ปัญหาการขาดแคลนที่อยู่อาศัยหรือมีที่อยู่อาศัยไม่เหมาะสมเป็นปัญหาที่สำคัญของผู้คนทั่วโลก UN-Habitat หรือ ‘โครงการตั้งถิ่นฐานมนุษย์แห่งสหประชาชาติ’ เริ่มรณรงค์ให้ประเทศสมาชิกทั่วโลกให้ความสำคัญกับปัญหานี้ตั้งแต่ปี 2528 โดยกำหนดให้วันจันทร์แรกของเดือนตุลาคมทุกปีเป็น ‘วันที่อยู่อาศัยโลก’ หรือ ‘World Habitat Day’ เพื่อให้ประเทศต่าง ๆ ในโลกให้ความสำคัญกับสถานการณ์การขาดแคลนที่อยู่อาศัย ตลอดจนตระหนักถึงสิทธิพื้นฐานของการมีที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมของประชากรทุกคนบนโลก
ที่จังหวัดขอนแก่นเองก็เช่นกัน วานนี้ (4 ตุลาคม 2566) ณ ศาลากลาง จ.ขอนเเก่น ตัวเเทนชาวบ้านในนาม “ขบวนชุมชนริมรางรถไฟ จ.ขอนแก่น” ประกอบด้วย ชุมชนที่อยู่อาศัยในที่ดินของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ในเขตเทศบาลนครขอนแก่น และ เขตเทศบาลเมืองศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น ซึ่งมีสมาชิกรวมจำนวนกว่า 1,204 หลังคาเรือน ที่กำลังจะได้รับผลกระทบจากการพัฒนาระบบราง ทั้งจากโครงการรถไฟความเร็วสูง และโครงการรถไฟทางคู่ โดยเฉพาะชุมชนที่อยู่ในเขตระยะเดินรถของโครงการรถไฟความเร็วสูง ระยะ 40 เมตร จากกึ่งกลางรางรถไฟเดิม หรือ ฝั่งด้านทิศตะวันออก ซึ่งส่วนใหญ่จะต้องถูกอพยพออกจากที่ดินที่อยู่อาศัยเดิมอย่างถาวร
โดย ณ ขณะนี้ อยู่ในช่วงระหว่างการดำเนินการแก้ไขปัญหาร่วมกับ สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน (พอช.) แต่ ณ ปัจจุบัน ยังคงไม่มีทางเลือกในที่ดินรองรับการอพยพเลย มีความเสี่ยงสูงที่จะกลายเป็นคนไร้บ้านในอนาคต หากไม่สามารถจัดหาที่ดินรองรับการแก้ไขปัญหาได้ทันระยะเวลา 5 ปี หรือภายในปี พ.ศ.2570 ตามเงื่อนไขของ รฟท.
ในวันนี้ (4 ตุลาคม 2566) ขบวนชุมชนริมรางรถไฟ จ.ขอนแก่น จึงได้เข้ายื่นหนังสือต่อผู้ว่าราชการ จ.ขอนเเก่น เพื่อให้ดำเนินการในการเป็นเจ้าภาพประสานงานเปิดเวทีหารือหาทางออกในการจัดหาที่ดินรองรับการแก้ไขปัญหาชุมชนที่ต้องถูกอพยพจากโครงการรถไฟความเร็วสูง โดยประสานหน่วยงานในพื้นที่ที่เกี่ยวข้อง คือ “หน่วยงานธนารักษ์ พื้นที่จังหวัดขอนแก่น” ในการนำข้อมูลที่ดินที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์ในเขตเมืองที่อยู่ในความดูแล มาร่วมนำเสนอแก่เครือข่ายชุมชนที่จะได้รับผลกระทบ เพื่อเป็นทางเลือกในที่ดินเพื่อเข้าสู่กระบวนการเช่า ตามเงื่อนไขของการรถไฟฯ ต่อไป
โดยมี นางสุภาภรณ์ นามปรีดา จากศูนย์ดำรงธรรม จ.ขอนเเก่น เป็นตัวเเทนผู้ว่าฯเข้ารับหนังสือจากตัวเเทนชุมชน เเละรับปากว่าจะติดตามเรื่องให้ได้ภายใน 2 อาทิตย์ นี้ หลังจากนี้ตัวเเทนชาวบ้านจะได้มีการติดตามความคืบหน้าต่อไป
ซึ่งก่อนหน้านี้เครือข่ายขบวนองค์กรชุมชน ‘บ้านมั่นคงชนบท 5 ภาค เรียกร้องให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาที่ดิน-ที่อยู่อาศัยคนจนทั่วประเทศ เนื่องในโอกาส ‘วันที่อยู่อาศัยโลก 2566’ หรือ ‘World Habitat Day 2023’ โดยเครือข่ายขบวนองค์กรชุมชน 5 ภาค ประกอบด้วย เครือข่ายบ้านมั่นคงเมือง-ชนบทภาคเหนือ เครือข่ายบ้านมั่นคงเมือง-ชนบทภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เครือข่ายบ้านมั่นคงเมือง-ชนบทภาคกลางและตะวันตก เครือข่ายบ้านมั่นคงเมือง-ชนบทภาคกรุงเทพฯ ปริมณฑลและตะวันออก และเครือข่ายบ้านมั่นคงเมือง-ชนบทภาคใต้ ได้จัดกิจกรรมเพื่อรณรงค์ให้มีการแก้ไขปัญหาที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยของประชาชนที่มีรายได้น้อยในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วประเทศ
สามารถอ่านข้อเสนอที่รวบรวมมาจากพี่น้องประชาชนทั่วประเทศ เพื่อให้รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแก้ไขปัญหา ได้ตามลิงก์นี้ https://thecitizen.plus/node/87819
