คลิป: งานราชดำเนินเสวนา “สื่อตรวจสอบสังคม สังคมตรวจสอบสื่อ ความท้าทายบนเส้นทางจริยธรรม”
เทพชัย หย่อง นายกสมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย ตอบคำถาม เรื่องความท้าทายจริยธรรมสื่อกรณีสรยุทธ สุทัศนะจินดาผู้ประกาศและพิธีกรข่าวชื่อดัง และสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 3 ในงานราชดำเนินเสวนา “สื่อตรวจสอบสังคม สังคมตรวจสอบสื่อ ความท้าทายบนเส้นทางจริยธรรม” วันนี้ (3 มี.ค. 2559) ณ ห้องประชุมอิศรา อมันตกุล ชั้น 3 สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย
สืบเนื่องจากกรณี เมื่อวันที่ 29 ก.พ.ที่ผ่านมา ศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุก 13 ปี 4 เดือน สรยุทธ สุทัศนะจินดา พิธีกรข่าวชื่อดัง คดีจ่ายเช็คกว่า 700,000 บาท จูงใจพนักงาน อสมท. ปิดบังการโฆษณาเกินเวลาของบริษัทไร่ส้ม
“ผมส่วนตัวมีความรู้สึก 2 อย่างในใจ จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น คือ รู้สึกผิดหวังที่มันมีเรื่องแบบนี้เกิดขึ้นในยุคที่เรามีความคาดหวังว่าเราจะมีการปฏิรูปสื่อ เราพูดถึงการปฏิรูปสื่อเยอะมาก แต่พอมีเรื่องนี้เกิดขึ้นมันก็ทำให้เกิดคำถามใหญ่ว่า ที่พูดกันเรื่องปฏิรูปสื่อนี่มันทำได้กันจริงหรือเปล่า นั่นคือความรู้สึกด้านหนึ่ง
อีกด้านหนึ่งก็มีความรู้สึกในเชิงบวกระดับหนึ่งก็คือ เห็นปฏิกิริยาของคนในวงการสื่อและคนในวงการอื่นๆ ของสังคมต่อเรื่องที่เกิดขึ้นก็ทำให้มีความหวัง เพราะว่านี่เป็นครั้งแรกๆ ที่สังคมเกียบทุกภาคส่วนได้ส่งเสียงออกมาและมีความเห็นไม่ยอมรับกับสิ่งที่เกิดขึ้น ผมว่านี่เป็นสัญญาณในเชิงบวกที่ดีมากๆ และผมคิดว่านี่เป็นสัญญาณที่แรงและมันคงไม่สามารถที่จะหลุดพ้นความสนใจของคนที่ตกเป็นเป้าได้
แต่สิ่งที่ผมอยากจะพูดตั้งแต่เริ่มต้นในช่วงนี้เลยก็คือว่า เรื่องของกรณีไร่ส้ม กรณีของคุณสรยุทธมันได้เลยขั้นของการทวงถามจริยธรรมไปแล้ว มันเลยขั้นของการไปทวงถามความรับผิดชอบแล้ว ด้วยเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นผู้บริหารช่อง 3 กำลังบอกกับสังคมว่าอย่างไร
ผมเชื่อว่าถ้าดูจากสิ่งที่เกิดขึ้น มันเสมือนหนึ่งผู้บริหารช่อง 3 กำลังบอกกับสังคมว่า “ถ้าคุณคิดว่าเราไม่ดี ถ้าคุณคิดว่าเราไม่มีจริยธรรม ไม่มีธรรมภิบาลก็อย่าดูเราสิ” ผมคิดว่านี่คือสารที่ชัดเจนมากจากพฤติกรรมที่เกิดขึ้นมา
เพราะฉะนั้นคำถามใหญ่ก็กลับมาว่า แล้วคนในสังคมจะตอบโต้หรือจะมีปฏิกิริยาต่อความท้าทายนี้อย่างไร ผมคิดว่าคนในวงการสื่อก็ได้ทำ เท่าที่คิดว่าจะทำได้ในแง่ขององค์กรทางด้านวิชาชีพสื่อก็คือการประกาศจุดยืน การออกแถลงการณ์ที่ไม่เห็นด้วยกับวิธีการจัดการกับสิ่งที่เกิดขึ้นของช่อง 3
