วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านในชุมชนแม่กาหลวง
บ้านแม่กาหลวง หมู่ที่ 3 ตำบลแม่กา อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบมีแม่น้ำไหลผ่าน ชาวบ้านในชุมชนเป็นชาวเกษตรกร ทั้งไร่นา สวนยางพารา สวนลำไย ชุมชนนี้เมื่อก่อนมีความเป็นอยู่ที่พอเพียงแต่ปัจจุบันชาวบ้านต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า รายจ่ายเยอะกว่ารายรับ หนี้สินเพิ่มขึ้น แม้ว่าจะมีการส่งออกทรัพยากรผลิตผลของการเกษตร ตลอดทั้งฤดู เมื่อถึงเวลาเก็บเกี่ยวผลผลิตกลับถูกกดราคาลง ส่งผลให้รายได้จากการขายไม่เพียงพอต่อการครองชีพ และไม่พอกับรายจ่ายที่เสียไป
โดยบ้านแม่กาหลวงมีจำนวนครัวเรือน 178 ครัวเรือน แบ่งออกเป็นเพศชายจำนวน 238 คน และเพศหญิง 242 คน รวมเป็นจำนวน 480 คน อาชีพหลัก เป็น เกษตรกรรม จำนวน 125 ครัวเรือน ทำไร่ทำสวน 104 ครัวเรือน และมีอาชีพเสริม เป็น รับจ้าง 86 ครัวเรือน ค้าขาย 12 ครัวเรือน ในอดีตชาวบ้านแม่กาหลวงมีชีวิตที่พอเพียงเเละเรียบง่าย มีรายได้หลักมาจากผลผลิตการเกษตร แต่ช่วงเวลาไม่กี่ปีที่ผ่านมาสภาพเศรษฐกิจไทยที่มีการเปลี่ยนแปลง ทำให้ต้นทุนการดำรงชีวิตสูงขึ้น ชาวบ้านต้องประสบปัญหาด้านการเงิน เเต่กลับต้องโดนพ่อค้าคนกลางกดราคาลง เนื่องด้วยผลกระทบทางเศรษฐกิจของประเทศในปัจจุบัน
ทรัพยากรหลักของชุมชนที่เเฝงไปด้วยปัญหา
ชุมชนบ้านแม่กาหลวง การเกษตรกรรมถือว่าเป็นทรัพยากรหลักของคนในชุมชน เพราะชาวบ้านส่วนใหญ่ เดิมมีที่นาอยู่แล้ว ซึ่งผู้คนในชุมชนเฉลี่ยเเล้วมีผู้สูงอายุอยู่เป็นจำนวนมากจึงไม่สามารถทำอาชีพอื่นได้ การเพาะปลูกจึงเป็นอาชีพหลักของคนในชุมชนแม่กาหลวง วิถีชีวิตในชุมชนแม่กาหลวงมีเรื่องราวที่เกี่ยวพันกับ ภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “Children of the Mist” ได้สะท้อนถึงความสำคัญของวิถีชีวิตของการทำเกษตรกรรมเหมือนกัน เพราะชาวม้งส่วนใหญ่ไม่สามารถออกไปทำงานที่อื่นได้ จึงทำการเกษตรภายในชุมชนเเทน เเละไม่มีความรู้ทางด้านการเกษตรมากพอ ทำให้ไม่สามารถโต้เเย้งราคาด้านการขายได้
ปัญหาที่ถูกเพิกเฉย
เมื่อถึงฤดูการเก็บเกี่ยวชาวบ้านต่างพากันนำผลผลิตไปขายให้กับพ่อค้าคนกลาง เมื่อในอดีตเมื่อนำไปขายให้พ่อค้าคนกลางจะได้ราคาดี เเต่ในปัจจุบันเมื่อนำไปขายกลับถูกกดราคาทำให้ราคาต่ำลง ทั้งที่ชาวบ้านยังคงมีรายจ่ายอยู่เหมือนเดิม ถึงเเม้จะถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง ชาวบ้านกลับต้องยินยอมขายออกไป ถึงเเม้จะไม่ได้ราคาตามที่คาดหวังไว้ เพื่อให้มีเงินมาจุนเจือในครอบครัว และชาวบ้านคิดว่าตนเป็นเพียงเเค่เสียงเล็กๆเเล้วยังต้องพึ่งพาพ่อค้าคนกลางอยู่ จึงไม่กล้าที่จะออกเสียงหรือต่อสู้กับปัญหาที่เจออยู่
