คุยกับ : ผู้ใหญ่รักกี้ สุขประเสริฐ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 4 ต.ย่านยาว อ.เมืองพิจิตร
“วิกฤติปีนี้มันเหมือนว่าเป็นโอกาสที่ทำให้เราต้องมาเรียนรู้ในช่องทางการซื้อขายบนตลาดออนไลน์”
จากสถิติของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) มีครัวเรือนเกษตร จำนวน 5.91 ล้านครัวเรือนที่อยู่ในภาวะชราภาพ (ในปีการผลิต 2560/61) ในสถานการณ์พิษไวรัสโควิด-19 ในวันนี้ พ่นพิษไปทั่วทุกเศรษฐกิจรวมไปถึงเกษตรกรทุกคนที่มีผลผลิตทางการเกษตรออกตามฤดูกาล ขณะนี้ราคาผลไม้ในประเทศบางประเภท เช่น มะม่วงน้ำ เริ่มมีราคาปรับลดลงอย่างมากจากกรณีที่ได้รับผลกระทบจากการระบาดไวรัสโควิด-19 ในหลายประเทศส่งผลให้การส่งออกไปยังต่างประเทศโดยเฉพาะประเทศที่มีความเสี่ยงลดลง จังหวัดพิจิตรอีกเป็นหนึ่งจังหวัดที่ได้รับผลกระทบอย่างหนัก มะม่วงส่งออกไปขายยังที่ต่าง ๆ ไม่ได้ พี่น้องชาวสวนมะม่วงได้รับความเดือดร้อนไม่สามารถส่งผลผลิตออกจำหน่ายได้ ผลผลิตกำลังออก ความยากลำบากของเกษตรกรไม่เพียงแค่นี้เนื่องจากเกิดการระบาดของโควิด-19 ภายในเวลาไม่ถึงสามเดือน และยังมีการออกพระราชกำหนด (พ.ร.ก.) บริหารราชการแผ่นดินในภาวะฉุกเฉินมีประกาศใช้แล้ว 3 ฉบับในช่วงสองเดือนเศษที่ผ่านมา รัฐบาลได้กำหนดมาตรการมากมาย เกิดการเคอร์ฟิวทุกจังหวัดความเดือดร้อนเนื่องจากไม่สามารถค้าขายได้ตามปกติและ ไม่สามารถส่งออกสินค้าที่คงค้างออกไปได้ ภาคการเกษตรจะทำอย่างไรในสถานการณ์ที่ต้องต่อสู่อย่างหนักเช่นนี้ เกษตรกรจะต้องปรับตัวอย่างไร ?
Live องศาเหนือ Special : โควิด-19 ก้าวผ่านหื้อได้ ! คุยกันเรื่อง สถานการณ์ที่โควิด Live องศาเหนือ Special : โควิด-19 ก้าวผ่านหื้อได้ ! คุยกันเรื่อง ผลกระทบโควิด ที่ส่งให้ผลผลิตของเกษตรราคาตก หรือชะลอการสั่งซื้อ แล้วเกษตรกรเขาปรับตัวยังไง ไปคุยกับ ผู้ใหญ่รักกี้ สุขประเสริฐ ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 4 ต.ย่านยาว อ.เมืองพิจิตร
เนื่องจากว่าในภาวะวิกฤตโควิด-19 เรื่องของมะม่วง ตัวผมเป็นผู้ใหญ่บ้านหมู่ 4 ต.ย่านยาว อ.