ตลอด 10 ชั่วโมงของวันเลือกตั้งใหญ่ 14 พ.ค.66 ที่แอปพลิเคชัน C-site ไทยพีบีเอส ชวนประชาชนและนักข่าวพลเมืองที่ไปเลือกตั้ง ได้ร่วมกัน Check list “จับตา คูหาใกล้บ้าน” เพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการระดมข้อมูลจากการสังเกตการอำนวยการจัดการเลือกตั้ง ความผิดปกติ และบรรยากาศของประชาชนที่ไปเลือกตั้ง ตั้งแต่ 08.00 ถึง 17.00 น.
และนอกจากการ Check list อย่างง่าย นักข่าวพลเมือง ยังร่วมกันติดตามสถานการณ์และ เขียน ถ่ายภาพ บอกเล่าเรื่องราวมายังแผนที่ข่าวใน C-Site เพิ่มเติมด้วย รวมทั้งสิ้นเฉพาะ 10 ชั่วโมงของการติดตามสถานการณ์ มีรายงานมาทั้งสิ้น 382 พิกัด
โดยทั่วไปบรรยากาศเป็นไปด้วยความเรียบร้อย แต่ก็เจอเรื่องร้องเรียนในหลายจังหวัด ส่วนใหญ่ ซึ่งในมุมมองของนักข่าวพลเมือง พบว่าเป็นปัญหาของสถานที่ไม่อำนวยให้กับผู้สูงอายุ และผู้พิการที่มาใช้สิทธิ์
ซึ่งระหว่างวันข้อมูลทั้งหมดจะถูกนำมารวมบนแผนที่ ประกอบไปด้วยพิกัดหมุดสีบ่งบอก ถึงความเข้มข้นของสถานการณ์ ในคูหาที่ต้องการการแก้ไข
“หมุดสีเขียว ซึ่งส่วนใหญ่มีความเรียบร้อยดี หมุดสีเหลือง ปานกลาง และตลอดทั้งวันยังไม่พบการปักหมุดสีแดง หมายถึง ไม่เรียบร้อย”
แต่แม้นักข่าวพลเมืองจะไม่ได้ระบุถึงขั้นว่า การจัดการเลือกตั้งในคูหา “ไม่เรียบร้อย” ไม่ได้หมายความว่าจะราบรื่น พวกเขาพบความผิดปกติแต่มีส่วนในการท้วงติง หรือติดตามในบางสถานการณ์ให้เกิดการแก้ไข หรือพบว่าได้รับการแก้ไขหลายเรื่อง สรุปเป็น จำนวน 5 กรณี และพบเรื่องร้องเรียนหลายเรื่อง สรุปเป็น จำนวน 7 กรณี
พบความผิดปกติ แต่ได้รับการแก้ไข
1.เจ้าหน้าที่หน่วยเลือกตั้งเข้าใจคลาดเคลื่อน
พิกัดหน่วยเลือกตั้งที่ 2 รร.บ้านรูสะมิแล เขตเลือกตั้งที่ 1 จ.ปัตตานี มีผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง 1,001 คน เริ่มทยอยเดินทางเข้ามารอใช้สิทธิ์เลือกตั้ง และพบว่า เจ้าหน้าที่หน่วยเลือกตั้งมีความเข้าใจผิดว่าผู้สมัครแบบบัญชีรายชื่อของบางพรรคขาดคุณสมบัติ และมีการย้ายข้อมูลผู้สมัครที่ขาดคุณสมบัติไปอีกบอร์ดที่คนไม่สามารถมองเห็น แต่นักข่าวพลเมืองที่ไปจับตาหน้าหน่วยเลือกตั้งได้เข้าไปท้วงติงและเจ้าหน้าได้แก้ไขเรียบร้อยแล้ว
โซรยา จามจูรี นักข่าวพลเมือง จ.ปัตตานี รายงาน
2.ไม่พบชื่อตนเองมีสิทธิเลือกตั้ง
