จากเหตุการณ์ไฟไหม้บ่อขยะบ้านหัวเวียง อ.เชียงของ จ.เชียงราย เมื่อวันที่ 21 เม.ย.2562 ซึ่งทำให้เกิดควันและกลิ่นเหม็นคลุ้งเติมสถานการณ์ฝุ่นควัน PM 2.5 ซึ่งปกคลุม จ.เชียงรายอยู่เพิ่มขึ้นด้วยโดยมีประชาชนจำนวนมาก โพสต์แลกเปลี่ยนสถานการณ์ในสื่อสังคมออนไลน์ ระบุได้รับกลิ่นเหม็นควัน เหม็นไหม้พลาสติกคละคลุ้งหลายพื้นที่ วันนี้ อังคารที่ 22 เมษายน 2562 เวลา 10.00 น. ณ ห้องประชุมเทศบาลตำบลเวียง นายทัศนัย สุธาพจน์ นายอำเภอเชียงของ ดำเนินการเปิดศูนย์ และประชุมศูนย์บัญชาการเหตุการณ์แก้ไขปัญหาไฟไหม้บ่อขยะตำบลเวียง โดยมีแนวทางการดำเนินการ ดังนี้
1.สถานที่ตั้งศูนย์บัญชาการอยู่ที่หอประชุมสำนักงานเทศบาลตำบลเวียง และสถานที่ตั้งศูนย์บัญชาการส่วนหน้าอยู่ที่ฌาปนสถานบ้านหัวเวียง
2.ระดมเจ้าหน้าที่ และยุทโธปกรณ์รถดับเพลิงจากทุกองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมาช่วยดำเนินการจัดเป็นชุดปฏิบัติการจนกว่าจะแล้วเสร็จโดยจะมีการประชุมซักซ้อมการปฏิบัติของเจ้าหน้าที่ทุก อปท. ในเวลา 14.00 น.
3.ขอรับการสนับสนุนเจ้าหน้าที่ และยุทโธปกรณ์/อุปกรณ์จากศูนย์ ปภ.เขต 15 ประกอบด้วย รถสูบน้ำระยะไกล หุ่นยนต์ดับเพลิง ชุด HCBA และถังออกซิเจน
4.ขอรับการสนับสนุนรถแบ็คโฮ และ เจ้าหน้าที่จาก อบจ.เชียงราย
5.ขอรับการสนับสนุนระบบไฟฟ้าส่องสว่างปฏิบัติงานภาคกลางคืน จากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
6.ขอรับการสนับสนุนน้ำจากการประปาส่วนภูมิภาค
7.เทศบาลตำบลเวียง สนับสนุนงบประมาณค่าอาหารน้ำดื่มและวัสดุอุปกรณ์ดำเนินการต่างๆ พร้อมจัดชุดเจ้าหน้าที่บันทึกเหตุการณ์ตลอด 24 ชม.
8.การติดต่อสื่อสารวิทยุช่องตำรวจ และกลุ่มไลน์
9.ให้กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ประชาสัมพันธ์แนวทางการแก้ปัญหาของหน่วยงานภาครัฐจะเร่งแก้ปัญหาโดยเร็ว และแนะนำให้ประชาชนดูแลสุขภาพด้วยการใส่หน้ากาก และปิดประตูหน้าต่างให้เรียบร้อย
ทั้งนี้ นพ.สมหมาย เอี๋ยวประดิษฐ์ หมอซึ่งบันทึกภาคเหตุการณ์บ่อขยะไฟไหม้ ได้โพสต์ FB เตือนคนในชุมชนว่า
1.ลักษณะควันไฟที่เกิดขึ้นไม่เหมือนไฟไหม้ป่า ไหม้เศษหญ้า ใบไม้เหมือนไฟไหม้ปกติ แต่เป็นไฟไหม้ขยะมีพิษหลายอย่าง ผลกระทบต่อสุขภาพมีต่อคนในพื้นที่ซึ่งหายใจเข้าไปแน่นอน ขึ้นกับว่าร่างกายแต่ละคนรับได้แค่ไหน หากมีอาการผิดปกติใดๆควรไปรักษา โดยเฉพาะถ้ามีอาการมากควรไปโรงพยาบาล
2การทำงานของเจ้าหน้าที่ หน่วยกู้ภัย หน่วยดับเพลิงในสถานการณ์อันตรายเหล่านี้ พวกเค้าเจองานหนักกันมาก มีความเสี่ยงสูง อุปกรณ์ต่างที่มีก็ไม่ได้สมบูรณ์พร้อม เสนอว่าควรช่วยสนับสนุนปัจจัยการทำงานให้พวกเค้าบ้าง ไม่ว่าอาหาร ผลไม้ น้ำดื่ม หรือสิ่งใดที่คาดว่ามีประโยชน์กับพวกเค้าโดยต้องไม่สร้างภาระเพิ่มเติมในการจัดเก็บดูแล
