ไทลื้อคือ กลุ่มชาติพันธุ์ที่พูดภาษาตระกูลไท มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ในแคว้นสิบสอง-ปันนาทางตอนใต้ของมณฑลยูนาน ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งเราคุ้นเคยในกับเมืองสิบสองปันนา..
ไทลื้อเชียงคำ อยู่ที่อำเภอเชียงคำ อพยพมาจากเมืองพง เมืองหย่วน เมืองมาง เมืองยั้ง เมืองเงิน เมืองเชียงคาน โดยตั้งหมู่บ้านเป็นหมู่บ้าน ๆ ใช้ชื่อเมืองที่อยู่เดิมตั้งเป็นชื่อหมู่บ้าน เช่นบ้านหยวน บ้านมาง บ้านเชียงคาน บ้านล้า เป็นต้น
เบื้องต้นไทลื้อได้อพยพมาอยู่ที่ อ.เชียงม่วน ต่อมา พื้นที่อำเภอเชียงม่วนไม่สมบูรณ์ การประกอบอาชีพฝืดเคือง ชาวไทลื้อจึงขออนุญาตย้ายถิ่น ประมาณปี พ.ศ.2431 ชาวไทลื้อส่วนหนึ่ง ได้อพยพจากอำเภอเชียงม่วนที่อยู่นาน 15 ปี ไปตั้งถิ่นฐานที่อำเภอเชียงคำ ได้แก่ บ้านหย่วน บ้านธาตุสบแวน บ้านมาง
หากท่านสนใจ…อยากรู้เรื่องราว ของชาวไทลื้อ ที่นี่..ศูนย์วัฒนธรรมไทลื้อ จะแสดงเรื่องราว วิถีชีวิตของชาวไทลื้อได้..โดยจะมีมัคคุเทศน์ชาวไทลื้อบอกเล่าเรื่องาวแกท่านได้….
…“ทุก ๆ ปื ประมาณเดือนมีนาคม ชาวไทลื้อ ทั้งของจังหวัดพะเยา ประกอบด้วย ไทลื้ออ.เชียงม่วน,ไทลื้อ อ.ภูซาง,ไทลื้อ อ.เชียงคำ ,ไทลื้อ 8 จังหวัดภาคเหนือ และไทลื้อจาก 12 ปันนา ประเทศจีน จะมารวมตัวกันที่บวัดพระธาตุสบแวน ต.หย่วนแห่งนี้..จัดงานประเพณี “ สืบสานตำนานไทลื้อ” เป็นประจำ ทุก ๆ ปี”….