“ การออกเดินทางของใครสักคนมักจะมีจุดหมายและปลายทางต่างกัน”
และการเดินทางในแต่ละครั้งไม่ได้หมายถึงแค่การไปท่องเที่ยวแต่มันยังมีความหมายที่แฝงไปมากกว่านั้น บางคนก็อาจจะเดินทางไปพักใจ บางคนก็เดินทางเพื่อแสวงหาเป้าหมายในชีวิต หรือบางคนก็เดินทางเพื่อแสวงหาสิ่งที่ดีกว่า หรือ เรียนรู้สึกต่างๆ จากการเดินทาง
วันนี้เป็นวันแรกของพวกเรา ทีม Locals Voice โครงการรถแห่ของThaiPBS ส่งเสียงให้ได้ยิน ได้ออกเดินทางจากจังหวัดเชียงใหม่สู่จังหวัดลำพูนแม้ระยะทางไม่ได้ไกลมากนัก…
แต่เราจะลองไปฟังเสียงกันและกัน การเดินทางครั้งนี้ของพวกเราทีม Locals Voice เดินทางแบบมีเป้าหมายและมีจุดหมายปลายทางชัดเจนคือการออกเดินทางไปเพื่อพูดคุยและฟังเสียงชาวจังหวัดลำพูน
การเดินทางครั้งนี้ทีมงานของพวกเราเลือกใช้เส้นทางสายรองในปัจจุบันนั่นคือถนนที่เต็มไปด้วยต้นยางนาสองฝั่งข้างทาง
การเดินทางครั้งนี้เรามี รศ.ธีรภัทร วรรณฤมล หรือ อ.โต้ง คณบดี คณะการสื่อสารมวลชน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่และ ดร.เพ็ญสุภา สุขคตะ สมาคมสหพันธ์ท่องเที่ยวภาคเหนือ ร่วมเดินทางมาด้วยในวันนี้ ทั้งสองคนรับหน้าที่ช่วยนำทางพา Locals Voice ออกเดินทาง
ดร.เพ็ญสุภา สุขคตะ สมาคมสหพันธ์ท่องเที่ยวภาคเหนือ เป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องประวัติศาสตร์ รศ.ธีรภัทร วรรณฤมล หรือ อ.โต้ง ผู้เชี่ยวชาญเรื่องการสื่อสาร คอยตั้งคำถาม สองคน ช่วยคุย ระหว่างเส้นทางอาจารย์ทั้งสองมีเรื่องเล่าตลอด เช่น ถนนสายนี้ที่เรามองว่าไม่ใช่ทางหลักที่คนสัญจรจะเดินทางเข้ามามายังเชียงใหม่ใช้กันในยุคปัจจุบันแต่เมื่อก่อนหน้านั้นเส้นนี้คือเส้นพหลโยธินที่มุ่งหน้า เข้ามายังจังหวัดเชียงใหม่ แต่ปัจจุบันพอมีถนนซุปเปอร์ไฮเวย์เชื่อมจากลำปางเข้ามาลำพูนกลายเป็นทางผ่านโดยปริยายหลายคนเลือกที่จะไม่แวะพักที่จังหวัดลำพูนหรืออาจจะมีบ้างที่จะแวะพักแวะเวียนเข้าไปไหว้พระธาตุหริภุญชัยและเลือกที่จะไม่ใช้ถนนเส้นต้นยางนาในการสัญจรเนื่องจากถนนแคบรถเคลื่อนตัวได้ช้าจึงเลือกใช้ถนนสายหลักซุปเปอร์ไฮเวย์มุ่งเข้าสู่ตัวเมืองเชียงใหม่เชียงใหม่
ระหว่างทางเราได้แวะจุดเรียนรู้ของเทศบาลตำบลอุโมงค์มีความน่าสนใจมากเลยที่นี่มีมีการจำลองอาคารทรงแปดเหลี่ยม ที่เรียกขานกันติดปากมาตลอดคือ ” ห้างเจ้า ” สาเหตุที่เรียกว่าห้างเจ้าก็เพราะว่า อาคารหลังนี้ถูกกำหนดสร้างขึ้น โดยเจ้าผู้ครองนครหริภุญชัย ( องค์สุดท้าย) คือ เจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าเมืองจะใช้ห้างนาเจ้าเป็นที่พักในการเยี่ยมเยียนประชาชนช่วงที่มีการเพาะปลูกหรือทำนาซึ่งสถาปัตยกรรมทรงแปดเหลี่ยมเป็นทรงแบบล้านนาของจังหวัดลำพูนจึงจำลองห้างนาเจ้ามาไว้เป็นแหล่งเรียนรู้