ผมคิดว่าตอนนี้เป้าใหญ่มันคงจะเป็นองค์กรต้นสังกัดมากกว่าตัวบุคคลแล้ว เพราะว่าคุณสรยุทธตอนเริ่มต้นก็เป็นต้นเหตุของปัญหาแต่ตอนนี้ได้กลายเป็นสาเหตุแล้ว ทั้งหมดขึ้นอยู่กับบริหารช่อง 3 เท่านั้นว่าจะตัดสินใจอย่างไร
แน่นอนว่ามีคนพยายามที่จะอธิบายมาตลอกว่าคดีนี้ยังไม่ถึงที่สิ้นสุด เพราะฉะนั้นก็ควรจะเป็นธรรมกับเขาบ้าง ไม่ควรที่จะไปบีบบังคับเขามาก
ผมคิดว่าคำถามใหญ่เลยก็คือว่า ที่ผ่านมาคนในสังคมก็ทวงถามเสมอว่า ก่อนจะไปกล่าวหาใครว่าทุจริต หรือทำอะไรที่ไม่สุจริตมันต้องมีใบเสร็จ แล้วเราจะมีใบเสร็จอะไรที่มันชัดเจนมากกว่านี้อีกไหม เราต้องการใบเสร็จอะไรที่มันชัดเจนมากกว่านี้อีกครับ
มีหลายคนบอกว่าให้ไปดูรัฐธรรมนูญสิ มีมาตรหนึ่งที่บอกว่าตราบใดที่กระบวนการยุติธรรมยังไม่สิ้นสุด ก็ยังไม่ถือว่าคนคนนี้เป็นผู้ผิด ก็เห็นด้วย ไม่ได้เถียงประเด็นนี้เลย แต่ที่อยากให้ไปอ่านมากกว่าคือคำพิพากษา อยากให้ไปอ่านรายละเอียดของข้อกล่าวหา ให้ไปอ่านความเห็น ให้ไปดูหลักฐาน และคำสารภาพของคนที่เกี่ยวข้องทุกคน โดยเฉพาะคนที่อยู่อีกด้านหนึ่งของปัญหา
ผมคิดว่าเราคงไม่ต้องเถียงกันเรื่องของเทคนิคเชิงกฎหมายนะครับว่ามีศาลอีก 2 ศาลที่ยังต้องไปสู้กันต่อ ลองไปดูรายละเอียดในคำพิพากษา ให้ใช้คอมมอนเซนส์ของคนก็ดูออกนะว่ามันเกิดอะไรขึ้น นี่เป็นสิ่งที่ผมคิดว่าสังคมควรที่จะรับรู้ อย่าไปเสียเวลาเถียงกันในเรี่องเชิงเทคนิค
แน่นอนการมีโอกาสจะไปต่อสู้อีก 2 ศาล มันก็เป็นช่องทางกฎหมายที่เขาเปิดไว้ให้ แต่ว่าคำพิพากษาของศาลชั้นต้นไม่มีความหมายเลยหรือ หมายความว่าศาลชั้นต้นนี่ไม่ต้องสนใจหรอก เพราะว่ามีอีก 2 ศาลค่อยไปว่ากัน ผมว่านี่มันเป็นทัศนคติที่เผลอๆ มันอาจจะเป็นคำตอบสำหรับคำถามที่ว่า ทำไมนักการเมืองที่เราก็รู้ว่ามันขี้โกง ที่มันเลวๆ ทำไมเลือกตั้งทุกครั้งมันก็กลับมาได้ ผมคิดว่านี่อาจเป็นคำตอบได้เลยนะ
ก็เพราะว่าคนในสังคมจำนวนหนึ่งรู้สึกว่าไม่เป็นไร คนนี้เขาทำความดีไว้เยอะ เพราะฉะนั้นจะไปโกงเขาบ้างก็ไม่เป็นไร เพราะฉะนั้นก็อย่าแปลกใจที่ทำไมทุกครั้งเวลาไปสำรวจความเห็นของคนไทย แล้วก็ตั้งคำถามเกี่ยวกับการทุจริต คนส่วนใหญ่ 60-70 % ทุกครั้ง บอกว่าไม่เป็นไร นักการเมือง จะใครก็โกงได้ถ้าทำความดี แล้วตัวเองได้ประโยชน์
คือมันน่าผิดหวัง มันน่าเสียใจตรงนี้ว่า สื่อมวลชนควรอยู่ในฐานะที่สร้างบรรทัดฐานทางด้านจริยธรรมให้กับสังคมได้ แต่ตอนนี้สื่อมวลชนกลับกลายเป็นเป้าของการตั้งคำถามด้านจริยธรรม