เมืองจังหวัด พิจิตร ได้ประสานกับเครือข่ายที่ อำเภอวังทับไทย เพราะทางนั้นมีรถแอร์บัสเราประสานขอรถแอร์บัส สนับสนุนให้มาพ้นสารเคมีฆ่าเชื้อไวรัสโควิด-19 แล้วมานั่งพูดคุยกันในเรื่องมะม่วงทาง อำเภอวังทับไทย จะขนมะม่วงมาให้จำนวน 1 ตันเพื่อนำมาแจก จากนั้นก็ได้ทราบว่ามะม่วงมีปัญหาในการส่งออกไปขายยังสถานที่ต่าง ๆ ที่เคยขายได้ เพราะมะม่วงที่ อำเภอวังทับไทย มีจำนวนมากเป็นหมื่นตันไม่สามารถส่งออกไปขายได้ เราจึงตัดสินใจว่าลองใช้สื่อออนไลน์ในการขายมะม่วงเพื่อช่วยเหลือพี่น้องชาว อำเภอวังทับไทย ได้โพสว่ามะม่วงของเราปกติเป็นไซด์ส่งออก กิโลกรัม 40 – 50 บาท เพื่อให้คนไทยได้กินของอร่อยและเป็นของที่ส่งออกเพื่อไม่ให้เกิดการเน่าเสีย จึงโพสขายในราคากิโลกรัมละ 10 – 20 บาท ซึ่งไม่เคยคาดคิดเลยว่าจะลดลงมาถึงขนาดนี้ แต่ได้รับผลตอบรับดีมากทำให้ขายได้หลาย 10 ตันในระยะสองอาทิตย์ที่ผ่านมา จนปัจจุบันแก้ไขสถานการณ์ได้ มะม่วงสามารถเข้าสู่สถานการณ์ปกติแล้วสามารถระบายออกสินค้าได้ มะม่วงที่ระบายได้ออก แล้ว คือน้ำดอกไม้ที่จะผลักดันต่อไปคือ มะม่วงโชคอนันต์ มะม่วงมหาชนก ของเหล่านี้ยังไม่มีตลาดลงเพราะปกติจะใส่ช่องแช่แข็งเพื่อส่งออก แต่ในตอนนี้โรงแช่แข็งก็ปิดตัวลงไม่สามารถรับซื้อได้ และประจวบกับเป็นช่วงที่ผลผลิตกำลังออก จึงทำให้ชาวบ้านชาวสวนของทางพิจิตร ไม่สามารถจำหน่ายผลผลิตออกได้จึงไม่มีเงินเพื่อไปจ่ายค่าปุ๋ย ค่ายาได้ และยากต่อการดำรงชีพของครอบครัว
ส่วนทางด้านปลาทับทิมเกิดจาก ปลาในกระชังของชาวบ้าน ตำบล ยัดยาวเป็นแหล่งที่เลี้ยงปลาทับทิมเป็นอันดับต้น ๆ ของประเทศไทย ไม่สามารถส่งออกได้เพราะติดปัญหากระลด การชะลอการสั่งซื้อ พอชะลอการสั่งซื้อก็ทำให้ปลาเกินไซด์เกินขนาดอีกทั้งยังมีปลาที่ต้องออกจำหน่ายอยู่อีกเป็น 100 ตัน เพราะฉะนั้นก็ใช้ช่องทางสื่อออนไลน์ เพื่อช่วยกระจายสินค้าออกไปได้ในระดับหนึ่งของปลา แต่ปลาเราไม่สามารถส่งขายต่างจังหวัดได้ เพราะว่าเป็นของสดและวันนี้ทางเราได้รับความช่วยเหลือจากผู้ช่วยรัฐมนตรี พาพวกเราเข้าไปที่กระทรวงเกษตรเพื่อขอความช่วยเหลือจากทางรัฐ แต่ในสถานการณ์ตอนนี้ทางกลุ่มฟาร์มปลาโทรมา บอกว่าบริษัทใหญ่ ๆ กลุ่ม CP เข้ามาช่วยรับซื้อเพื่อระบายปลาออกเป็นการช่วยเหลือของทางภาคส่วนเอกชน
กลับมาที่เรื่องของมะม่วงในตอนนี้ก็ยังคงมีปัญหาอยู่ มะม่วงโชคอนันต์ มะม่วงมหาชนก ที่ยังมีปริมาณและยังไม่สามารถจำหน่ายได้ ทางด้านกลไกการส่งออกของสินค้าอย่างมะม่วงนั้น ก่อนหน้าที่จะมีเรื่องโรคระบาดโควิด-19 นั้น 80 % นั้นเราจะส่งขายต่างประเทศทั้งหมด จะมีบางส่วนเท่านั้นที่ขายในประเทศไทย และ ทางด้านจังหวัดพิจิตรเองก็เป็นแหล่งปลุกมะม่วงที่ใหญ่ที่สุดในเมืองไทย จึงทำให้กระทบกับชาวสวน เป็นอย่างมากเมื่อเกิดเหตุการณ์นี้ และเมื่อเกิดเหตุการณ์เราจึงนำมะม่วงจำนวน 1 ตันไปบริจาคให้กับกระทรวงสาธารณะสุข การบริจาคเพื่อที่จะให้กระทรวงสาธารณะสุขกระจายสินค้าส่งมอบให้ทางโรงพยาบาลต่าง ๆ ในกรุงเทพ เกิดการระบายสินค้าได้ในระดับหนึ่งแต่เปรียบเทียบกับมะม่วงที่มีอยู่ในจังหวัดไม่ถึง 10 % ของปริมาณผลผลิตเรา แต่สิ่งหนึ่งที่เราเห็นวิกฤติการณ์ไวรัสโควิด -19 คือพี่น้องเกษตรกรมีความดีใจและ มีความสุขตรงที่คนไทยไม่ทิ้งพวกเขา
ส่วนของการจัดส่งทางระบบขนส่งนั้น ในตอนนี้ต้องยอมรับเลยว่าค่าส่งแพงกว่ามะม่วงที่อยู่ในกล่องเสียอีก เราส่งไปไกลได้สุดแค่ยะลา ส่งผ่านทางบริษัทขนส่งไป 10 กิโลกรัมค่าขนส่งตกประมาณ 120 บาท ต่อ 1 กล่องแต่ค่ามะม่วงที่ได้คือ 100 บาท จึงอยากให้ทางกระทรวงที่เกี่ยวข้อง ช่วยในเรื่องของค่าขนส่งจึงจะทำให้มะม่วงกระจายส่งออกไปยังพี่น้องในประเทศได้หลายจังหวัด และปีนี้มันเกิดวิกฤติแบบนี้ ชาวสวนเองต้องยอมรับสภาพในเรื่องของภาวการณ์ขาดทุน แต่ทางชาวเกษตรอยากจะส่งมะม่วงไปให้กับพี่น้องคนไทยเพื่อจะได้รู้ว่ารสชาติของมะม่วงที่ส่งนอกมันเป็นอย่างไร ในราคา 10 บาท ทางด้านราคาก่อนวิกฤตินี้เข้ามาไซด์มะม่วงเบอร์ 0 ถ้าหน้าสวย 60-80 บาท ถ้าเป็นมะม่วงน้ำดอกไม้สีทองราคาอยู่ที่ ไม่ต่ำกว่าโลละ 100 บาท อย่างน้อย ๆ ในฤดูทั่วไปการขายได้สัก 80 ก็ยังดีแต่ในปีนี้ จริง ๆ แล้วชาวสวนทิ้งลงตามบ่อตามเป็นจำนวนเยอะมาก
พิจิตรแล้วเป็นอู่ข้าวอู่น้ำ เป็นเรื่องของข้าวคงจะไม่มีปัญหาอะไรแต่ทางด้านผลไม้ล็อตสินค้าที่ยังคงค้างอยู่นั้น มีจำนวนที่คาดว่าไม่ต่ำกว่า 5,000 ตัน ตอนนี้ทางผู้นำชุมชนและชาวสวนเกษตรกำลังหาช่องทางที่จะระบายสินค้าจัดตำหน่าย ในการจำหน่ายมะม่วงทุกจังหวัดปลูกกันหมดซึ่งถ้าจำหน่ายในเมืองไทยอย่างเดียวน่าจะช่วยได้บางส่วน ถ้าใครก็แล้วแต่รวมไปทั้งรัฐบาลอยากจะช่วยชาวสวนในเรื่องของการขนส่งปรับลงความสมดุลของราคาสินค้า ตรงนี้จะช่วยให้เกษตรกรระบายตัวสินค้าออกไปได้เยอะมาก
ภายใต้วิกฤติในครั้งนี้เป็นทั้งบทเรียนและโอกาสที่เรามองเห็นทางด้านกลไกทางการตลาดในอีกมิติหนึ่ง คิดถึงระบบการเชื่อมโยง หลังจากนี้การจัดการด้านตลาดของพี่น้องชาวสวนมะม่วงพิจิตร พี่น้อง อำเภอวังทับไทยไว้ว่า วิกฤติปีนี้มันเหมือนว่าเป็นโอกาสที่ทำให้เราต้องมาเรียนรู้ในช่องทางการซื้อขายบนตลาดออนไลน์ ส่วนด้านการผลิตเราจะไม่ผลิตจำนวนมากเราจะเน้นในเรื่องของคุณภาพตลาดส่งออกก็ยังต้องออกต่อไป แต่การส่งในประเทศไทยก็ต้องปรับกันต่อไป ปีนี้เราได้บทเรียนในการเจ๊งจากมะม่วง แต่ได้เรียนรู้ในเรื่องของช่องทางอีกชิ่งทางหนึ่งที่สามารถช่วยพวกเราได้ ปีหน้าหรือเมื่อหมดโควิด-19 เราต้องมาร่วมกันหาช่องทางปรับเปลี่ยนในการขายสินค้าทางออนไลน์ รวมทั้งเรื่องแพคเกจจิ้งและการขนส่งอีกด้วย