ระหว่างแวะชมเราได้พบกับรองนายกเทศมนตรีเทศบาลเทศบาลตำบลอุโมงค์ คุณพงษ์พันธ์ ธรรมวรรณ ซึ่งเป็นผู้บริหารรุ่นใหม่ ที่มีประสบการณ์จากการเดินทางไปทำงานที่ต่างประเทศอย่างสวีเดน เขาเล่าว่า อาคารพิพิธภัณฑ์ได้จำลองอาคาร “ห้างเจ้า” อาคารทรงแปดเหลี่ยม หรืออีกชื่อ คือ ศูนย์อุโมงค์ลดโลกร้อน เรายังคงรักษาอัตลักษณ์ที่เป็นล้านนาเหมือนเดิมแต่ทำอย่างไรที่จะทำให้บ้านเรานั้นทันสมัยโดยนำเทคโนโลยีเข้ามามีส่วนช่วยยกระดับความทันสมัยแต่ยังคงความเป็นล้านนาดั้งเดิมเอาไว้
มีการพัฒนาแอพพลิเคชั่นม่วนอุโมงค์ และเว็บไซต์ https://muanumong.com/ รวมสถานที่สำคัญที่เป็นจุดท่องเที่ยวร้านอาหารคาเฟ่ร้านกาแฟเอาไว้ในแอพพลิเคชั่นนี้เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวซึ่งตอนนี้อยู่ระหว่างการพัฒนาเพิ่มฟังก์ชันที่ดึงดูดผู้ที่เข้ามาใช้งานเว็บไซต์และแอพพลิเคชั่นนี้ เช่นใครที่เข้ามาใช้ครั้งแรกอาจจะมีส่วนลดคาเฟ่หรือร้านอาหารที่เข้าร่วมรายการ 50% หรือสามารถชิงรางวัลหลังจากที่ ทำการท่องเที่ยวตามแอพพลิเคชั่นครบและสะสมคะแนน
รองนายกเทศมนตรีเทศบาลเทศบาลตำบลอุโมงค์ เล่าต่อว่าจุดนี้เมื่อก่อนทำเป็นจุดดูงานเนื่องจากมีโลเคชั่นที่สวยงามอยู่ริมริมลำเมือง สถานที่เย็นสบายเนื่องจากมีต้นไม้หลายชนิดแต่สิ่งสำคัญคือภายนอกมักจะมาดูงานที่เทศบาลนี้เพราะมองว่าการเมืองไม่ดีแต่เรากลับลืมไปว่าคนในยังไม่รู้จักตัวเองมากพอจึงพยายามใช้พื้นที่นี้เชื่อมคนในชุมชนให้มาทำกิจกรรมร่วมกันแต่โจทย์คือจะทำอย่างไรให้เกิดมูลค่าจากการจัดกิจกรรมในแต่ละครั้งที่ผ่านมามีการจัดงานคอฟฟี่แอนด์ทรี จิบชาดื่มกาแฟ จิบไวน์เคร้าใส่อั่ว จัดงานแต่ละครั้งใช้งบประมาณราว 20,000 บาทตัดผลที่ได้กลับคืนมาจากการดึงคนเข้ามาร่วมกิจกรรมเกิดมูลค่าจากการซื้อขายกว่า 20 เท่าสร้างมูลค่าในการจัดกิจกรรมไม่ต่ำกว่า 200,000 บาท ในแต่ละรอบซึ่งจัดมาแล้วหกครั้งอยู่ระหว่างการออกแบบกิจกรรมเพิ่มเติมในช่วงเทศกาลลอยกระทงเพื่อดึงคนให้มารู้จักตำบลอุโมงค์มากขึ้น
ตำบลอุโมงค์อยู่ติดไม่ไกลจากจังหวัดเชียงใหม่มากกนัก เพียงขับรถวิ่งเส้นถนนยางนาอยู่รอยต่อเชียงใหม่ ลำพูนพอดี จากตำบลอุโมงค์เรามุ่งตรงเข้าสู่ตำบลในเมืองอำเภอเมืองจังหวัดลำพูน
จวนล้อมวงอู้จ๋า กับ “เจนใหม่ X เจนเก่า ลองหาต้นทุน “ลำพูนเมืองลอง” ไม่ใช่เมืองรอง
@กรุงไทย อาร์ต แฟคทอรี่
วันนี้เราจัดวงขนาดขนาดเล็กในพื้นที่ กรุงไทย อาร์ต แฟคทอรี่ ผู้เข้าร่วมราว 20 คน มีทั้งผู้ประกอบการที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวไม่ว่าจะเป็นคาเฟ่ร้านร้านกาแฟที่พักเก็ตเฮ้าส์ผู้ประกอบการร้านอาหารศิลปิน คนที่ทำการค้าการขายที่อยู่ในเมืองลำพูน ล้อมวงคุยกันจริง ๆ
โจทย์ของเรามีอยู่ว่าระหว่างการพัฒนาทิศทางเมืองระหว่างคนเจนเก่ากับคนเจนใหม่มองเหมือนหรือมองต่างกันแล้วต้นทุนสิ่งที่มีจะยกระดับเพิ่มมูลค่าสร้างสรรค์เศรษฐกิจลำพูนอย่างไรนี่คือหัวข้อที่เราล้อมวงคุยกัน แล้วมีเวลาพูดคุยกันไม่มากราวชั่วโมงครึ่ง เริ่มต้นเราให้ทุกคนแนะนำตัวพร้อมเหล้าสิ่งที่ตัวเองกำลังทำอยู่ ไม่ว่าจะเป็นทำเพื่อเมืองนี้หรือกำลังทำธุรกิจของตัวเองอยู่
