เพราะการออกแบบเมือง คือการวางแผนเพื่ออนาคตของคนรุ่นถัดไป แล้วทำไมจะไม่ฟังพวกเขาล่ะ ?
เส้นทางของการสร้างบทบาทและตัวตนในฐานะเยาวชนคนรุ่นใหม่ เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนทิศทางอนาคตบ้านเกิดเมืองนอนของตนเองนั้นไม่ได้สวยหรูอย่างที่ใครๆคิด กว่าจะควานหากันจนเจอ ประสานมือเป็นทีมเดียวกัน กำหนดทิศทางและรังสรรค์ภาพอนาคต สะสมสรรพกำลัง ประสบการณ์ และเครือข่ายความร่วมมือต่างๆ หันมาดูอีกทีก็พบว่าผ่านมาเกือบจะ 2 ปีแล้วบนเส้นทางนี้ของ เยาวชนริทัศน์หาดใหญ่
HATYAI DEFINES YOUTH #คบเด็กสร้างเมือง
วันที่ 19 – 20 พฤศจิกายน 2565 ที่ผ่านมา ณ ใจกลางเมืองหาดใหญ่ ตึกเก่าสีลูกกวาดที่มีอายุมากกว่า 100 ปี บนถนนนิพัทธ์อุทิศ 1 ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ได้ถูกปรับเปลี่ยนเป็นงานนิทรรศการศิลปะและการจัดแสดง ภาพหาดใหญ่ในอนาคต ที่กลุ่มเยาวชนริทัศน์หาดใหญ่ และภาคีเครือข่ายร่วมกันขับเคี่ยว และกลั่นกรองผ่านการจัดกิจกรรมต่างๆนานเกือบ 2 ปี
KNOCK THE OLD HOUSE ฉายภาพอนาคตบนผนังของวันวาน
เยาวชนริทัศน์หาดใหญ่ได้ ปลุกตึกเก่าแก่ร้อยกว่าปีให้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง ร่องรอยของประวัติศาสตร์ที่จารึกไว้บนสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของอาคาร ‘ชิโนโปรตุกีส ’ แลนมาร์คสำคัญของเมืองหาดใหญ่ถูกใช้เป็นพื้นที่จัดนิทรรศการแสดงผลงานของคนรุ่นถัดไปได้อย่างมีเสน่ห์ สร้างมนต์ขลัง จนทำให้ใครหลายๆคนที่ขับรถผ่านไปมา จำเป็นต้องหยุดรถและเดินเข้าไปสำรวจกันว่า อาคารเก่าสีลูกกวาดนี้ กำลังเล่าเรื่องราวอะไร
เมื่อก้าวเข้าไปในงาน การเดินไปตามเส้นทางที่ขีดเขียนไว้บนผนังเปรียบเสมือนการได้เดินทางร่วมกันกับเยาวชนริทัศน์หาดใหญ่ สัมผัสเมืองผ่านสายตาเยาวชนซึ่งประกอบไปด้วยมุมมองมิติใหม่ ความสนใจในประเด็นต่างๆของเมือง และภาพหวังในอนาคต ผ่านกิจกรรมและโครงการต่างๆที่ทุกๆคนช่วยกันปั้นและหล่อหลอมจนเป็นรูปเป็นร่าง
ก้าวที่หนึ่ง HATYAI CONNEXT มองเมืองผ่านวิถีชุมชน
เครื่องมือในการเปิดมุมมองเมืองที่สำคัญของกลุ่ม Hatyai Connext คือการจัดกิจกรรม Walking Tour การพาเดินชมเมืองหาดใหญ่เพื่อสัมผัสวิถีชุมชนพร้อมกิจกรรมร่วมสนุกอย่างการถ่ายภาพด้วยกล้องฟิล์ม และการจัดมื้ออาหารสุดพิเศษที่เป็นเอกลักษณ์ของเมืองหาดใหญ่
กิจกรรมทำให้ผู้ร่วมเดินได้มีโอกาสได้สัมผัสเมืองอย่างละเอียดในทุกย่างก้าว สัมผัสวิถีชีวิตของชุมชนที่ไม่เคยเห็นมาก่อน สัมผัสความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่ผสมผสานกันอย่างกลมกลืนกันของผู้คน ไม่ว่าจะต่างเชื้อชาติหรือต่างศาสนาที่ถูกส่งต่อทั้งในอาหาร เครื่องดื่ม หรือภาษา นอกจากนี้ยังได้การแลกเปลี่ยนเรื่องราวที่น่าสนใจระหว่างการเดินชมเมืองที่อยู่มานานแต่ไม่เคยทำความรู้จักอย่าง ‘ละเอียด’ มาก่อน