จากนี้ไปผมไม่ค่อยแน่ใจนะครับว่า สื่อมวลชนไทยจะกล้าพูดถึงคุณธรรม จริยธรรมได้เต็มปากเหมือนที่ผ่านมาหรือเปล่า ก็เพราะว่าสิ่งที่เกิดขึ้นกับคุณสรยุทธกับช่อง 3 นี้ มันไม่ได้ทำให้แค่คุณสรยุทธและช่อง 3 ตกเป็นเป้าของการวิพากษ์วิจารณ์ แต่มันทำให้วงการสื่อมวลชนทั้งวงการตกเป็นเป้าของการวิพากษ์วิจารณ์ด้วย มันไม่แฟร์กับคนทำสื่อที่เหลือของสังคม ว่าทำไมเราต้องตอบคำถามในสิ่งที่เราตอบไม่ได้
ผมคิดว่าช่อง 3 เขามีโอกาสแล้วที่จะเป็นพระเอก เป็นคนที่วางมาตรฐาน ทางด้านจริยธรรม ทางด้านมาตรฐานวิชาชีพได้ แต่โอกาสนี้ก็ผ่านไป แล้วสิ่งที่เขาทำก็มีผลตรงข้ามออกมาเลย
ถ้าจะตอบคำถามว่ามันมีความท้าทายต่อจริยธรรมอย่างไร ผมว่ามันชัดเจนยิ่งกว่าชัดเสียอีก ไม่เคยมีกรณีไหนที่เกี่ยวข้องกับการทุจริตที่มีความชัดเจน ที่มีการพิพากษา ผ่านกระบวนการยุติธรรมได้มากกว่านี้อีกแล้ว
แต่ในเมื่อกระบวนการยุติธรรมตัดสินออกมาแล้วชัดเจนแบบนี้ เรายังเห็นคนคนนั้นยังคุยกับสังสังคมทุกวันเสมือนหนึ่งว่าไม่มีอะไรเกิดขึ้น ยังอ่านข่าวของตัวเองเสมือนหนึ่งว่าตัวเองไม่ใช่คนคนนั้น ผมคิดว่ามันเป็นเรื่องที่ท้าทายสังคมจริงๆ
ในช่วงแรกนี้ผมต้องการที่จะบอกว่า มันถึงจุดหนึ่งที่สังคมจะต้องมีส่วนในการที่จะจัดการกับปัญหาตรงนี้ อย่าโยนกันมาเป็นภาระขององค์กรสื่อ องค์กรสื่อแน่นอนเราก็ต้องช่วยกันกำจัดความสกปรกให้ออกไป แต่ว่าถึงเวลาแล้วที่สังคมจะต้องมีปฏิกิริยา
เราถูกท้าทายนะครับ สังคมกำลังถูกท้าทาย เชื่อเถอะครับว่าถ้ากรณีนี้มันจบลงเหมือนกับที่คนบางกลุ่มต้องการให้จบ ก็คือทุกอย่างกลับไปเหมือนเดิม มันจะเป็นความพ่ายแพ้ครั้งใหญ่ของสังคมในการต่อสู้กับการทุจริตคอรัปชั่น”
‘สรยุทธ’ ขอยุติบทบาทการทำหน้าที่สื่อมวลชน
ทั้งนี้ ล่าสุดเมื่อเวลาประมาณ 16.40 น. สรยุทธ ได้โพสต์ข้อความผ่านทางอินสตาแกรมส่วนตัว @sorrayuth9111 มีเนื้อหาเกี่ยวกับบทบาทการทำหน้าที่สื่อมวลชนและผู้ประกาศ โดยมีเนื้อหาใจความว่า
“ตั้งแต่เย็นนี้ ผมขอยุติการทำหน้าที่พิธีกร เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบกับช่อง 3 เพื่อความสบายใจของทุกฝ่าย ขอบคุณครอบครัวช่อง 3 ขอบคุณแฟนข่าว ขอบคุณทุกกำลังใจ จนกว่าเราจะพบกันใหม่ครับ” ลงวันที่ 3 มี.ค. 2559
คาดว่าการประกาศยุติหน้าที่นี้จะมีผลกับรายการข่าวต่างๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด เช่น เรื่องเล่าเช้านี้ เรื่องเล่าเสาร์-อาทิตย์ และเรื่องเด่นเย็นนี้ ช่วงสรยุทธเจาะข่าวเด่น
author
