นับจากวันที่ 4 เมษายน พ.ศ.2527 ที่ราชอาณาจักรลาวได้เปลี่ยนแปลงการปกครองเป็น สปป.ลาว พร้อมกับสหรัฐฯ ได้ถอนตัวจากสงครามในอินโดจีน รัฐบาลไทยและรัฐบาลสหรัฐฯ โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศกับเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำประเทศไทย ได้ทำความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งสถานีวิทยุคลื่นสั้น ที่อำเภอบ้านดุง จ.อุดรธานี บนเนื้อที่ประมาณ 3,400 ไร่ ซึ่งสหรัฐอเมริกาเคยใช้เป็นฐานทัพชั่วคราว เพื่อต่อต้านการรุกรานของลัทธิคอมมิวนิสต์ และมีการติดตั้งเครื่องส่งวิทยุคลื่นสั้น กำลังส่ง 500 กิโลวัตต์ จำนวน 7 เครื่อง เพื่อถ่ายทอดรายการกระจายเสียงของสถานีวิทยุ VOA ในรูปของหนังสือแลกเปลี่ยนระหว่างรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศกับเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำประเทศไทย ด้วยงบประมาณของสหรัฐ จำนวน 125 ล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐ
ความตกลงฯ มีอายุ 25 ปี นับจากวันแรกของการกระจายเสียง คือวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ.2537 ทั้งสองฝ่ายสามารถขอต่ออายุความตกลงฯ ได้อีก 2 ครั้ง ครั้งละ 10 ปี กระจายเสียงต่างประเทศ สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย และจาก VOA ไปยังทุกภูมิภาคทั่วโลก ซึ่งดำเนินการด้วยระบบคอมพิวเตอร์ทั้งหมด
วันแรกของการกระจายเสียง โดยออกอากาศครั้งแรกเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน พ.ศ. 2537 โดยสถานีวิทยุกระจายเสียงระหว่างประเทศออกอากาศไปยังพื้นที่ต่างๆ ทั่วโลก มากกว่า 100 ประเทศ จำนวน 58 ภาษา เพื่อให้เกิดการรับรู้ข้อมูลข่าวสารของประชาชน ถึงนโยบายและผลงานรัฐบาลทั้ง 2 ประเทศ โดยสัญญาความร่วมมือได้สิ้นสุดเมื่อวันที่ 30 กันยายน 2559
กระทั่ง ในปี 2560 มติคณะรัฐมนตรีอนุมัติการขยายอายุความตกลงระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ว่าด้วยสถานีวิทยุกระจายเสียง 1,000 กิโลวัตต์ ของสถานีวิทยุเสียงอเมริกา ออกไปจนถึง วันที่ 30 ก.ย.66 ( ในรายละเอียดสหรัฐฯ จะได้มอบเงินแก่รัฐบาลไทยจำนวนทั้งสิ้น 1,500,000 ดอลลาร์สหรัฐ หรือ 52,845,000 บาท
ในมติคณะรัฐมนตรี ระบุถึงสาระสำคัญของเรื่องการขออนุมัติการขยายอายุความตกลงระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ว่า สถานีวิทยุกระจายเสียงดังกล่าวยังสามารถดำเนินการต่อไปได้จนกว่าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งแจ้งบอกยกเลิกความตกลงฯ ล่วงหน้าอย่างน้อย 18 เดือน โดยดำเนินการผ่านการแลกเปลี่ยนหนังสือเดินทางการทูตระหว่างไทยและสหรัฐอเมริกาวัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมการแลกเปลี่ยนและการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารทางการกระจายเสียงผ่านสถานีวิทยุกระจายเสียง 1,000 กิโลวัตต์ ตามกำหนดเวลาที่สองฝ่ายได้ตกลงกันไว้แล้ว ครอบคลุมพื้นที่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ตลอดจนบริเวณตอนใต้ของจีน
โดยกลุ่มผู้ฟังเป้าหมาย คือชาวไทยและชาวต่างชาติในจังหวัดชายแดนและประเทศเพื่อนบ้าน (เช่น เมียนมา ลาว เวียดนาม กัมพูชา และบังกลาเทศ) โดยเผยแพร่รายการประเภทข่าวสาร สารคดี และสาระน่ารู้ด้านการต่างประเทศทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ (อังกฤษ ลาว เขมร และเวียดนาม)