การที่ทุกคนสามารถเดินในเมืองได้อย่างสะดวกและปลอดภัย จะเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการเรียนรู้วิถีชีวิตชุมชน ได้สัมผัสเสน่ห์และความทรงจำที่ถูกบันทึกไว้บนอาคาร บ้านเรือน และผู้คน เป็นการรักษาไว้ซึ่งประวัติศาสตร์เมืองและส่งต่อคุณค่าทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์อย่างยั่งยืน
ก้าวที่สอง RTUS HDY ริทัศน์หาดใหญ่ พื้นที่สาธารณะออนไลน์
การสร้างความหวังและการตระหนักรู้ในเรื่องที่ไกลตัวแต่ใกล้ตัวมากกว่าที่คิด อาจเริ่มต้นจากแค่การถูกพูดถึงและจินตการที่คนในสังคมถักทอร่วมกัน เพจริทัศน์หาดใหญ่จึงเป็นที่พื้นที่สาธารณะออนไลน์ ที่เปิดโอกาสในการถกถามและถ่ายทอดความทรงจำผ่านบทสัมภาษณ์ของคนในเมือง เป็นพื้นที่รวบรวมแนวคิดการพัฒนาเมืองและตัวอย่างการมีส่วนร่วมในการออกแบบเมืองทั้งในประเทศและต่างประเทศ
พื้นที่บนสื่อออนไลน์คือพื้นที่สาธารณะที่เข้าถึงง่ายและรวดเร็วที่สุด เพื่อให้ทุกคนได้มีปฏิสัมพันธ์ร่วมกัน เป็นการพื้นที่โอกาสทางความคิด แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และพัฒนาเมืองที่เราทุกคนอยากเห็นไปด้วยกัน
ก้าวที่สาม Hat Yai MOVE เพราะการเดินทางคือก้าวแรกของการพัฒนา
Hat Yai MOVE เป็นหนึ่งในกลุ่มเยาวชนริทัศน์หาดใหญ่ ซึ่งสนใจในเรื่องระบบขนส่งสาธารณะในหาดใหญ่และต้องการให้เยาวชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเด็นนี้ เพราะการคมนาคมคือกุญแจสำคัญที่จะนำไปสู่การพัฒนาเมืองในทุกๆด้าน
ก้าวที่สี่ HATYAI FILM FESTIVAL ส่งต่อภาพอนาคตสู่คนรุ่นปัจจุบัน
Television คือการสมาสระหว่างคำว่า Tele- ที่แปลว่าไกล และคำว่า Vision ที่แปลว่า วิสัยทัศน์ การเห็นหรือรู้ล่วงหน้า ดังนั้น Television จึงไม่ได้มีความหมายว่า โทรทัศน์ แต่หมายถึง
การส่งต่อภาพแห่งอนาคต ผ่านช่วงเวลาอันยาวนานสู่ปัจจุบัน
Tele (Youth) vision จึงเป็นนิทรรศการที่กำลังจะสื่อสาร หรือส่งต่อภาพเมืองหาดใหญ่ในอนาคต ที่เยาวชนเมื่อเขาโตขึ้นเขาอยากจะใช้ชีวิต ให้กับคนรุ่นปัจจุบันได้เห็น ผ่านสิ่งที่เรียกว่าโทรทัศน์ ซึ่งเป็นสิ่งแทนคนวัยผู้ใหญ่ที่มีทั้ง วุฒิภาวะ ประสบการณ์ และอำนาจในการที่จะชี้ทิศทางการเป็นไปของเมืองในอนาคต
Tele (Youth) vision ฉายสารคดีโดยเยาวชน จึงเป็นเหมือนเสียงเรียกร้องจากอนาคต ที่กำลังโหยหาเมืองที่จะทำให้พวกเขามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ก้าวที่ห้า ECOX HACKAGREEN สร้างเมืองสีเขียวด้วยเจ้าหนอนตัวน้อย
EcoX Hackagreen มุ่งหมายที่จะทดสอบแนวคิดการนำหนอนแมลงวันลายกำจัดขยะอินทรีย์โดยกระจายถัง EcoBoX ไปยังครัวเรือนเป้าหมายในชุมชน โดยให้ครัวเรือนนำขยะเศษอาหารที่เกิดขึ้นใส่ลงในถัง EcoBoX เพื่อให้หนอนกำจัดขยะเหล่านั้น เมื่อครบเวลา 1 เดือนก็มารับเพื่อนำผลผลิตที่ได้ ได้แก่ มูลหนอน (จากการย่อยเศษอาหาร) และตัวหนอน ไปใช้ประโยชน์ในการเป็นปุ๋ยและอาหารสัตว์ต่อไป
