“เราเห็นปัญหาว่าพี่น้องกลุ่มคนจน หรือกลุ่มคนไร้บ้าน มักเข้าไม่ถึงแหล่งงานแหล่งอาชีพ แหล่งรายรายได้
หรือถ้าคนที่ไม่มีบัตรประชาชน ก็มักจะไม่ถูกจ้างงาน หรือถูกดค่าแรง ถูกกดราคา เราก็เลยคิดค้นรูปแบบของธุรกิจเพื่อสังคม ที่ชื่อว่า “โอกาส OKAS” ทำให้มันเป็นข้อต่อในการจ้างงานระหว่างคนไร้บ้าน กับแหล่งงานหรือผู้ประกอบการ”
นี่คือคำบอกเล่าของณัฐวุฒิ กรมภัคดี ผู้ดูแลแพลตฟอร์ม “โอกาส OKAS” และศูนย์ประสานงานกลุ่มเพื่อนคนไร้บ้าน จังหวัดขอนแก่น ที่เล่าถึงจุดเริ่มต้นของการเริ่มต้นทำแฟลตฟอร์มออนไลน์นี้
ณัฐวุฒิ กรมภัคดี ผู้ดูแลแพลตฟอร์ม “โอกาส OKAS” และศูนย์ประสานงานกลุ่มเพื่อนคนไร้บ้าน จังหวัดขอนแก่น
“ตอนนี้ถ้าเป็นรูปแบบงานของโอกาส เรามีอยู่ 3 ส่วนหลัก ๆ คือจะมีในส่วนของงานรับจ้างทั่วไป ทำทุกอย่าง สารพัดรับจ้าง ตัดหญ้า ขนของ แบกหาม ทำความสะอาด ส่วนที่ 2 คืองานฝีมือ งานผลิตภัณฑ์ มีการทำงานฝีมือแบบโครเช ที่รองจาน ที่รองแก้ว ผ้าพันคอ และส่วนที่ 3 คือเราพยายามที่จะทำให้มันเป็นกองทุน เอาไว้จ้างงานเวลาที่มีคนตกงานฉับพลัน”
ซึ่งลูกค้าที่ติดต่อหลัก ๆ จะเป็นช่องทางเฟซบุ๊ก โทรมาหาโดยตรง หรือแม้กระทั้งทางไลน์ หลังจากรับงานเสร็จ ถ้าเป็นหน้างานใหม่ ทีมก็จะออกเดินทางไปประเมินราคาที่หน้างานกับลูกค้า เมื่อได้ราคาพอใจทั้งสองฝ่ายก็จะนัดหมายวันเวลาทำงาน และทางเจ้าหน้าที่ก็จะออกตะเวนหาทีมงานคนไร้บ้านในเมืองขอนแก่น เพราะคนเหล่านี้ส่วนใหญ่จะไม่มีโทรศัพท์ แต่หากเป็นงานเร่งด่วนก็จะมีทีมม้าเร็วจากชุมชนริมทางรถไฟที่กำลังจะถูกไล่รื้อเนื่องจากการรถไฟจะนำพื้นที่ไปสร้างทางสำหรับรถไฟความเร็วสูง ซึ่งคนเหล่านี้ก็กำลังจะเป็นหนึ่งกลุ่มที่กำลังจะกลายเป็นคนไร้บ้าน
รถสองแถวขาประจำจากเมืองขอนแก่น จะวิ่งเข้ามารับคนงานเมืองมีงาน โดยทางองค์กรจะเตรียมเครื่องไม้เครื่องมือในการทำความสะอาดให้เป็นหลัก แต่หากทีมรับจ้างมีเครื่องไม้เครื่องมือเองก็จะเตรียมมาด้วยเอง
ซึ่งคนที่จะออกไปรับจ้างข้างนอกได้ คนทำงานทุกคนจะต้องผ่านการอบรมทักษะก่อนที่จะทำงานเสมอ
“ตอนเริ่มตั้งใหม่ ๆ เราทำอย่างนี้เลยนะครับ เตรียมความพร้อมคนไร้บ้านก่อนไปทำงาน มาทำข้อมูลก่อนว่า เดิมพี่เคยมีทักษะอะไรมาก่อน เราจัดประเภทงาน พี่คนนี้ถนัดอะไรบางงานก็ต้องอบรมเพิ่มความรู้ให้อีกด้วย เพื่อเพิ่มทักษะ เช่น ทีมตัดต้นไม้ ต้องเรียนรู้ทักษะการตัดต้นไม้ เครื่องมือ อุปกรณ์ต่าง ๆ ซึ่งเราเรียกว่าการเตรียมความพร้อมก่อน พอเตรียมความพร้อมเสร็จ เราก็มีทดลองทำงาน ถ้าได้ผลตอบรับกลับมา เราก็เอามาคุยกันว่ามีปัญหาอะไรเกิดขึ้นบ้างกับนายจ้าง”
กลไกการทำงานของแพลตฟอร์มโอกาส ไม่เพียงแต่จะช่วยเชื่อมงานให้กลุ่มคนที่ไร้บ้านเท่านั้น แต่ยังช่วยเจรจาระหว่างนายจ้างกับคนทำงานให้ตรงตามความต้องการของผู้ว่าจ้าง และเกิดความเป็นทำในการทำงาน ไม่ให้เกิดการเอาเปรียบทั้งผู้จ้างและผู้รับจ้าง ซึ่งที่ผ่านมา แพลตฟอร์มนี้ช่วยให้คนไร้บ้านและคนจนเมืองช่วยก้าวพ้นวิกฤติทางการเงิน
“คืองานโอกาสมันอาจจะยังไม่ได้ตอบได้ว่า มันทำให้คนมีรายได้เพิ่มขึ้นมากขึ้นกว่าเมื่อก่อน ยังไม่ไปถึงขั้นนั้นแต่งานโอกาสมันช่วยให้มาอุดรอยรั่ว ซ่อมแซมรอยโหว่ของรายได้พี่น้องในช่วงจังหวะหนึ่งได้ หรือจากเดิมเขาเคยมีรายได้อยู่ที่เกณฑ์ประมาณนี้ แต่ว่าพอมันมี รูปแบบการหางานแบบโอกาส มันทำให้งานเขาเพิ่มขึ้น และตัวรายได้เขามันเพิ่มขึ้นมา ทำให้เขาเข้าถึงที่อยู่อาศัยหรือเข้าถึงการมีอาหาร ได้บริโภคมากขึ้น อันนี้เป็นพื้นฐานเลย”
มากกว่าตัวเงินที่ได้รับ แต่เป็นโอกาสที่ได้รับจากสังคม ที่ทำให้มีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ไม่ต่างจากคนอื่น ซึ่งนั้น ค่อย ๆ เกิดในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น
“จำเป็นที่จะต้องให้โอกาสคน คือถ้าเราไม่ให้โอกาสเขา เขาก็จะรู้สึกเหมือนชีวิตเขาไม่มีคุณค่างานมันช่วยเขานะ เหมือนคนฟังเพลง มันช่วยให้ผ่อนคลายได้เหมือนกันถ้าเขามีโอกาส เขามีงานทำ เขามีเงินใช้ เขาก็จะมีชีวิตอยู่ต่อ เขาก็ไม่อยากจะทำในสิ่งที่ไม่ดีหรอก”
