“ถ้าหากไม่มีการแก้ไขกฎหมายการทำประมง รับรองได้เลยว่าเรือประมงพาณิชย์จะต้องสูญพันธุ์”
ศาวงษ์ จุ้ยเจริญ อุปนายกสมาคมประมงสมุทรสาคร
“อยากเปลี่ยนการบังคับใช้กฎหมายจากการห้ามปราบควบคุม เป็นการส่งเสริมอาชีพประมง เพื่อต่อลมหายใจให้ชาวประมงอีกครั้ง”
มงคล มงคลตรีลักษณ์ นายกสมาคมประมงสมุทรสาคร
นี่คือเสียงส่วนหนึ่งของผู้ได้รับผลกระทบจากกฎหมายการทำประมงตั้งแต่ปี 58 จนถึงปัจจุบัน
เข้าช่วงบ่ายก่อนจะถึงวันเลือกตั้ง (14 พ.ค. 2566) พี่น้องชาวประมงเดินทางมาจากบ้านตัวเองเพื่อมายังพื้นที่จัดงานประมง และภายในงานก็มีกิจกรรมชวนให้พี่น้องชาวประมงเสนอไอเดียเกี่ยวกับนโยบายภายใต้ 5 ประเด็นหลัก ๆ ได้แก่ นโยบายอุปกรณ์จับสัตว์น้ำ, ประมงเรือเล็ก/ประมงพื้นบ้าน, IUU Fishing, ประมงพาณิชย์ และสุดท้ายคือทรัพยากรด้านสิ่งแวดล้อมทางทะเล
และชวนคุยถึงการเดินทางออกชาวประมงจากการเผชิญปัญหา 8 ปีที่ผ่านมา ควรเดินไปทางไหนต่อดีถึงจะต่อลมหายใจชาวประมงทั่วประเทศได้
นี่คือข้อเสนอของพวกเขา…ชาวประมงไทย
เสียงความเดือดร้อนจากประชาชนผู้ได้รับผลกระทบ
“อยากให้แก้กฎหมาย พรก.ประมงอย่างเร่งด่วน ซึ่งเป็นกฎหมายที่กระทบกับชาวประมงโดยตรง เพราะชาวประมงมีความรู้เรื่องกฎหมายค่อนข้างน้อย ทำให้ไม่เข้าใจข้อกฎหมายอย่างถ่องแท้”
“ข้อกฎหมายที่รุนแรงเกินไปอยากให้ลดลง กฎหมาย IUU เป็นกฎหมายเกี่ยวกับทรัพยาการทางทะเลเป็นส่วนใหญ่ แต่ปัจจุบันไม่ว่าจะเรื่องความผิดทางเอกสารต่าง ๆ หรืออะไรก็ตามถูกเหมารวมไปทั้งหมด ”
ศาวงษ์ จุ้ยเจริญ อุปนายกสมาคมประมงสมุทรสาคร
“กฎหมาย IUU เมื่อถูกแจ้งจับกุมด้วยข้อหาที่เล็กน้อยแค่ไหนก็ตาม ทำให้ชาวประมงหมดหนทางทำมาหากินทันที เนื่องจากชาวประมงไม่ได้รับอนุญาตให้ออกเรือเพื่อทำมาหากิน และเราไม่สามารถต่อสู้กับข้อกฎหมายได้ เพราะถ้าต่อสู้หมายความว่าเรือเราจะออกทำประมงไม่ได้ รวมทั้งขั้นตอนการต่อสู้ในชั้นศาลอีกหลายปี ชาวประมงจึงต้องยอมจ่ายค่าปรับที่สูงลิ่วเพื่อแลกกับการออกเรือทำประมงต่อไป”
ศาวงษ์ จุ้ยเจริญ อุปนายกสมาคมประมงสมุทรสาคร
“ปัญหาความเลวร้ายของ พรก.ประมง คือไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้ในบริบทของการทำประมงในประเทศไทยตั้งแต่แรก”
“ข้อเสนอคือการแก้ไขปัญหาที่ต้องทำในระยะสั้นคือ การเยียวยาผลกระทบที่ชาวประมงได้รับที่ผ่านมาทั้งหมด และการแก้ปัญหาระยะยาวคือ การาปรับแก้โครงสร้างการทำประมงทั้งห่วงโซ่ตั้งต้นน้ำ-ปลายน้ำ จึงจะสามารถแก้ปัญหาการทำประมงไทยได้”
นิธิวัตน์ ธีรนันทกุล นายกสมาคมเครือข่ายยุติธรรมประมงไทย
“อยากให้มีการออก พรก. เพื่อล้าง พรก.เดิม กว่า 8 ปีแล้วที่ชาวประมงไทยต้องทนทุกข์ เราไม่จำเป็นต้องทนอีกต่อไป”
“อยากให้รัฐบาลชุดใหม่ออก พรก. ที่เป็นประชาธิปไตยที่ทำร่างที่ 8 ไว้แล้ว ซึ่งเป็นร่าง พรก. ที่มีส่วนร่วมของพี่น้องชาวประมง เพื่อลดผลกระทบและภาระและสามารถให้ชาวประมงและอาชีพประมงกลับมาลืมตาอ้าปากได้อีกครั้ง”
มงคล มงคลตรีลักษณ์ นายกสมาคมประมงสมุทรสาคร
“ทรัพยากรทางทะเลยั่งยืน การแก้กฎหมายประมง และปริมาณสัตว์น้ำที่ควบคุม หรือแม้แต่การสนับสนุน ส่งเสริม พัฒนาการทำประมง ทั้งหมดนี้เป็นองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจของภาคประมงดีขึ้นได้ ถ้าถูกแก้ไข”
พีระวัฒน์ ธีรานุกูลชัย ผู้บริหารเพจประมงไทยรายวัน
ภาคประมงไทยเคยติดอันดับ 1 ใน 20 ของประมงโลก ปี 2557 ไทยนับเป็นประเทศที่มีผลผลิตส่งออกด้านประมงในปริมาณมากติดอันดับ 1 ใน 10 ของโลก และมีศักยภาพในการผลิตและแปรรูปสินค้าอาหารทะเลและประมง ส่งออกเฉลี่ย 3ล้านตัน/ปี หรือประมาณร้อยละ 1.5 ของมูลค่าการส่งออกสินค้าทั้งหมดของไทย
นับตั้งแต่ปี 2558 ที่ไทยโดนใบเหลืองจากคณะกรรมาธิการยุโรปให้ใบเหลืองกับธุรกิจประมงไทย ไทยจึงมีการออกกฎหมาย IUU Fishing เพื่อแก้ไขการทำงานของภาคประมง จึงทำให้การทำประมงไทยหยุดชะงักอย่างหนัก
กว่า 8 ปีที่ชาวประมงถุกกฎหมายเล่นงานอย่างหนัก ทำให้ส่งผลกระทบจ่อธุรกิจประมงไทยทุกภาคส่วนทั้งห่วงโซ่ตั้งแต่ ต้นน้ำ กลางน้ำ ไปจนถึงปลายน้ำ รวมถึงอุตสาหกรรมต่อเนื่องทั้งระบบ
อนาคตประมงจะเป็นอย่างไรต่อไป ชาวประมงจะกลับมาลืมตาอ้าปากอีกครั้งได้หรือไม่