การเชื่อมโยงระหว่างชุมชนเเม่กาหลวง เเละ ภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “Children of the Mist” สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของทั้งในชุมชนเเม่กาหลวงเเละชาวบ้านในภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “Children of the Mist” ในด้านการต่อสู้เพื่อเรียกร้องสิทธิที่ควรได้รับ ไม่ว่าจะทั้งราคาผลผลิตเเละการเข้าถึงของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพราะพวกเขาเหล่านี้ล้วนเป็นเสียงเล็กๆที่อาจเกิดการเปลี่ยนเเปลงได้ในสังคม การที่พวกเขาเรียกร้องหรือต้องต่อสู้นี้ไม่ได้เป็นเพียงเเค่สิ่งที่เขาต้องการอยากจะได้เเต่เป็นสิทธิที่ทุกคนควรได้รับความเท่าเทียมเหมือนกัน
เเนวคิดของ ภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “Children of the Mist” ที่นำเสนอเกี่ยวกับการต่อสู้เรียกร้องสิทธิที่จะได้ด้านการศึกษาเเละการดำเนินชีวิต ซึ่งอาจเป็นเเรงบันดาลใจให้ชาวบ้านเเม่กาหลวงให้กล้าที่จะลุกขึ้นมาเรียกร้องสิทธิให้กับตัวเองเหมือนกับ “ดี้” ที่เป็นอีกหนึ่งตัวเเทนในการลุกขึ้นมาต่อต้าน ต่อสู้สิทธิที่จะได้รับการศึกษา เพราะเสียงเล็กๆของดี้นี้ก็อาจทำให้สังคมมีการเปลี่ยนเเปลงเกิดขึ้นไม่มากก็น้อย ที่ได้นำเสนอผ่านสื่อกระเเสใหญ่บนเเพลตฟอร์มต่างๆ ทำให้สังคมภายนอกได้รับรู้ถึงปัญหาที่เกิดในชุมชนนี้ ซึ่งชุมชนเเม่กาหลวงขาดเพียงเเค่สื่อที่จะนำเสนอให้กับสังคมภายนอกได้รับรู้ถึงปัญหาเรื่องนี้ ปัญหาอาจไม่เกิดขึ้นเพียงในชุมชนเเม่กาหลวงเพียงที่เดียวเท่านั้นเเต่อาจมีชุมชนอื่นที่ได้รับผลกระทบเหมือนกัน เพื่อนำเสนอมุมมองของคนในชุมชนให้สังคมภายนอกได้รับรู้ เมื่อสังคมภายนอกรับรู้ปัญหานี้อาจทำให้ปัญหาที่ได้รับการเเก้ไข
ในภาพยนตร์สารคดี เรื่อง “Children of the Mist” ทำหน้าที่เป็นสื่อพลเมืองโดยการให้เสียงเเละพื้นที่เเก่กลุ่มคนที่อาจจะไม่มีโอกาสได้รับการนำเสนอเรื่องราวของพวกเขาผ่านสื่อใหญ่ ซึ่งเหมือนกับชุมชนบ้านเเม่กาหลวงที่มีปัญหาด้านการเกษตรที่ถูกกดราคาผลผลิตจากพ่อค้าคนกลาง ทำให้รายจ่ายในครอบครัวมากกว่ารายได้ที่ได้รับ
ทั้งนี้เสียงเล็กๆของพวกเขานี้อาจสร้างการเปลี่ยนเเปลงให้กับสังคม จากเดิมที่ไม่กล้าเรียกร้องสิทธิให้กับตัวเองไม่ว่าจะด้านใดก็ตาม กล้าที่จะมาเรียกร้องสิทธิให้กับตนเองมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าใครก็ตามควรได้รับสิทธิเพื่อความเท่าเทียมกันในสังคม