3.ในส่วนที่เราคือคนที่อาศัยในพื้นที่นี้ ควรช่วยกันเฝ้าระวังไฟไหม้ พบเห็นเหตุการณ์ให้รีบแจ้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และยิ่งกว่านั้นคือ อย่าจุดไฟเผาอะไรอีกเลยในช่วงนี้ เพราะอากาศร้อนแล้งมาก เกิดไฟไหม้ได้ง่ายและเชื้อไฟก็มีมากพร้อมลุกลามเร็ว เราอาจไม่โชคดีทุกครั้งซึ่งสามารถควบคุมเพลิงไว้ได้ ไม่ว่าไฟไหม้ที่ใด มันย่อมเกิดควันที่มีผลกระทบกับพวกเราทุกคน
มีรายงานว่าพนักงานดับเพลิงจากเทศบาลได้เข้าพลิกกลองขยะและฉีดน้ำท่ามกลางแดดร้อนจัด ทุกภาคส่วนร่วมมือกัน ปภ. 15เชียงรายก็ได้ส่งเครื่องสูบน้ำขนาดใหญ่และเจ้าหน้าที่มาร่วมปฏิบัติงาน และอบจ. เชียงราย สนับสนุนรถแม็คโคร ส่วนภาคประชาชนได้สนับสนุนเสบียง อาหารและน้ำให้เจ้าหน้าที่ และออกแจกจ่ายหน้่ากากกันฝุ่นเพิ่มเติมให้ประชาชน
สำหรับเหตุการณ์ไฟไหม้บ่อขยะในปี 2562 เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ ข้อมูลรวมรวมโดยทีมสื่อพลเมือง ไทยพีบีเอส จากการเผยแพร่ผ่านสื่อต่างที่นำเสนอในช่วง 4 เดือนแรกของปี2562 ( 1 มกราคม – 22 เมษายน 2562 )พบว่าเพิ่มขึ้นสูง โดยมีเหตุไฟไหม้บ่อขยะจำนวนถึง 14 ครั้ง ขณะที่สถิติจากกรมควบคุมมลพิษพบเหตุเพลิงไหม้บ่อขยะปี 2561 มีเพียง จำนวน 6 แห่ง ในช่วงตุลาคม 2560- มีนาคม 2561 โดยเหตุในปี 2562 มีดังนี้
1.วันที่ 9 มกราคม 2562 ไฟไหม้บ่อขยะอรัญประเทศยังไม่มอด! ชาวบ้านเดือดร้อนแสบตาจมูก ควันแพร่กระจายถึงตลาดโรงเกลือ https://www.naewna.com/local/387714
วันที่ 2 ก.พ. 2562 ไฟไหม้บ่อขยะเทศบาลตำบลปากคาด อ.ปากคาด จ.บึงกาฬ เนื้อที่ 23 ไร่ https://www.matichon.co.th/news-monitor/news_1345654
3.วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2562 บ่อขยะของ เทศบาลตำบลแชแล อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี ที่ตั้งอยู่ระหว่างบ้านหินฮาว ต.เวียงคำ กับบ้านโนนหินลาด ต.แชแล อ.กุมภวาปี มีการเผาขยะติดต่อกันมาหลายวัน https://www.thairath.co.th/content/1491825
4.วันที่ 11 กุมภาพันธุ์ ไฟไหม้บ่อขยะของ อบต.ช่องเม็ก อ.สิรินธร จ.อุดรธานี https://www.matichon.co.th/region/news_1359444
5.วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2562 ไฟไหม้บ่อทิ้งขยะเก่า อำเภอด่านซ้าย จ.เลย http://thainews.prd.go.th/th/news/detail/TCATG190213160029890
