โดย เลิศศักดิ์ คำคงศักดิ์
ในนามของความดี (๑)
ห้ามรับประทานปูจากลำน้ำห้วยเหล็ก
…..
จดหมายจากนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเลย ส่งถึงผู้ใหญ่บ้าน ๖ หมู่บ้านรอบเหมืองทองคำ ตำบลเขาหลวง อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย ตั้งแต่วันที่ ๒๒ ธันวาคม ๒๕๕๗ ว่าให้ดำเนินการเผยแพร่ผลการตรวจตัวอย่างอาหารจากการเก็บตัวอย่างสัตว์น้ำและพืชอาหารบริเวณพื้นที่ทำมาหากินของชาวบ้านรอบเหมืองทองคำ และประกาศเตือน “ห้ามรับประทานปูจากลำน้ำห้วยเหล็ก”
ผ่านมา ๕ เดือนกว่า ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘ ชาวบ้านเพิ่งเห็นจดหมายฉบับดังกล่าว และไม่เคยรู้เรื่องการแจ้งเตือนใด ๆ ของผู้ใหญ่บ้าน ๖ หมู่บ้านรอบเหมืองทองคำในช่วง ๕ เดือนกว่าที่ผ่านมา
ข้อสังเกตหลังจากที่ชาวบ้านเห็นจดหมายฉบับดังกล่าว ก็คือ เมื่อก่อนสาธารณสุขจังหวัดเลยเคยแจ้งเตือนชาวบ้านเกี่ยวกับการเฝ้าระวังสุขภาพประชาชนรอบเหมืองทองคำหลายครั้งหลายหนโดยจัดทำเป็นเอกสาร ‘ประกาศ’ แต่ครั้งนี้กลับทำเป็นหนังสือแจ้งถึงผู้ใหญ่บ้านเท่านั้น
ทำไม?
โปรดดูเอกสารแนบ
๑. หนังสือศาลากลางจังหวัดเลย ที่ ลย ๐๐๓๒.๐๑๓/ว. ๗๗๔๐ ลงวันที่ ๒๒ ธันวาคม ๒๕๕๗
๒. สรุปผลการตรวจวิเคราะห์ตัวอย่างอาหาร ในบริเวณลำน้ำ ห้วยเหล็ก รอบเหมืองทองคำฯ วันที่ ๗ ตุลาคม ๒๕๕๗
ในนามของความดี (๒)
ขอเอกสารผลตรวจเลือดแต่กลับเสนอแนวทางการบำบัดรักษาด้วยการแพทย์ผสมผสาน โดย “รับประทานทุกวันจนกว่าจะย้ายออกจากพื้นที่”
…..
๒๙ เมษายน ๒๕๕๘ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข (นายแพทย์สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์) ลงตรวจเยี่ยมพื้นที่จังหวัดเลย โดยมีการประชุมของส่วนราชการสาธารณสุขซึ่งมีหัวข้อการติดตามความคืบหน้าการเฝ้าระวังผลกระทบทางสุขภาพของประชาชนรอบเหมืองทองคำเป็นหัวข้อหนึ่งในการประชุมด้วยนั้น กลุ่มคนรักษ์บ้านเกิด ๖ หมู่บ้าน ได้ยื่นข้อเรียกร้องต่อ รมช.สาธารณสุข ๒ ข้อ คือ
๑. ขอให้มีการเฝ้าระวังผลกระทบต่อราษฎร ๖ หมู่บ้านรอบเหมืองทองคำ
๒. ขอข้อมูลผลตรวจเลือดให้ครบตามจำนวนที่ตรวจ ๔๒๐ คน และข้อมูลพื้นที่เปรียบเทียบอีก ๑๘๐ คน เพราะที่ผ่านมาได้เคยร้องขอต่อหน่วยงานราชการในพื้นที่หลายครั้งหลายหน แต่กลับถูกปกปิดข้อมูลโดยไม่ได้รับการตอบสนองแต่อย่างใด
๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เจ้าหน้าที่สำนักการแพทย์ทางเลือกลงพื้นที่พบปะชาวบ้านที่วัดบ้านห้วยผุก ต.เขาหลวง อ.วังสะพุง จ.เลย ซึ่งเป็น ๑ ใน ๖ หมู่บ้านรอบเหมืองทองคำ โดยได้แจกเอกสารแนวทางการบำบัดรักษาด้วยการแพทย์ผสมผสานสำหรับผู้ได้รับผลกระทบทางสุขภาพจากสารพิษบริเวณเหมืองทองคำ โดยพื้นกระดาษมีตัวหนังสือสีเทาจางตัวอักษรขนาดใหญ่บริเวณกลางกระดาษว่า ‘ร่าง’
นอกจากคำพูดของเจ้าหน้าที่ที่ไม่เป็นมิตรกับชาวบ้านแล้ว เช่น ชาวบ้านถามว่า “ทำไมไม่พูดเรื่องผลกระทบจากเหมืองทองคำ” เจ้าหน้าที่ก็ตอบว่า “ผมมาให้ข้อมูลทางเลือกในการระมัดระวังตัวเอง (โดยเฉพาะชาวบ้าน ๒๒ คน ที่มีสารโลหะหนักปนเปื้อนในร่างกายเกินเกณฑ์มาตรฐานปลอดภัยสูงมาก) อย่าพาดพิงถึงผู้อื่น เรามาโดยไม่เกี่ยวข้องกับใคร” เป็นต้น ในเนื้อหาของเอกสารก็มีถ้อยคำที่ไม่เป็นมิตรด้วย เช่น แนวทางในการดูแลรักษาสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงที่ต้องใช้สมุนไพรสำเร็จรูปในการดูแลรักษานั้น “กระเทียมอัดเม็ด หรือแคปซูล รับประทานปริมาณ ๑,๒๐๐ มิลลิกรัมต่อวัน จนกว่าจะย้ายออกจากพื้นท่ี่”
“ผักชีบดแห้ง รับประทานปริมาณ ๔๐๐ มิลลิกรัมต่อวัน จนกว่าจะย้ายออกจากพื้นที่”
“น้ำใบย่านางคั้น ดื่มทุกวันจนกว่าจะย้ายออกจากพื้นที่”
“มะขามป้อม รับประทานสดวันละ ๔-๗ ผล ทุกวันจนกว่าจะย้ายออกจากพื้นที่”
เป็นต้น
ฯลฯ
ทำไมต้นเหตุอยู่ที่เหมืองทอง แต่กลับมุ่งเน้นปลายเหตุที่ชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบด้านเดียว?
และจะให้ชาวบ้านย้ายออกจากพื้นที่ไปอยู่ที่ไหน?