นับว่าสถานีวิทยุเสียงอเมริกาได้ฝังตัวอยู่ที่ภาคอีสานของไทยถึงปัจจุบันมากกว่ากว่า 50 ปี วิทยุเสียงอเมริกา หรือสถานีวิทยุกระจายเสียง 1,000 กิโลวัตต์ เป็นหน่วยงานสารสนเทศสหรัฐอเมริกา การกระจายเสียงวิทยุและสื่อโทรทัศน์ให้บริการโดยรัฐบาลกลางสหรัฐอเมริกา ภายใต้การดูแลของคณะกรรมการบริหารกิจการแพร่เสียงและแพร่ภาพ (Broadcasting Board of Governorsหรือ BBG) เพื่อดำเนินการในสิ่งที่ตนรับผิดชอบทางด้านการทูตสาธารณะ อย่างเช่นการโฆษณาชวนเชื่อ หรือการนำเสนอข้อมูลที่ออกแบบมาเพื่อเปลี่ยนแปลงผู้รับสื่อไปในทิศทางที่ถูก กำหนดโดยผู้ใช้สื่อ และดำเนินการภายใต้ข้อสันนิษฐานว่าปฏิกิริยาในต่างประเทศทีมีต่อสหรัฐอเมริกา ต่อประชาชนชาวอเมริกาและ ต่อนโยบายของสหรัฐอเมริกา สามารถทำให้มีอิทธิพลในทางบวกได้
ขณะที่ข้อมูลจากสื่อสังคมโซเชียล มีการอ้างว่าสำหรับ สถานีวิทยุกระจายเสียงอเมริกา หรือ Voice Of America หรือ สถานีวิทยุ วีโอเอ. ที่มีชื่อเสียงในอดีตในประเทศไทย นอกจาก “สถานีวิทยุสราญรมย์”ของ กต. แล้ว เห็นจะเป็นสถานีวิทยุ วีโอเอ.บ้านดุง หรือปัจจุบันคือ สถานีวิทยุกระจายเสียงระหว่างประเทศ ประจำประเทศไทย หรือ International Broadcastion Bureau (IBB) ในพื้นที่ ต.บ้านดุง อ.บ้านดุง ซึ่งอยู่ห่างจาก ตัวเมืองจ.อุดรธานีไปประมาณ 11 กม.เคยเป็นอดีตสถานที่ตั้ง“ฐานทัพสหรัฐฯ -บ้านดุง” โดยในปี 2511 มีผู้เชียวชาญชาวสหรัฐฯ เป็นผู้ควบคุมการสื่อสารในฐานทัพ และว่าจ้างคนไทยร่วมงานเคยใช้เป็นที่ทำการ เพื่อต่อต้านการรุกรานของลัทธิคอมมิวนิสต์ที่กำลังยึดครองประเทศเพื่อนบ้านฝั่งตะออกของไทย
โดยที่ผ่านมาก็มีกระแสข่าวการเป็นคุกลับ หรือเป็นฐานของ CIA ในประเทศไทย ก็ไม่ได้เป็นดังข่าวลือ อย่างไรก็ตามก็มีการนำเสนอข้อมูลอีกด้านหนึ่งคือตลอดระยะเวลาครึ่งศตวรรษ อาจจะมีอันตรายจากคลื่นวิทยุ ที่ทำงานใกล้ชิดหรือได้สัมผัสกับคลื่นที่มีความเข้มสูงและต่อเนื่องเป็นเวลานาน ซึ่งมีการตั้งข้อสังเกตุว่าหอสัญญาณ สถานีวิทยุดังกล่าวจะนำไปสู่สมองของชาวบ้านอย่างสม่ำเสมอจะทำให้เกิดอาการเวียนหัว ปวดศีรษะ ซึ่งการสำรวจขององค์การอนามัยโลกแสดงให้เห็นว่ารังสีแม่เหล็กไฟฟ้ามีผลสำคัญ 5 ประการต่อร่างกายมนุษย์: 1. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นสาเหตุหลักของโรคหัวใจและหลอดเลือด เบาหวาน และการกลายพันธุ์ของมะเร็ง 2. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าสร้างความเสียหายโดยตรงต่อระบบสืบพันธุ์ ระบบประสาท และระบบภูมิคุ้มกันของมนุษย์ และ3. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดการแท้ง เป็นหมัน กำเนิดอวัยวะและโรคอื่นๆ เป็นต้น
โดยก่อนหน้านี้เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจำประเทศไทย หลายคนเดินทางไปดูงาน จ.อุดรธานี หลายครั้ง เช่นในปี 2554 นางคริสตี้ เคนนี่ เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจำประเทศไทย ในขณะนั้น และชื่อสถานีดังกล่าว ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น U.S. Agency for Global Media(USAGM) เมื่อวันที่ 22 สิงหาคม 2561
การเตรียมตัวปิดฐานการสื่อสารวิทยุคลื่นสั้นของสหรัฐในจังหวัดอุดรธานีจะกลายเป็นตำนาน และพื้นที่ 3,200 ไร่ดังกล่าวจะเป็นพื้นที่ใหม่ที่ทางรัฐบาลไทยจะต้องวางแผนในการบริหารจัดการในอนาคตต่อไป ซึ่งแน่นอน U.S. Agency for Global Media ก็ได้ปรับตัวสู่ดิจิตอลเต็มระบบที่ไม่ได้พึ่งพิงคลื่นสถานีวิทยุคลื่นสั้นต่อไป หรืออาจจะเตรียมขยายฐานที่มั่นใหม่ในอนาคตก็เป็นไปได้
อ้างอิง : https://mgronline.com/daily/detail/9600000016934
https://www.facebook.com/watch/?v=302164903702351