ซึ่งการใช้แนวทางนี้ในการกำจัดขยะอินทรีย์สามารถกำจัดขยะและผลิตแหล่งโปรตีนสำหรับเป็นวัตถุดิบอาหารสัตว์ได้ในเวลาเดียวกัน จากผลการทดสอบสามารถพัฒนาต่อเพื่อขยายการกำจัดขยะ รวมถึงผลิตหนอนในเชิงพาณิชย์ได้ ซึ่งโครงการแสดงให้เห็นว่าพลเมืองหาดใหญ่สามารถขับเคลื่อนเมืองได้ด้วยสิ่งใหม่ๆ ผ่านการทดลองเรียนรู้ เพื่อให้เกิดนวัตกรรมการจัดการเมือง
ในบ้านหลังเก่าเล่าเรื่องใหม่ ยังไม่ได้มีแค่กลุ่มเยาวชนริทัศน์หาดใหญ่เท่านั้น แต่ยังมี ‘เพื่อนๆคนรุ่นใหม่’ ร่วมกันเติมเต็มนิทรรศการให้มีสีสันและสมบูรณ์แบบมากยิ่งขึ้น
NFT FOR CHARITY ‘HAPPY CHANA’ ขับเคลื่อนท้องถิ่นด้วยระบบเศรษฐกิจใหม่
Bitkub ICON PSU Club นำวิถีชุมชนจะนะ สู่งานศิลปะ NFT เปิดประสบการณ์เรียนรู้ของเยาวชน กลุ่มนักศึกษาคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ชวนเยาวชนและชาวบ้านในพื้นที่ บ้านปากบาง ตำบลสะกอม อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา เข้าร่วมโครงการ ‘น้องน้อยคอยอยู่ KUB’ เพื่อระดมทุนให้กับชุมชนในการพัฒนาความยั่งยืนด้านเศรษฐกิจ รายได้ และเป็นพื้นที่เรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
YOUQUAMAN สื่องานศิลป์ผ่านความเจ็บปวดของท้องทะเล
PSU Youth For Next Step ส่งเสริมความเป็นผู้นำให้กับเยาวชนในพื้นที่การทำกิจกรรมจิตอาสาและนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้ สร้างความเป็นผู้นำและความกล้าของการเป็นแกนนำจิตอาสาเพื่อช่วยเหลือสังคม โดยให้เยาวชนในโลกยุคใหม่ได้ออกมาแสดงความสามารถของตนและเข้าถึงสังคมผ่านการทำกิจกรรมร่วมกับชุมชนเพื่อเข้าถึงปัญหาของชุมชนนั้นๆ นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงและการสะท้อนปัญหาสังคม รวมทั้งแนวทางการแก้ไขในมุมมองของเยาวชนในการพัฒนาด้านต่างๆของสังคมให้มีการพัฒนาอย่างยั่งยืน
ครูอาสาในเมืองใหญ่
ศูนย์อาสาสมัคร ม.อ.นำเสนอภาพถ่ายเพื่อการสื่อสารการทำงานของกลุ่มครูอาสาในชุมชนริมทางรถไฟ ในเทศบาลนครหาดใหญ่ ที่คนกลุ่มเล็กๆ กลุ่มหนึ่ง ได้รวมตัวกันทำกิจกรรมกับเด็กในชุมชนเล็กๆของเมืองใหญ่ ที่ยังคงเต็มไปด้วยความหวังและความฝันอันยิ่งใหญ่ เฉกเช่นในเมืองอื่น
ภายในงาน HATYAI DEFINES YOUTH ยังมีการจัดแสดงผลงานศิลปะ
รวมถึงการแสดงของวงดนตรีเยาวชนอีกด้วย
B-SIDE MINI EXHIBITION
มุนินทร์ สายประสาท นักเขียน นักวาดการ์ตูน และเจ้าของสำนักพิมพ์ 10 มิลลิเมตร เจ้าของนามปากกา “มุนินฺ” จัดแสดงคอลเลคชั่นภาพ Portrait ภายใต้คอนเซปต์ “Only eyes can tell a story” ที่ฉายให้เห็นใบหน้าด้านข้างของการ์ตูน ต่างคาแรคเตอร์ ต่างสีหน้า ต่างท่าทาง ต่างความหมาย