การกระจายสินค้าในพื้นที่ข้างเคียง ตอนนี้เป็นไปได้ยากเหมือนกันอย่างเช่นพิษณุโลกก็ต้องมาพึ่งพิงการค้าขายทางจังหวัดพิจิตรอยู่เช่นกัน อำเภอวังทับไทยเป็นเขตติดต่อกับอำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก ทางนั้นก็ปลูกมะม่วงเช่นเดียวกับเรา ตอนนี้ก็พึ่งพิงกันโดยอาศัยช่องทางออนไลน์ที่เราเช่นเดียวกัน จึงช่วยกันระบายของ อย่างอาทิตย์ที่ผ่านมาก็ช่วยระบายลิ้นจี่ ของพี่น้องนครไทยไปได้ 600-700 กิโลกรัมได้ ทีนี้พอหมดหน้ามะม่วงไปแล้ว ก็ต้องช่วยพี่น้องในจังหวัดใกล้เคียงอย่างอุตรดิตถ์ ด้านสวนทุเรียนก็ได้ติดต่อกันแล้ว จะให้ช่วยกระจายสินค้าให้เขาเราใช่พ่อค้าคนกลางอย่างแรกที่เราจะต้องดูคือ เราเห็นสภาพสวนก่อน คุณภาพเป็นอย่างไร ถ้าของไม่ได้คุณภาพตัดของเน่ามาเราไม่สามารถขายให้ได้ การขายบนออนไลน์ครั้งนี้ถือว่าเป็นครั้งแรกของเราและพี่น้องชาวสวนเกษตรกรเลยก็ว่าได้ และแพปลากลุ่มผู้เลี้ยงปลาทับทิมก็ถือว่าเป้นครั้งแรกแต่ด้วยภาวะมันตรงกันเราจึงไม่ได้เข้าไปช่วยแพปลาทับทิมมากเท่าไหร่ และกระจายสินค้าเพราะพอเราแชร์ออกไปเฟสบุ๊คเป็นสาธารณะคนในเมืองเขาก็วิ่งมาซื้อถึงที่ก็ชาว ครั้งนี้เป้การเรียนรู้ของชาวเกษตรกรเป็นเรื่องที่ใหม่สำหรับพวกเขา ในอนาคตต้องถอดบทเรียนในการที่ลูกหลานก็เข้ากลับมา ก็ต้องมาเรียนรู้เรื่องการใช้ระบบโซเชียลก็ได้ในระดับหนึ่ง เพราะเราไม่สามารถทำงานคนเดียว ทั้งนี้ต้องวางระบบและนำการจัดการทั้งหมดมาใช้
สุดท้ายอยากจะฝากในเรื่องของชาวสวนพิจิตร ตอนนี้มะม่วงและ ผลไม้ต่าง ๆ ที่อร่อยของประเทศไทย ในตอนนี้เราเจอภาวะวิกฤติเราต้องนำออกมาขายกิโลกรัมละ 10 บาท ในราคาก็ขาดทุนอยู่แล้วแต่เพียงว่าเราอยากให้คนไทยได้ทานของดี ๆ และจะได้กลับมาอุดหนุนชาวเกษตรกรชาวพิจิตรอีกในอนาคต ติดต่อมาทาง Line : Rakkee01 ทาง Facebook เข้าไปติดตามได้ที่ ผู้ใหญ่กี้ สุขประเสริฐ แอดมาช่วยกันสั่งซื้อ ถือว่าเราคนไทยไม่ทิ้งกัน ในภาวะวิกฤติชาวสวนเองก็ไม่ทิ้งพี่น้องคนไทย ช่วยกันคนไทยใครมีความสามารถเล็ก ๆ น้อย ๆ มาช่วยกันเพื่อฝ่าวิกฤติโควิด-19 ไปด้วยกัน
