โรบัสต้ากาแฟที่ถูกมองว่าไม่สามารถทำให้รสชาติออกมาดีได้ ถูกขับเคลื่อนโดยกลุ่มของคนที่รักกาแฟในประเทศไทย จนวันนี้สามารถลบคำสบประมาทเปลี่ยนรสชาติ ขม ไหม้ ฝาด ยาง ให้เป็นรสชาติที่ดีขึ้นสามารถอยู่ในเกรดของ specialty coffee ในชื่อที่เรียกว่า Fine Robusta
หมู่บ้านน้ำสอด ต.และ อ.ทุ่งช้าง จ.น่าน ได้มีกลุ่มคนที่เริ่มเปลี่ยนพื้นที่การเกษตรบนที่สูงเปลี่ยนจากข้าวโพดมาเป็นกาแฟโรบัสต้า เพื่อลดการถางหลังจากการเก็บเกี่ยว มีผู้รับซื้อกาแฟโรบัสต้าจำนวนไม่น้อยที่ค่อยจับจองในหลากหลายเกรด ตั้งแต่กาแฟดำ(กาแฟที่เสียคาต้น) กาแฟเกรดรวม กาแฟคัดเก็บอย่างดี ตั้งแต่ราคา 10 – 17 บาท ตามลำดับของการเก็บยากหรือง่าย เกษตรจึงมองว่าเป็นพืชผลที่ดีเนื่องจากสามารถขายผลได้แทบจะทุกเมล็ด มีแนวโน้มสร้างรายได้ดีกว่าการปลูกข้าวโพด
Processor (ผู้โปรเสทกาแฟ) ทั้งใน จังหวัดน่านและจังหวัดอื่นๆในประเทศไทย ได้ให้ความสนใจและทดลองในการโปรเสทเมล็ดกาแฟโรบัสต้าออกมาให้ดี เป็นการท้าทายตนเองและยกระดับกาแฟโรบัสต้าในเขตพื้นที่จังหวัดของตนเอง
ผู้โปรเสทกาแฟในจังหวัดน่านเองในปีที่ผ่านมาและปีนี้ได้รางวัลในการประกวด Fine Robusta กันหลายรายคะแนนอยู่ในระดับที่น่าพอใจผลงานของพวกเขาได้ไปโชว์ถึงต่างประเทศ เรียกได้ว่ากาแฟโรบัสต้าของไทยได้ไปขึ้นโต๊ะในระดับโลก
เมื่อมีผู้ทดลองโปรเสทมากขึ้นทำให้ Fine Robusta กระจายไปยังนักดื่มหลากหลายพื้นที่ไม่ว่าจะด้วยเทคนิคใด ๆ ที่ทำให้พวกเขาได้หลงกลมาลองดื่มทำให้ลบภาพจำในอดีตของกาแฟโรบัสต้าที่เป็นกาแฟในระบบล่างสุดของผู้ที่ชอบดื่มกาแฟในระดับ specialty coffee ด้วยเอกลักษณ์อันโดดเด่นที่มีความหวานนำมาก่อน จึงเป็นที่น่าจดจำของนักดื่มที่หลงกลมาทดลอง
ด้วยกลไกทั้งหมดที่กล่าวมาและโลกที่ร้อนขึ้น ทำให้กาแฟอาราบิกาลดน้อยลง เป็นโอกาสการเติบโตของกาแฟโรบัสต้าจึงมากขึ้น ทั้งยังมีการแข่งขันประกวดกาแฟ Fine Robusta ทั้งในและต่างประเทศกระตุ้นให้คนได้รู้จัก Fine Robusta มากขึ้น
