‘มวยท่าเสา’ คือ 1 ใน 5 ของมวยไทย 5 สาย ที่ได้รับการยอมรับในระดับประเทศ และระดับสากล กล่าวกันไว้ว่า “หมัดหนักโคราช ฉลาดลพบุรี ท่าดีไชยา ไวกว่าท่าเสา ครบเครื่องพลศึกษา” มวยท่าเสาเป็นมวยที่ขึ้นชื่อเรื่องความไว หลบไว รุกไว และถือเป็นมวยของวีรบุรุษอย่างพระยาพิชัยดาบหัก ที่มีกลยุทธเป็นทั้งมวยอ่อนและแข็ง สามารปรับตามสถานการณ์ได้
สำหรับครูมวยท่าเสาที่มีชื่อเสียงและถูกกล่าวถึงในวงกว้างนั้นก็คือ ‘ ครูเมฆ’ ซึ่งเป็นครูของนายทองดี หรือพระยาพิชัย หรือพระยาพิชัยดาบหัก ที่เดินทางจากอำเภอพิชัย เพื่อมาเรียนมวยที่บ้านท่าเสาเมื่อประมาณ 200 ปีก่อน จึงเป็นโอกาสดีที่จะทำให้คนได้รู้จักมวยท่าเสา อันเป็นมวยเร็วที่เป็นเอกลักษณ์ของภาคเหนือ และมีพื้นที่ของวัดใหญ่ท่าเสาพื้นที่บ้านของครูเมฆจุดหนึ่งทางประวัติศาตร์ที่ได้รับการขึ้นทะเบียน ยังมีซากอนุสาวรีย์ มีกำแพงเก่า ซึ่งในอนาคตจะมีการเชื่อมโยงต่อจิกซอร์เหล่านี้ และทำหลักสูตรระยะสั้นเพื่อให้เกิดการเรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์และพื้นที่สร้างสรรค์ของจังหวัดอุตรดิตถ์
ชุมชนท่าเสา ตำบลท่าเสา อำเภออำเภอเมืองอุตรดิตถ์ จังหวัดอุตรดิตถ์ ยังเก่าท่าเสายังเป็น 1 ใน 7 ชุมชนเก่าแก่ของจังหวัดอุตรดิตถ์ทีของกระทรวงวัฒนธรรม จึงนำเรื่องราวมาร้อยเรียงกัน เพื่อสร้างอัตลักษณ์ให้กับพื้นที่ และยังมีครูภูมิปัญญาหลายท่านที่มีบทบาทในการสืบทอดหรือเป็นทายาทโดยตรงของพระยาพิชัยสืบทอดเรื่องมวย เรื่องดาบ และมวยประยุกต์ และมีค่ายมวย ที่ยังอนุรักษ์เรื่องนี้ไว้สืบสานอนุรักษ์มวยท่าเสาและมวยพระยาพิชัยดาบหัก และทุก ๆ ปีในวันมวยไทยของทุกปี(6 ก.พ.)ก็จะมีการจัดไหว้ครูมวย และมวยไทยก็เป็นหนึ่งในซอร์ฟ พาวเวอร์ ทางจังหวัดอุตรดิตถ์จึงมาร่วมจัดกับม.ราชภัฎอุตรดิตถ์ และภาคีเครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ นำมาออกแบบกิจกรรมของพื้นที่โดยนักศึกษาเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ทางวัฒนธรรม และเกิดพื้นที่สร้างสรรค์
สำหรับพิธีเปิดมหากรรมมวยไทยพระยาพิชัยดาบหักและมวยท่าเสา”เนื่องในวันมวยไทย จะมีกิจกรรมต่างๆ ประกอบด้วย พิธีถวายราชสักการะสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 หรือพระเจ้าเสือ พิธีสวดพระพุทธมนต์ทำบุญอุทิศถวายแด่พระยาพิชัยดาบหักและครูมวยผู้ล่วงลับ พิธีบวงสรวงพระยาพิชัยดาบหัก พิธีเปิดงาน กิจกรรมเทศกาลท่าเหนือเฟสสู่การพัฒนาเมืองแห่งการเรียนรู้ นิทรรศการพระเจ้าเสือ นิทรรศการพระยาพิชัยดาบหัก กิจกรรมเรียนรู้ฝึกมวยไทยพระยาพิชัยดาบหักและมวยท่าเสา กิจกรรรมการสาธิตและจำหน่ายอาหาร สินค้าและผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม การแสดงศิลปวัฒนธรรม การชกมวยไทย การเดินแบบแฟชั่นโชว์ การแสดงมินิ แสง สี เสียง ตำนานมวยไทยพระยาพิชัยดาบหัก และกิจกรรมเที่ยววัดยามค่ำคืน อารามอร่ามสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์วัดใหญ่ท่าเสา
วัฒนธรรมจังหวัดอุตรดิตถ์ กล่าวว่า เนื่องในวันที่ 6 กุมภาพันธ์ของทุกปี เป็นวันมวยไทย ซึ่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติเห็นชอบตั้งแต่ปี 2554 ตามที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรมเสนอ เพราะมวยไทยเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ที่ขึ้นทะเบียนตั้งแต่ปี 2553 มาแล้ว และรัฐบาลมีนโยบายส่งเสริมมรดกภูมิปัญญามวยไทย เป็น soft power เพื่อสืบสาน รักษา และพัฒนาต่อยอดส่งเสริมการท่องเที่ยวและสร้างรายได้ให้กับประชาชน และประเทศชาติ กอปรกับมวยไทยพระยาพิชัยดาบหักและมวยท่าเสา ของจังหวัดอุตรดิตถ์ ถือเป็น 1 ใน 4 สายมวยโบราณหลักของประเทศไทย ที่มีการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนกระทั่งปัจจุบัน การจัดงานครั้งนี้ จึงเป็นการสืบสาน รักษา และต่อยอด มวยไทยพระยาพิชัยดาบหักและมวยท่าเสา สู่ soft power ของจังหวัดอุตรดิตถ์ จึงขอเชิญชวนทุกท่าน มาเที่ยวชม ชิม ช็อป และร่วมกันสืบสาน รักษา และต่อยอด มรดกภูมิปัญญามวยไทยพระยาพิชัยดาบหักและมวยท่าเสาด้วยกัน ตั้งแต่วันที่ 6-8 กุมภาพันธ์ 2567 นี้ ที่ วัดใหญ่ท่าเสา ตำบลท่าเสา อำเภอเมืองอุตดิตถ์ จังหวัดอุตรดิตถ์
อ่านเพิ่มเติม https://www.csitereport.com/newsdetail?id=0000038909#news_slideshow
เรียบเรียงข้อมูลโดย ทีมองศาเหนือและธันวา วงศ์วาสน์
ภาพโดย ธันวา วงศ์วาสน์
ข้อมูลเพิ่มเติมโดย ดร.รดี ธนารักษ์ รองอธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์
