได้ว่า ศพคนตายและจำนวนผู้บาดเจ็บ จะหยุดตัวเลขลงเมื่อใด เพราะสงครามนี้รัฐบาลและทหารคงปลดได้ก็เพียงแค่อาวุธ(หนังสติ๊ก,บั้งไฟ,ยาง รถยนต์,ลูกเอ็ม79) ที่ประชาชนนำมายิงถล่มหรือก่อการร้ายตามคำกล่าวอ้างของรัฐเท่านั้น
หากแต่อาวุธทางความคิด ความโกรธแค้น ความน้อยเนื้อต่ำใจ รัฐบาลหรือทหารไม่สามารถปลดออกจากตัวของประชาชนได้
นับแต่นี้ไปหลายคนเชื่อว่า อาวุธความคิดทางการเมืองของประชาชนจะถูกพัฒนาขึ้น และนำมาประหัตประหารฝ่ายรัฐหรือนักการเมืองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
การต่อสู้ของกลุ่มคนเสื้อแดง สูญเปล่าจริงหรือ?
คนกลุ่มเสื้อสีหรือภาคส่วนอื่นๆ จะแยกแยะระหว่าง “เสียงระเบิด” และ “เสียงพูด”ของกลุ่มคนเสื้อแดงได้มากน้อยเพียงใด และหากเราคนไทยทั้งหลายยอมจำนนและเพิกเฉยต่อข้อเรียกร้องของกลุ่มเสื้อแดง มีหรือสงครามประชาชนจะยุติลง
ที่ผ่านมากลุ่มคนเสื้อแดงได้ “พร่ำพูด” และ “แสดงออก” ให้ทุกภาคส่วนของสังคมต้องกลับมาทบทวนตัวเองอย่างประจักษ์ชัดแล้วว่า ระบบโครงสร้างที่ไม่เป็นธรรม การทุจริตคอรัปชั่น ช่องว่างทางความคิดระหว่างคนชั้นล่างกับคนชั้นกลาง-บน ในประเทศนี้มีสูงและสูงมาก
ที่น่าหวาดหวั่นก็คือ ประชาชนพร้อมจะจับอาวุธมาตอบโต้กับอำนาจรัฐ และท้าทายต่อกฏหมายของบ้านเมืองได้ทุกเมื่อ
แล้วประเทศไทยของเราจะกลับเข้าสู่ความปกติสุขอย่างไร และคงไม่ถูกนักหากเราจะโยนทิ้ง “เสียงพูด” เล็กๆ ของกลุ่มคนเสื้อแดงไปพร้อมกับซากศพและสภาพบ้านเมืองที่ล่มสลายเช่นนี้
เมื่อบ้านเมืองเราต้องเดินหน้าต่อไป วิกฤตินี้จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่สังคมไทยต้องมีการปฏิรูปขนานใหญ่ ซึ่งหลายฝ่ายก็พยายามระดมความคิด และมีข้อเสนอบ้างแล้ว ซึ่งหากจะให้สมบูรณ์แบบการระดมความคิดและข้อเสนอนั้น ต้องไม่ตกหล่นการมีส่วนร่วมของกลุ่มคนเสื้อแดงและข้อเสนอที่พวกเขาเรียกร้อง ในช่วงที่ผ่านมาด้วย
ประเทศไทยในอีก 5 ปี 10 ปี 20 ปี ข้างหน้าจะเป็นเช่นไร พลเมืองในระดับต่างๆ จะช่วยกันทำงานสร้างชาติ สร้างสังคมให้น่าอยู่อย่างไร การศึกษา การเมือง เศรษฐกิจ และคุณภาพชีวิตของคนไทยที่เราปรารถนาคืออะไร
การออกแบบประเทศไทย จึงถือเป็นกระบวนการสำคัญที่จะเปิดให้ประชาชนเข้าไปมีส่วนร่วมอย่างแท้ จริง เพื่อนำไปสู่โครงสร้างและส่วนประกอบต่างๆ ที่จะปรากฏขึ้นให้ประเทศไทยเป็นเมืองน่าอยู่ มีพื้นที่ มีสิทธิ มีหน้าที่ร่วมกันอย่างเท่าเทียมและเสมอภาค
แม้สองสามวันนี้เราหลายคนจะยังคิดไม่ออก ว่าจะเริ่มต้นอย่างไร
แต่ผมคิดว่า การจัดเวทีสานเสวนาในกลุ่ม หน่วยงาน ชุมชน หรือองค์กร ได้พูดคุยสนทนาเวทีระดับท้องถิ่นเล็กๆ ก็น่าจะสร้างบรรยากาศหรือได้ความคิดดีๆ ร่วมกันได้แน่นอน