6.วันที่ 17 ก.พ. 62 เพลิงไหม้บ่อขยะหมู่ 6 บ้านสระดู่ ต.กบินทร์ อ.กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี เนื้อ ที่ 150 ไร่ เป็นศูนย์รวม ระหว่าง อบต.กบินทร์ อบต.เมืองเก่าและเทศบาลกบินทร์ ปริมาณขยะต่อวันประมาณ 50-60 ตัน ทิ้งขยะติดต่อกันมา 20 กว่าปีแล้ว https://www.innnews.co.th/regional-news/news_324954/
7.วันที่ 20 ก.พ. 62 เพลิงไหม้บ่อขยะด้านหลังวัดป่าสําราญนิวาส พื้นที่ ต.ศาลา อ.เกาะคา จ.ลำปาง เปิดใช้งานมายาวนานมากกว่า 30 ปีแล้วเดิมมีหน่วยงานท้องถิ่นในเขตพื้นที่ อำเภอเกาะคา 5 นำขยะมาทิ้ง โดยจะใช้ระบบฝังกลบ เป็นชั้นๆและทำแนวคันดินกั้น 1 ปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน บ่อขยะแห่งนี้มีการติดป้ายห้ามคนมาทิ้งขยะและติดป้ายปรับปรุงบ่อขยะแล้ว แต่ก็ยังมีคนมาทิ้ง https://ejan.co/news/5c6cf50904947
8.วันที่ 22 ก.พ. 2562 เกิดไฟไหม้บ่อขยะเก่าในพื้นที่ตำบลแม่หล่าย อ.เมืองแพร่ จ.แพร่ https://www.facebook.com/2140592272664794/videos/2349552645282128/
9.วันที่ 27 ก.พ. 62 ไฟไหม้ป่าสงวนแห่งชาติ ลุกลามไหม้บ่อขยะในพื้นที่ บ้านแจ้คอน อำเภอแจ้ห่ม จ.ลำปาง พื้นที่ป่าและบ่อขยะถูกไฟไหม้วอดเสียหาย ประมาณ 15 ไร่
shorturl.at/kDE38
10 .วันที่ 15 มีนาคม ไฟไหม้ บ่อขยะ ที่ ต.ต้นธงชัย อ.เมือง จ.ลำปาง
11.วันที่ 26 มี.ค. 62 ไฟไหม้กองขยะที่มีประชาชนลักลอบทิ้ง ลุกลามไปติดป่า 100 ไร่ บริเวณรอยเขตติดต่อระหว่างพื้นที่ตำบลแม่ปะกับเทศบาลนครแม่สอด ต.แม่ปะ อ.แม่สอด จ.ตาก https://www.sanook.com/news/2190074/
12.วันที่ 15 เมษายน 2562 ไฟไหม้บ่อขยะเก่า ต.บ้านถิ่น จ.แพร่ เนื้อที่ 2 ไร่ เหตุไฟป่าลุกลาม https://www.springnews.co.th/thailand/north/479501
13.วันที่ 21 เม.ย. ไฟลุกไหม้ภายในบ่อขยะเก่าบางปลา ตั้งอยู่ริมถนนเทพารักษ์ หลักกิโลเมตรที่ 19 ต.บางปลา อ.บางพลี จ.สมุทรปราการ เป็นบ่อทิ้งขยะขนาดใหญ่พื้นที่กว่า 500 ไร่ มีขยะกองทับถมกันอยู่นับแสนตัน พบ่อทิ้งขยะแห่งนี้ ถูกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อสั่งปิดมานานเกือบสิบปีแล้ว เนื่องจากมีปริมาณทับถมกันเป็นจำนวนมากนับแสนตัน ทำให้ขยะล้นบ่อกลายเป็นภูเขาที่มีความสูงเท่าตึก 3 ชั้น แต่ก็ยังมีบริษัทเอกชนมาเช่าช่วงต่อเพื่อทำการคัดแยกขยะที่สามารถนำไปแปลสภาพเป็นพลังงานไฟฟ้าออกจากขยะครัวเรือน จึงทำให้มีปริมาณขยะทับถมกันจำนวนมาก https://www.77kaoded.com/content/447660
14.วันที่ 21 เม.ย.ไฟไหม้บ่อขยะที่บ้านหัวเวียง อ.เชียงของ จ.เชียงราย https://www.matichon.co.th/region/news_1461441