แต่มีจุดร่วมนึงที่ไม่ต่างนั่นคือการสื่อสารผ่านช่วงวัยของเด็กหรือเยาวชน โดยลายเส้นอันเป็นเอกลักษณ์ของ Munins ซึ่งนำผลงานบางส่วนจาก 100 คาแรคเตอร์ มาจัดแสดงในงาน Hatyai Defines Youth 2022 : คบเด็กหาดใหญ่สร้างเมือง
ยังอยาก (YOUNG YAK)
วรกานต์ เก้าวิชากร นำเสนอ “ความอยาก” ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนหลายๆอย่างเกี่ยวกับสภาพสังคมและการเป็นอยู่ของผู้พูด และหลายครั้ง”ความอยาก” ก็เป็นสิ่งที่ชี้นำทิศทางของการริเริ่มการพัฒนา และการเปลี่ยนแปลงเหมือนกับการดูไพ่ทำนายดวงชะตา
ยังอยาก(Young Yak) เป็นผลงานที่ได้แรงบันดาลใจมาจาก 10 “ความอยาก” สุดฮิตของคนรุ่นใหม่ ถ่ายทอดลงมาบนภาพวาด 10 เฟรม ให้ได้ลองมองดูว่าเด็กสมัยนี้เค้าอยากได้อะไร และลองทายดูว่าความอยากเหล่านั้น จะนำเราไปในทิศทางใด
PORTRAIT BY CHERRY & CHAMP
ผลงานศิลปะที่ถ่ายทอดผ่านความรู้สึก ความคิดสร้างสรรค์ ความพิเศษ ลงบนผืนผ้าใบด้วยความบริสุทธิ์ใจด้วยจิตวิญญาณของศิลปินที่ชื่อว่า น้องเชอร์รี่ อายุ 15 ปี และ พี่แชมป์ อายุ 17 ปี ในสไตล์ของตัวเอง เราจะเห็นได้ถึงความปราณีต รายละเอียดบนภาพ และการเลือกใช้สีสัน ที่ดูสนุก สดใส และเป็นกันเองจนน่าอัศจรรย์ใจ
ใช่ว่าจะแตกสลายไม่เป็น…
“แค่ใช้ชีวิตปกติให้ผ่านในแต่ละวันก็ยากแล้ว” ประโยคดังกล่าวไม่ใช่เรื่องเกินจริงสำหรับผู้คนที่ต่างดำรงอยู่ในยุคที่เปลี่ยนเวียนหมุนผ่านเร็วเสียยิ่งกว่าจรวด Falcon 9 ที่ Elon Musk ได้สร้างขึ้น
ความปวดร้าวในอดีตส่งผลอยู่ในทุกช่วงเวลาในการใช้ชีวิตในแต่ละวินาที โลกมันอยู่ยากขึ้นจริงๆ นะ ไม่ใช่เฉพาะผู้ใหญ่ แต่รวมไปถึงเด็ก เยาวชน วัยรุ่น ในปัจจุบัน ที่ต่างถูกตอกย้ำด้วยคำกล่าวเชิงเสียดสีที่ว่า เด็กสมัยนี้มัน…… มันเหนื่อยนะสิ ถามได้ !
บางครั้งก็รู้สึกเจ็บปวดกับเรื่องที่แอบเข้าใจยาก ขนาดไปบอกใครเขาว่ามี ‘ภาวะซึมเศร้า’ คนบางคนก็ยังไม่อยากจะเชื่อเลยว่าโรคป่วยจิตป่วยใจนี้มันมีอยู่จริง มิหนำซ้ำบางครั้งชอบเก็บตัว ชอบอยู่คนเดียว (อินโทรเวิร์ทนั่นแหละ) กลายเป็นเข้าสังคมไม่เป็นอีก คอนเนคชั่นเท่ากับศูนย์ นั่นแหละ… นี่มันแค่ตัวอย่างความท้าทายที่เด็กเจนฯ นี้ ต้องเจอ และในบางช่วงเวลาทางออกที่ดีที่สุด ไม่ใช่การคุยกับใคร แต่คือการระบายในห้องน้ำด้านหลังประตูนี้นี่แหละ
เดินทางกันมาถึงตรงนี้ เชื่อว่าเราทุกคนอาจจะมองเห็นภาพเมืองในอนาคตของคนรุ่นใหม่ได้ชัดเจนมากยิ่งขึ้น แม้กลุ่มริทัศน์หาดใหญ่จะเป็นเพียงเยาวชนกลุ่มเล็กๆที่รวมตัวกันไม่นานนัก แต่การเริ่มต้นครั้งนี้จะส่งต่อภาพฝันและพลังให้กับคนรุ่นใหม่ในเมืองอื่นๆ ได้ลุกขึ้นมาขยับขับเคลื่อน สร้างเมืองที่น่าอยู่ไปพร้อมๆกัน
#HatyaiDefinesYouth #HDYOUTH2022 #คบเด็กหาดใหญ่สร้างเมือง #คบเด็กสร้างเมือง #RTUSYouthFest #ReThinkUrbanSpaces #RTUSHDY #hatyaiconnext
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก : Hatyai Connext RTUS HDY แลต๊ะแลใต้
