ออกอากาศ /20/02/2557
จะพาไปดูวิถีชีวิตของชาวบ้านดอนมัน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ชุมชนที่นั่นมีวิธีการจัดสรรการใช้ประโยชน์จากที่ดินสาธารณะร่วมกันและแบ่งปันความรู้ให้กับชุมชนข้างเคียง
ผักแปลงนี้ เป็นส่วนหนึ่งของผลผลิตทางการเกษตรในศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านดอนมัน อ.กันทรวิชัย จ.มหาสารคาม อยู่ในที่ดินสาธารณะประโยชน์กว่า 65 ไร่ ตามหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงที่ให้คนในชุมชนได้จัดสรรการใช้ประโยชน์ที่ดินร่วมกัน ซึ่งเดิมที่ดินแปลงนี้เป็นที่ดินสาธารณะรกร้าง แต่เมื่อราวปี 2515มีการอพยพของชาวบ้านเข้ามาแผ้วถางจับจองเป็นที่ทำกินและที่อยู่อาศัย
ชาวบ้านชุมชนบ้านดอนมัน
ถ้าที่เขาเป็นที่เขาอยู่อาศัยอยู่แล้ว ก็อยู่กันไปตามปกติ แต่เราจะมีนโยบายรักษาความสะอาดร่วมกัน ถ้ามีหญ้ามีต้นไม้ที่เกะกะ หรือทำให้ภูมิทัศน์ไม่ดี ก็ต้องช่วยกันทำความสะอาดก็ช่วยกันรณรงค์ทำความสะอาดหมู่บ้านในแต่ละเดือน ร่วมกับ อสม.อยู่แล้ว แต่ถ้าเป็นที่สาธารณะประโยชน์ที่ใช้ร่วมกัน เช่น ศูนย์เรียนรู้ วัด หรือว่าแปลงสมุนไพร…”
นอกจากการใช้ประโยชน์ของคนในชุมชน ที่นี่ยังเป็นศูนย์เรียนรู้ทางการเกษตรที่เปิดให้ผู้ที่สนใจสามารถ แวะมาศึกษาเรื่องการทำเกษตรได้ โดยเน้นการใช้พื้นที่อย่างคุ้มค่าเพื่อลดข้อจำกัดในการปลูกพืชในภาคอีสานซึ่งมักเจอกับปัญหาการขาดแคลนน้ำ
ปะทุม เหล่าสะพาน ชาวชุมชนบ้านดอนมัน
“หมู่บ้านของเราก็จะมีการทำอยู่ทำกินในเรื่องของการเกษตรส่วนใหญ่ และก็เป็นพื้นที่แห้งแล้ง น้ำก็เค็ม ในหมู่บ้าน ที่นี้ในการแก้ปัญหาชีวิตของเราก็คือ หนึ่ง เราขุดบ่อเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ และเป็นบ่อกักน้ำ ไว้ใช้ในฤดูแล้ง สำหรับการที่จะปลูกพืชเราก็จะเสวนากันก่อนในหมู่บ้าน จุดไหนในหมู่บ้านที่เหมาะสำหรับการทำงานการเกษตร หรือทำอะไร”
การมีส่วนร่วมในการใช้ประโยชน์จากที่ดินสาธารณะของคนในชุมชนบ้านดอนมัน นอกจากช่วยลดข้อจำกัดทางการเกษตรที่กำลังเจอกับปัญหา ยังเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้คนในชุมชนได้กลับมาพูดคุยและร่วมกันดูแลรักษาผืนดินทำกินแห่งนี้ให้สืบทอดต่อไป
ขอขอบคุณภาพเเละเรื่องราวจาก นักข่าวพลเมือง ศูนย์ช่วยเหลือลูกหนี้ กระทรวงยุติธรรมรายงาน