ข้อมูลรวมรวมจากทีมสื่อพลเมือง จากสื่อต่างที่นำเสนอในช่วง4 เดือนแรกของปี2562 ( 1 มกราคม – 22 เมษายน 2562 )พบว่ามีเหตุไฟไหม้บ่อขยะจำนวนถึง 14 ครั้ง ขณะที่สถิติจากกรมควบคุมมลพิษพบเหตุเพลิงไหม้บ่อขยะปี 2561 จำนวน 6 แห่ง ในช่วงตุลาคม 2560- มีนาคม 2561
โดยแต่ละปีช่วงเข้าฤดูร้อน กรมควบคุมมลพิษได้แจ้งเตือนให้ระมัดระวังเหตุเพลิงไหม้สถานที่กำจัดขยะว่า ในฤดูร้อนเป็นช่วงที่อากาศแห้ง อุณหภูมิสูง ทำให้ความชื้นในกองขยะมีน้อย เมื่อขยะเกิดการลุกไหม้จึงลุกลามได้ง่ายและดับยาก และเหตุเพลิงไหม้บ่อขยะสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนและภาพลักษณ์การท่องเที่ยวของชุมชนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ โดยเหตุเพลิงไหม้บ่อขยะทำให้เกิดก๊าซพิษที่มีฤทธิ์เฉียบพลัน เช่นคาร์บอนมอนอกไซด์ ไนโตรเจนไดออกไซด์ ซัลเฟอร์ไดออกไซด์ ไฮโดรเจนคลอไรด์ และฝุ่นละอองขนาดเล็ก เป็นต้น รวมทั้งอาจมีน้ำเสียจากการดับเพลิงไหลล้นสู่พื้นที่ใกล้เคียงหรือแหล่งน้ำสาธารณะ ทำให้คุณภาพน้ำเสื่อมโทรมส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำ ซึ่งความรุนแรงของปัญหามักขึ้นกับปริมาณขยะและชนิดของขยะที่นำไปเทกองในพื้นที่ โดยหากมีของเสียจากสถานประกอบการหรือภาคอุตสาหกรรมไปทิ้งร่วมด้วยจะมีแนวโน้มมลพิษทางอากาศรุนแรงมากขึ้น
ส่วนการป้องกันและเตรียมการรองรับปัญหาเพลิงไหม้ในบ่อขยะในช่วงฤดูร้อน กรมควบคุมมลพิษได้ขอความร่วมมือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้เข้มงวด มาตรการป้องกันเหตุเพลิงไหม้ในพื้นที่บ่อขยะ ป้องกันต้นเพลิงที่อาจเกิดจากความประมาทหรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ต่าง ๆ เช่น ควรกลบทับขยะด้วยดินทุกวัน ห้ามสูบบุหรี่หรือก่อกองไฟ ห้ามบุคคลภายนอกเข้ามาคุ้ยเขี่ยขยะ จัดหน่วยเฝ้าระวังการเกิดเพลิงไหม้บ่อขยะและพื้นที่ใกล้เคียง รวมทั้ง ควรเตรียมอุปกรณ์ดับเพลิงไว้ภายในบ่อขยะ และประสานเตรียมความพร้อมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องของอำเภอ/จังหวัด กรณีการขอสนับสนุนรถดับเพลิงและรถตักหน้าขุดหลังสำหรับการดับเพลิงขนาดใหญ่ ตามแผนการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยฯ
ทั้งนี้สำหรับประชาชนที่อยู่ใกล้เขตบ่อขยะเกิดไฟไหม้ ให้
-ติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด
-หากอยู่ใกล้สถานที่เกิดเหตุ ควรจำกัดเวลาในการอยู่นอกบ้าน และสวนหน้ากากชนิดป้องกันฝุ่นละอองและก๊าซพิษ
-กลุ่มเสี่ยงคือ (เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์หรือผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับปอด) สังเกตอาการหากมีปัญหาสุขภาพให้ไปพบแพทย์ทันที
– ควรล้างมือบ่อยๆ