บางคนก็เล่าว่ากำลังทำธุรกิจส่วนตัวเกี่ยวกับงานอาร์ตอยู่เริ่มแรกใช้ตลาดของนักท่องเที่ยวจีนที่มาในเชียงใหม่ โดยทำสินค้าจากจังหวัดลำพูนไปตั้งบูธขายเปิดขายที่เชียงใหม่ แต่พอหลังโควิดต้องปรับตัวใช้ออนไลน์เป็นฐาน แต่ข้อดีคือตอนนี้อยู่กับครอบครัวในจังหวัดลำพูนแล้ว
บางคนก็บอกว่าเป็นคนต่างถิ่น มาทำธุรกิจเปิดเก็ตเฮ้าส์เล็ก ๆ ในจังหวัดลำพูน บางคนก็บอกว่าประกอบการธุรกิจทำร้านกาแฟเนื่องจากค้นพบว่าลำพูนมีกาแฟที่ดีที่สุดและมีไม่มากแต่พยายามดึงกาแฟต่างอำเภอเข้ามาสร้างเรื่องราวให้นักท่องเที่ยวหรือคนที่รักการจิบกาแฟได้รู้จักพื้นที่อำเภออื่นบ้าง
บางคนก็บอกว่าทำการค้าการขายอยู่ในตัวเมืองลำพูน ขายอาหารท้องถิ่น ขายผักพื้นบ้าน หรืออีกท่านก็บอกว่าเป็นคนที่เฝ้าและสังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นกับเมืองลำพูนไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นใหม่ ๆ ตลอด
ขอตั้งโจทย์ว่าหากมองถึงอนาคตจากสิ่งที่ทำอยู่จะทำให้มันสมบูรณ์แล้วลำพูนเป็นเมืองที่ดึงดูดคนให้กลับมาเกิดการท่องเที่ยวและทุกคนได้ประโยชน์จะต้องทำอย่างไร มีคำตอบที่น่าสนใจไม่ว่าจะเป็นโจทย์สำคัญคือ การตั้งคำถามกับระบบขนส่งมวลชนของเมือง ที่เชื่อมโยงกับจังหวัดเชียงใหม่เช่นยกตัวอย่างการเดินทางหากมาไหว้พระธาตุหริภุญชัยหรือเที่ยวงานสลัดย้อมซึ่งเป็นประเพณีสำคัญและหนึ่งเดียวของจังหวัดลำพูนหากอยู่เกิน 5 โมงเย็นจะต้องหารถเหมาเข้าไปยังเชียงใหม่เนื่องจากระบบขนส่งมวลชนที่มีรถประจำทางหมดรอบที่ 5 โมงเย็นนี่จึงเป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ทำให้คนไม่นิยมมาเที่ยวจังหวัดลำพูน หรือนักท่องเที่ยวที่จะต้องมาเที่ยวลำพูนจะต้องมีรถยนต์ส่วนตัวหรือรถยนต์เช่าขำมาเที่ยวเพื่อให้การเดินทางคล่องตัว
อีกหนึ่งประเด็นที่คนร่วมวงพูดคุยกันหนักมาก คือ ตัวเมืองลำพูนนั้นไม่ได้ใหญ่พวกเขาจึงพยายามส่งเสริมให้นักท่องเที่ยวใช้จักรยานหรือการเดินเพื่อให้สามารถใช้ชีวิตและเดินทั่วสัมผัสวิถีของคนเมืองลำพูน
แต่โจทย์สำคัญก็คือ รอบตัวเมืองลำพูนไม่ได้กว้างแต่ลำพูนประกอบไปด้วยกรอกซอกซอย ซึ่งมีวิถีชีวิตของคนค้า คนขายคนท้องถิ่นอยู่จำนวนมาก ทำอย่างไรให้คนมาเที่ยวและเดินเข้าไปตามตรอกซอกซอยเพื่อฟื้นร้านอาหารท้องถิ่นที่เป็นคุณลุงคุณป้าได้ฟื้นตัวกลับมาอีกครั้ง
อีกข้อหนึ่งที่ทุกคนให้ความสนใจและแลกเปลี่ยนกันคือการเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่การเชื่อมโยงระหว่างผู้ประกอบการที่จะทำกิจกรรมร่วมกันรวมถึงแคมเปญในการดึงดูดผู้คนให้เข้ามาเมืองลำพูนทั้งกิจกรรมใหม่และต่อยอดกิจกรรมเก่าและทำให้เกิดความต่อเนื่อง ซึ่งหลายคนมองว่าลำพูนมีต้นทุนและมีศักยภาพเนื่องจากปัจจุบันคนรุ่นเก่าและคนรุ่นใหม่พยายามจับมือกันซึ่งมีเป้าหมายเดียวกันคือพาเมืองนี้ให้ฟื้นกลับมามีชีวิตชีวาตอบโจทย์ทั้งคนที่อยู่และคนที่มาเยือนอีกครั้ง
