“โรงเคลือบมีทรัพย์มีสุข” เปิดตัวชุมชนใหม่ และความหวังใหม่หลังการไล่รื้อ

ชุมชนโรงเคลือบมีทรัพย์มีสุข หนองแขม เปิดตัวอย่างเป็นทางการ พร้อมตั้งเป้าหลักต้องพัฒนาคุณภาพชีวิตคนด้านสุขภาพ – ชมฟ.และสลัมสี่ภาครวมตัวหน้าคมานาคม ติดตามแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยชุมชนในที่ดินการรถไฟฯ

สถานการณ์ที่เป็นความเคลื่อนไหวภายในสัปดาห์นี้ ของเครือข่ายชุมชนเมืองใน กทม. เมื่อวันที่ 11 ก.พ. 2566 มีการเปิดชุมชนใหม่อย่างเป็นทางการของชุมชนโรงเคลือบมีทรัพย์มีสุข แขวงหนองแขม เขตหนองแขม กรุงเทพมหานคร สะท้อนการการแก้ไขปัญหาที่ดินในเขตเมือง โดยรวมกลุ่มอย่างเข้มแข็งและมีเป้าหมายเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตในชุมชน

การต่อสู้ในการสร้างชุมชนใหม่แห่งนี้ ใช้เวลาถึง 8 ปี นับตั้งแต่ 2557-2566 จนล่าสุด ได้เปิดตัวชุมชนอย่างเป็นทางการตามความฝันของชาวบ้าน

คมสันติ์ จันทร์อ่อนกองเลขาฯ เครือข่ายสลัมสี่ภาค เล่าถึงความเป็นมาของชุมชนโรงเคลือบมีทรัพย์มีสุขว่า เครือข่ายสลัมสี่ภาคเจอชุมชนแห่งนี้ ระหว่างเดินทางสำรวจชุมชนทั่วประเทศร่วมกับการเคหะแห่งชาติ ขณะนั้นสมาชิกชุมชนได้รับผลกระทบจากการไล่รื้อที่อยู่อาศัยบนที่ดินเอกชนในซอย บริเวณในซอยจรัญสนิทวงศ์ 3 และพบว่าถูกไล่รื้อบ้านแล้วกว่า 50 หลัง จากนั้นชาวบ้านจึงกระจายตัวอยู่ตามห้องเช่าในซอยจรัญสนิทวงศ์ ซอย 3 และ ซอย 5

เครือข่ายสลัมสี่ภาค จึงอาสาประสานหาทางออก สนับสนุนและหนุนเสริมการพัฒนากับกลุ่มคนที่ถูกไล่รื้อ ทำให้ในที่สุดชุมชนรวมตัวกันขึ้นมาได้ประมาณ 200 คน เพื่อจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์ แล้วยื่นของบประมาณสร้างบ้านมั่นคง จาก พอช. จนสามารถสร้างชุมชนใหม่ที่ประกอบด้วยบ้านใหม่ 41 หลังคาเรือน โดยมีเงินอุดหนุนสร้างบ้าน 45,000 บาทต่อหลัง รวมถึงเงินส่วนสาธารณูปโภค เช่น ทำถนน ทำท่อระบายน้ำ ทำศาลาชุมชน และมีการปล่อยสินเชื้อในอัตราดอกเบี้ยขั้นต่ำด้วย

คมสันติ์ ยังระบุต่อว่า หลังจากนี้ ชุมชนพร้อมเดินหน้าเพื่อสร้างสรรค์สังคมในฝันต่อไป โดยมีเป้าหมายเรื่องงานพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะเรื่องปลูกพืชสมุนไพร การจัดการขยะอย่างเป็นระบบ และการสร้างอาสาสมัครสาธารณสุขในชุมชนเพื่อดูแลสุขภาพขั้นพื้นฐาน ซึ่งมีศูนย์บริการสถาธารณสุข 48 เข้ามาให้องค์ความรู้เรื่องยา การปฐมพยาบาลเบื้องต้น และสอนการตรวจสุขภาพขั้นพื้นฐาน เพื่อที่งานพัฒนาคุณภาพชีวิตในชุมชน จะเป็นการรับรองชุมชนกับสำนักงานเขตหนองแขม เปิดโอกาสชุมชนสามารถเข้าถึงการมีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชนและสวัสดิการสังคมต่อไป

“เสียงชุมชนที่ไปสำรวจมา เขาโอเคมาก เพราะอยากมีชุมชนเป็นของตัวเองนานแล้ว ที่ผ่านมากลุ่มชุมชนแออัด สำนักงานเขตจะไม่ค่อยรับรองและมาดูแล ช่วงโควิดที่ผ่านก็ต้องพึ่งตนเอง เพราะไม่ได้อยู่ในรายชื่อของเขต ชาวบ้าน (ชุมชนโรงเคลือบมีทรัพย์มีสุข) เลยคิดว่า ถ้ามีชุมชนใหม่ขึ้นมาอย่างแข็งแรง น่าจะเข้าถึงการสนับสนุนสวัสดิการต่าง ๆ ของเขต” คมสันติ์ กล่าว

นอกจากนี้มีความเคลื่อนไหวเรื่องที่ดินในเขตเมือง เมื่อวันที่ 13 ก.พ. 2566 เครือข่ายชุมชนคนเมืองผู้ได้รับผลกระทบรถไฟ (ชมฟ.) รวมตัวหน้ากระทรวงคมนาคม เพื่อติดตามการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยชุมชนในที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ในการเจรจาภายใต้กลไกการแก้ไขปัญหา “คณะทำงานการแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาพื้นที่ของการรถไฟแห่งประเทศไทย” ครั้งที่ 1/2566 โดยมีปลัดกระทรวงคมนาคม เป็นประธานในที่ประชุม และในที่ประชุมประกอบด้วย ผู้แทนของผู้ได้รับผลกระทบจากโครงการก่อสร้างรถไฟเชื่อมสายสนามบิน ย่านมักกะสัน ผู้แทนของผู้ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาที่ดินย่านพหลโยธิน ผู้ว่าการเคเหะแห่งชาติ และสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.)

คมสันติ์ ระบุถึงผลการประชุมว่ามี 2 เรื่อง คือ 1.กรณีโครงการก่อสร้างรถไฟเชื่อมสามสนามบิน จากที่ติดปัญหาสำนักระบายน้ำไม่อนุญาตให้มีการถมดินบริเวณบึงมักกะสัน ทำให้ต้องปรับรูปแบบก่อสร้างจากทรงสูง เป็นแนวราบ เพื่อรองรับสมาชิกชุมชนกลุ่มออทรัพย์จำนวน 212 หลังคาเรือน

2.กรณีโครงการพัฒนาที่ดินย่านพหลโยธิน ได้ยื่นข้อเสนอใหม่จากเดิมที่จะสร้างที่อยู่อาศัยเป็นคอนโดสูง 8 ชั้น เปลี่ยนเป็นแนวราบ รองรับ 250 หลังคาเรือน แต่ปรากฎว่าที่ดินที่เสนอไปใหม่นั้นอยู่ในขอบเขตพื้นที่ก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูงสายใต้ ทำให้ต้องกลับไปหารือกับทาง รฟท. ใหม่อีกครั้ง