24 ส.ค. 2559 เวลาประมาณ 12.30 น. นายอำเภอธาตุพนม พร้อมช่างรังวัดสำนักงานที่ดินนครพนม สาขาธาตุพนม นายก อบต.อุ่มเหม้า ทหารมณฑลทหารบกที่ 210 อส. และหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เดินทางเข้าตรวจสอบพื้นที่สาธารณประโยชน์ดงคัดเค้า อ.ธาตุพนม จ.นครพนม โดยมีชาวบ้านประมาณ 100 คน รวมตัวกันที่บริเวณสวนยางพาราในพื้นที่ที่มีการกล่าวอ้างว่าเป็นดงคัดเค้า เพื่อสังเกตุการณ์
การเข้าตรวจสอบพื้นที่ดังกล่าว นายอำเภอธาตุพนมได้มีหนังสือแจ้งต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องว่า คณะอนุกรรมการแก้ปัญหาที่ดินของรัฐ (กบร.) จ.นครพนม ได้มีมติที่ประชุมครั้งที่ 1/2554 ให้ดำเนินการตามกฎหมายกับราษฎรที่บุกรุกที่สาธารณประโยชน์ “ดงคัดเค้า” หรือ “โคกคัดเค้า” ในท้องที่ ต.อุ่มเหม้า อ.ธาตุพนม และ อบต.อุ่มเหม้า ได้ดำเนินการแจ้งความร้องทุกข์กล่าวโทษกับราษฎรที่ทำการบุกรุกแล้ว แต่ผลการดำเนินการดังกล่าวยังไม่มีความคืบหน้า เนื่องจากผู้บุกรุกส่วนใหญ่เป็นคนที่มาจากที่อื่น ทำให้ไม่อาจทราบได้ว่าใครเป็นผู้กระทำความผิดกระทำผิด ตั้งแต่เมื่อใด ผู้บุกรุกแต่ละรายบุกรุกเนื้อที่จำนวนเท่าใด ตลอดจนผู้บุกรุกได้ทำการปลูกสร้างบ้านพักในท้องที่อื่น แต่มาทำการบุกรุกปลูกต้นยางพาราในท้องที่ ต.อุ่มเหม้า ทำให้ยากในการพิสูจน์ทราบผู้กระทำผิด
มติที่ประชุม ระบุด้วยว่า ส่วนอำเภอธาตุพนมร่วมกับมณฑลทหารบกที่ 210 พิจารณาแล้วเห็นว่าเพื่อที่จะเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย ให้บรรลุวัตถุประสงค์ในการแก้ไขปัญหาการบุกรุกที่สาธารณะต่างๆ ในปัจจุบันที่มีเป็นจำนวนมาก ซึ่งถือเป็นการฝ่าฝืนบทบัญญัติของแห่งกฎหมาย อันจะเป็นอุปสรรคต่อการปฏิรูปประเทศในด้านต่างๆ และก่อให้เกิดปัญหาความไม่สงบเรียบร้อย จึงได้มีกำหนดการลงพื้นที่เพื่อตรวจสอบข้อมูลรายละเอียดที่เกี่ยวข้องเพื่อประกอบการพิจารณาดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าวใน วันพุธที่ 24 ส.ค. 2559 เวลา 10.00 น.
แหล่งข่าวแจ้งว่า ในวันที่ 1 ก.ย. 2559 อำเภอธาตุพนมและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จะเข้าดำเนินการปักป้ายขอคืนพื้นที่ และจัดทำแนวเขตพื้นที่ขอคืนจำนวน 800 ไร่ และจะดำเนินการขอคืนพื้นที่ให้แล้วเสร็จภายในปีนี้ เนื่องจากจะนำพื้นที่ดังกล่าว ไปดำเนินการก่อสร้างโรงไฟฟ้า
ทั้งนี้ ข้อมูลในส่วนของชาวบ้านระบุว่า พื้นที่ อ.ธาตุพนมกำลังดำเนินขอคืนอยู่นี้ ไม่ใช่ที่สาธารณประโยชน์ เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าว เคยเป็นฐานที่มั่นของพรรคคอมมิวนิสต์ มาตั้งแต่ปี 2504 ประชาชนไม่เคยมาใช้ประโยชน์ร่วมกัน ต่อมาผู้ใหญ่บ้านหนองกุง และบ้านขอนขว้างใหญ่ได้ขึ้นบัญชีสำรวจที่สาธารณประโยชน์ ในปี 2529 และ 2536 ตามลำดับ
และมีการออกหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงในปี 2529 จำนวน 2 แปลง ประกอบด้วย หนังสือสำคัญสำหรับที่หลวง เลขที่ 33620 เนื้อที่ 331 – 2 – 21 ไร่ ตั้งอยู่ที่บ้านหนองกุง หมู่ 10 ต.พุ่มแก อ.นาแก จ.นครพนม และเลขที่ 33621 เนื้อที่ 360 – 2 – 81 ไร่ ตั้งอยู่ที่บ้านหนองกุง หมู่ 10 ต.พุ่มแก อ.นาแก จ.นครพนม
ต่อมาในปี 2539 มีการออกหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงจำนวน 1 แปลง เลขที่ นพ 0824 เนื้อที่ 862 – 3 – 14 ไร่ ตั้งอยู่ที่บ้านขอนขว้างใหญ่ หมู่ 4 ต.นาหนาด อ.ธาตุพนม จ.นครพนม ซึ่งหน่วยงานราชการแจ้งกับชาวบ้านในพื้นที่ที่มีการออกหนังสือสำคัญสำหรับที่หลวงดังกล่าว มีที่ตั้งจริงอยู่ใน ต.อุ้มเหม้า อ.ธาตุพนม จ.นครพนม และ ต.ชะโนดน้อย อ.ดงหลวง จ.มุกดาหาร
ที่ผ่านมาชาวบ้านได้ร้องเรียนต่อหน่วยงานราชการต่างๆ ให้ดำเนินการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น แต่ไม่ได้รับการตอบสนองจากหน่วยงานราชการ ซ้ำร้ายกลับถูกแจ้งความดำเนินคดี