เรื่อง/ภาพ: ธีร์ อันมัย
4- 8 ธันวาคม 2013 ที่ผ่านมา มันกับเพื่อนเจ้าของคอลัมน์เสียง – เสนาะ แห่งนิตยสาร writer และนักศึกษาอีก 9 คน ออกเดินทางจากอีสานใต้สุดไปสู่อีสานเหนือสุดที่เมืองเลยด้วยระยะทางเฉียด 700 กิโลเมตร ไต่ระดับอุณหภูมิ 31 องศาที่อุบลราชธานีตอนบ่ายสองครึ่งไปสู่อุณหภูมิ 16 องศาที่วังสะพุงตอนห้าทุ่มเศษๆ
มันได้ไปบ้านนาหนองบง ต.เขาหลวง อ.วังสะพุง เลย กับเพื่อน ๆ ที่เคยร่วมค่ายห้วยละห้าด้วยกันเมื่อปี 2005 เพราะมันอยากไปรับรู้เรียนรู้ความจริงที่ว่า ที่นั่นชาวบ้านที่ได้รับผลกระทบจากเหมืองแร่ทองคำอย่างน่าเป็นห่วงอย่างไร คุยกันตั้งแต่เดือนตุลาคม 2013 ในที่สุด ก็เกิดค่าย “ชวนน้องทำหนัง มหา’ลัยเหมืองแร่ เมืองเลย”
ค่ำวันแรกที่มันไปถึง ก็จัดการแปรงฟันล้างหน้าล้างเท้าเพื่อจะเข้านอนในตอนดึก เสร็จทุกอย่าง นักศึกษากลุ่ม “ดาวดิน” จากมหาวิทยาลัยขอนแก่นก็มาบอกว่า ให้ใช้น้ำในขวดที่ชาวบ้านเขาเตรียมให้นั้นสำหรับแปรงฟัน ส่วนน้ำอาบก็ไม่แน่ใจว่าจะมีสารไซยาไนด์ตกค้างหรือไม่ – อ้าว มาบอกเมื่อกิจกรรมของคนสะอาดผ่านพ้นไปแล้วนี่นะพ่อหนุ่ม
เมื่อนั่งคุย นั่งฟังและยังได้อ่านหนังสือเกี่ยวกับที่นี่มันก็พบว่า คนที่นี่อยู่ในพื้นที่เสียงภัยสารพิษอย่างรุนแรง เพราะมันได้แทรกซึมเข้าไปในข้าวปลาอาหารและน้ำดื่มของพวกเขาและมีงานวิจัยออกมายืนยันข้อมูลแล้วด้วย
ในค่ายชวนน้องทำหนังนั้น นักศึกษาจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยรังสิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานีและนักเรียนจากโรงเรียนศรีสงคราม อ.วังสะพุง มีภารกิจต้องทำหนังว่าด้วย “เหมืองแร่ เมืองเลย” โดยมีทีมวิทยากรจากไทยพีบีเอสทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยง แต่ละทีมต้องออกเก็บข้อมูลเพื่อพัฒนาเป็นบทและถ่ายทำและนำหนังเรื่องนั้นมาฉายกลางสี่แยกทางเข้าเหมืองทองหน้าหมู่บ้านนาหนองบง คุ้มน้อย ในค่ำวันที่ 7 ธันวาคม 2013
กรรมกรสอนหนังสือย่างมันอยากแยกร่างไปสำรวจตรวจตราไปเรียนรู้กับนักศึกษาซะทุกที่ แต่ก็ไปได้ทีละที่เท่าที่จะมีเวลาและเรี่ยวแรง เดินขึ้นเขา ลงเหมืองเก่า เดินในสวยยาง นั่งรอบกองไฟ เรื่องเล่าเรื่องราวของชาวบ้านก็พรั่งพรูกรูกราว
สองคืนที่บ้านนาหนองบง มันชอบสำเนียงไทเลย น่ารักดีและเมื่อพูดกันก็เหมือนมันมีจังหวะมีเมโลดีในถ้อยคำนั้นด้วย และมันอยากเขียนเพลงสักเพลงให้คนที่นี่ สุดท้ายก็เอาเรื่องใกล้ตัวที่สุดนี่ล่ะ ข้าวน้ำซ่ามปลาที่พวกเขาไม่กล้าแตะกล้ากินข้าวบ้านตัวเอง
เขียนอยู่ประมาณ ครึ่งวันของวันที่ 6 ธันวาคม 2013 แต่งเพลงนี้สำเร็จ ตอนค่ำวันที่ 7 ผู้ใหญ่และเด็กร่วมกันร้อง วันที่แปดก่อนเดินทางกลับ มันชวนเด็กๆบ้านนาหนองบงมาร่วมร้อง และเจ วิทยากรจากไทยพีบีเอสบันทึกเสียงให้ เมื่อได้ฟังมันก็น่ารักไปอีกแบบ
เพลงว่าอย่างไรก็ขอเชิญคลิกฟังได้เลย
author
