สิ้นแล้ว ! อำนวย กลำพัด ผู้บุกเบิกละครซอของล้านนา

สิ้นแล้ว ! อำนวย กลำพัด ผู้บุกเบิกละครซอ พ่อครูในวงการค่าว จ๊อย ของล้านนา หมดสติในรถ  ด้วยวัย 85 ปี

ข่าวเศร้าวงการศิลปวัฒนธรรมพื้นเมืองเหนือ เมื่อ “พ่อครูอำนวย กลำพัด” ศิลปินคนเมือง วัย 85 ปี แต่ยังตระเวนไปฝึกอบรมคนรุ่นใหม่ให้มีอาชีพ สอนให้คนตระหนักเรื่องวัฒนธรรม ภาษาเมือง ศิลปะการจ๊อย ซอ และปี่อย่าต่อเนื่อง

อ้ายบุญฤทธิ์ ตุลาพันธ์พงษ์ คอลัมนิสต์ไทยนิวส์เล่าว่พ่อครูอำนวย กลำพัด อยู่บ้านเวียง อ.หนองล่อง จ.ลำพูน อยู่ใกล้ตลาดนัด(กาดงัว) เข้าสู่วงการดนตรีพื้นเมือง ฝึกร้องเพลงมาตั้งแต่ก่อนปี 2500 ต่อมาเป็นผู้ตั้งวงละครคณะ “อำนวยโชว์” มีพ่อครูอินตา ณ ลำปาง เป็นครูเพลง ภายในวงมีการแสดง ละเล่นทุกรูปแบบ ทั้งการร้องเพลงลูกกรุง ลูกทุ่ง การเล่นละครเวที ละครซอ เพลงซอ

คณะละครซอทางสถานีวิทยุเอเอ็มสมัยนั้น เริ่มตั้งแต่ วป.ถ. 2 มีการแสดงทั้งในห้องออกอากาศ และแสดงบนเวทีหน้าสถานี เมื่อมีคนจ้างไปเล่นที่ไหนไกล ๆก็ไป คณะมีทั้งช่างซอ ตลก นักร้อง มีค่าตัววันละ 5-6 บาท พอๆกับค่าจ้างเกี่ยวข้าวในสมัยนั้น เล่นละครซอออกอากาศจนกระทั่ง กองทัพภาคที่ 3 และสำนักข่าวสารอเมริกัน (ยูซีส) เชิญไปแสดงในพื้นที่สีแดง สีชมพู เพื่อดึงประชาชนให้กลับมาจากยุคต่อสู่กับอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ช่วงนั้น

ดร.พระครูปลัดอุทัย รัตนปัญโญ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร อาจารย์ภาควิชาปรัชญา และศาสนา วิทยาลัยสงฆ์นครลำปาง ในฐานะลูกศิษย์ผู้ได้รับถ่ายทอดวิชาค่าวฮ่ำ ตำรา และเอกสารต่างๆจากพ่อครูอำนวย กลำพัด เล่าว่า พ่อครูอำนวย เป็นศิลปินเมืองเหนือที่ยิ่งใหญ่ ได้รับรางวัลสูงสุดคือ เพชรราชภัฏ จาก ม.ราชภัฏเชียงใหม่ นอกนั้นเป็นโล่รางวัลต่าง ๆ ในท้องถิ่น

อย่างไรก็ตาม ผลงานของพ่อครูอำนวย กลำพัดมีมากมาย ทั้งเพลงซอ ค่าวฮ่ำ ภาษิตคำโบราณสอนใจ สอนคนให้รักเดียวใจเดียว มีศีลธรรม ละเว้นอบายมุข สอนลูกสอนหลานให้เป็นคนรักนวลสงวนตัว เป็นผู้จัดทำระบบต้นแบบค่าวฮ่ำคำอู้สาว (จีนหนุ่มจีบสาว เป็นค่าวเป็นเครือ)ตั้งแต่สมัยโบราณมา เป็นผู้เชิดชู ส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมเหนืออย่างเอกอุ ตราบจนถึงวาระสุดท้าย วันลาจากก็ยังพูดคุยกับศิษย์เอกเรื่องค่าวฮ่ำ จ๊อยซอ อันเป็นศิลปวัฒนธรรมประจำคนเมือง

พ่อครูอำนวย กลำพัด ขับรถมาจากบ้าน 68/1 ต.วังผาง อ.เวียงหนองล่อง จ.ลำพูน พบกับ ดร.พระครูปลัดอุทัย วัดพระสิงห์ฯ ตั้งแต่สายวันที่ 13 พฤษภาคม พอบ่ายรับยาและอาหารเสริมก็ขับรถกลับไปถึงหน้าโรงพักหางดงก็หมดสติกลางถนน ด้วยโรคหัวใจ ศพของพ่อครูอำนวย กลำพัด จะตั้งที่บ้านเวียงหนองล่องในวันอาทิตย์นี้

ขอบคุณข้อมูลจาก อ้ายบุญญฤทธิ์ ตุลาพันธ์พงศ์

author

อัจฉราวดี บัวคลี่

เคยเขียนข่าว สารคดี เป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์พลเมืองเหนือ เคยรายงานข่าววิทยุ สำนักข่าวไทย อสมท. ตอนนี้เป็นทำงานอยู่สำนักเครือข่ายสื่อพลเมือง ไทยพีบีเอส ทำข่าว ข้อมูล ประสานเครือข่าย ฝีกอบรม สร้างพื้นที่สื่อสารสาธารณะ