สิทธิการักษาพยาพยาบาลและปัญหาทางด้านสาธารณสุข (Embedding disabled, limit reached)
โรคภัยไข้เจ็บ เป็นเรื่องที่คาดเดาไม่ได้ว่าจะเกิดขึ้นกับใคร เมื่อไหร่และด้วยปัจจุบันมีการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศอยู่บ่อยครั้ง อาจส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอและเกิดโรคภัยไข้เจ็บขึ้นได้ง่าย
สำหรับคนไทยแล้วถือเป็นความโชคดีที่มี โครงการหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ที่ให้ทุกคนสามารถเข้ารับสิทธิในการรักษาได้อย่างทั่วถึงและครบถ้วน แต่นั่นไม่ได้หมายความว่าทุกคนที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยจะได้รับสิทธินั้นโดยเฉพาะชาวเขา ชาวเขาเป็นกลุ่มน้อยที่อาศัยอยู่ในประเทศไทยมานานแล้ว แต่บางส่วนนั้นยังไม่ได้รับสัญชาติไทย หรือยังไม่มีทะเบียนบ้าน ใบสูติบัตร และหลักฐานอื่นที่แสดงว่าตนเป็นคนไทยก่อให้เกิดผลกระทบที่สำคัญเนื่องจากชาวเขาที่ไม่ได้รับสัญชาติไทยนั้นจะถูกตัดการบริการของสาธารณะของรัฐ เช่นสิทธิการรักษาพยาบาลเป็นต้นคนกลุ่มนี้ส่วนใหญ่ไม่มีประกันสุขภาพใดๆ บางคนไม่มีแม้กระทั่งค่ายา เมื่อเริ่มป่วยจะไม่ยอมมาพบหมอ เนื่องจากไม่ค่อยมีค่ารักษาพยาบาล จะมาหาหมอก็ต่อเมื่อหนักมากแล้ว ทำให้การรักษาเยียวยาเป็นไปอย่างยากลำบาก และต้องมีค่าใช้จ่ายแพง เช่นเดียวกับนาย พีระ แซ่มี ชาวเขาเผ่าลีซอ ชาวบ้าน บ้านแม่ต๋ำน้อย ที่ยังไม่ได้รับสัญชาติไทย ถึงแม้จะทำการยื่นเรื่องและดำเนินการตามขั้นตอนก็ขอสัญชาติไทยแล้วแต่ก็ยังไม่ได้รับการยืนยันจากทางจังหวัด ซึ่งสร้างความลำบากให้กับ นายพีระเป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการออกนอกเขตจังหวัดรวมถึงการได้รับบริการด้านการศึกษาและสุขภาพอนามัย ซึ่งสร้างความลำบากให้กับเขาเช่นกัน
การไร้ซึ่งสถานะนี้เองที่เป็นอุปสรรคทำให้ได้รับสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานไม่เท่าเทียมกับคนพื้นราบ ชาวเขาบ้านแม่ต๋ำน้อยถือว่ายังเป็นเพียงส่วนน้อยในจังหวัดพะเยาที่ยังไม่ได้รับสัญชาติไทยเพราะชาวเขาส่วนมากในจังหวัดพะเยานั้นจะได้รับสัญชาติไทยเกือบทุกคนแล้วอย่างเช่นชาวบ้านในหมู่บ้าน ปางปูเลาะ ต.ศรีถ้อย อ.แม่ใจ จ.พะเยา ที่ได้รับ สิทธิมนุษยชนของรัฐแล้วเกือบทั้งหมดแล้ว หมู่บ้านปางปู่เลาะนี้เป็นหมู่บ้านที่มีความเจริญเกือบเท่าเทียมกับ คนพื้นราบแล้ว และทุกคนมีบัตรประชาชน ที่แสดงตนว่าเป็นคนไทย แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าคนกลุ่มนี้จะได้รับสิทธิการรักษาพยาบาลตามกฎหมาย แต่ปัญหาอาจยังไม่หมดไป สิ่งที่ยังสร้างความลำบากให้กับชาวบ้าน บ้านปางปู่เลาะนั้นคือสภาพปัญหาทางด้านสาธารณสุขคือไม่มีสถานีอนามัยในหมู่บ้าน เมื่อเวลาเจ็บป่วยจำเป็นต้องไปรักษาพยาบาลที่โรงพยาบาล อ.แม่ใจ หรือโรงพยาบาลพะเยา ซึ่งระยะทางจากหมู่บ้านไปถึงโรงพยาบาลแม่ใจและโรงพยาบาลพะเยานั้นมีระยะทางที่ไกล
ไม่ว่าบุคคลกลุ่มนี้จะได้รับสิทธิการรักษาพยาบาลตามกฎหมายหรือแม้แต่สุขภาพอนามัยถือเป็นส่วนหนึ่งสิทธิของความเป็นมนุษย์ ดังนั้นทุกคนจึงมีสิทธิที่จะมีสุขภาพอนามัยที่ดีสมศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์อย่างเท่าเทียมกัน และต้องควรที่จะต้องได้รับการส่งเสริม ป้องกัน ดูแลรักษาสุขภาพอย่างสอดคล้องและเหมาะสมต่อไป