พิกัดหน่วยเลือกตั้งที่ 20 เขตเลือกตั้งที่ 2 ต.ในเมือง อ.เมือง จ.นครพนม สถานที่เลือกตั้งอยู่ที่วัดโพธิ์ศรี เกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิดเกิดขึ้น ด้วยในหน่วยนี้มีบ้านเลขที่ 1 จำนวน 2 หลัง แต่จะอยู่กันคนละซอย ทำให้ผู้ที่มาใช้สิทธิเกิดความเข้าใจผิดหลังมาตรวจสอบรายชื่อผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่หน้าหน่วย ด้วยเห็นว่าบ้านเลขที่ 1 ไม่มีชื่อของตัวเอง แต่กลายเป็นชื่อของคนอื่นอีก 4 รายชื่อ ทำให้เข้าใจผิดคิดว่าบ้านเลขที่ของตัวเองโดนคนอื่นมาสวมสิทธิ จึงได้เดินทางมาสอบถามกับนายวันชัย จันทร์พร ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม และ นายสมพล พงษ์พิพัฒน์ ผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัดนครพนม ที่กำลังตรวจเยี่ยมหน่วยเลือกตั้งที่บริเวณหน้าสำนักงานเทศบาลเมืองนครพนม
โดยเมื่อรับทราบปัญหาดังกล่าว ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม และผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัดนครพนม ได้สอบถามรายละเอียดทั้งหมดที่เกิดขึ้น พร้อมกับขอดูบัตรประจำตัวประชาชน เพื่อนำหมายเลข 13 หลักมาตรวจสอบผ่านระบบออนไลน์สำนักบริหารการทะเบียน ของกรมการปกครอง ทำให้ทราบว่านายเชิดชาย มีสิทธิอยู่ที่วัดโพธิ์ศรี ในลำดับที่ 122 ตรงตามที่มีหนังสือแจ้งไปที่บ้าน จึงได้มีการประสานไปยังหน่วยเลือกตั้งอีกครั้ง เพื่อตรวจสอบอีกครั้งว่าเหตุใดจึงไม่มีรายชื่อ ทำให้ทราบว่าในหน่วยเลือกตั้งดังกล่าว มีบ้านเลขที่ 1 จำนวน 2 หลัง ในเอกสารรายชื่อที่ติดประกาศ โดยบ้านเลขที่ 1 หลังแรกจะอยู่ที่ซอยศรีเชียงใหม่ มีรายชื่อผู้มีสิทธิ 4 ราย ส่วนบ้านเลขที่ 1 ของนายเชิดชายผู้ร้องเรียนอยู่ที่ซอยพิพิจพจนา และมีเพียงรายชื่อเดียวตรงตามที่เจ้าตัวแจ้ง จึงได้ชี้แจงทำความเข้าใจเพื่อให้ได้กลับไปใช้สิทธิตามปกติ
ในโอกาสนี้ผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนม มีการสั่งการกำชับไปยังคณะกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้งทุกหน่วยในการให้บริการประชาชน ขอให้ตรวจสอบรายละเอียดทั้งหมดให้ดี ให้มีความรอบคอบถี่ถ้วน เช่นรายนี้ แม้จะมีการสอบถามรายละเอียดผู้มาใช้สิทธิ์แล้ว แต่ไม่ได้ขอดูบัตรประจำตัวประชาชนในขั้นตอนของการตรวจรายชื่อเนื่องจากเข้าใจว่าน่าจะมีบ้านเลขที่ 1 แค่หลังเดียวในหน่วยเลือกตั้งจึงทำให้เข้าใจคลาดเคลื่อนกัน จนผู้มาใช้สิทธิเกิดความตกใจ เข้าใจผิดคิดว่ามีการสวมสิทธิเกิดขึ้นทั้งที่ในความเป็นจริงไม่ใช่
พัฒนะ พิมพ์แน่น นักข่าวพลเมือง รายงาน
3.ปากกาใช้กาบัตรเลือกตั้ง หมึกแห้ง ไม่ชัด
พิกัดหน่วยเลือกตั้งที่ 3 เต๊นท์โรงเรียนแจ่มศึกษา แขวงสะพานสอง กรุงเทพฯ เวลา 13.30 น. แม้อากาศร้อนระอุ แต่ก็ยังพบเห็นคนในหมู่บ้านทยอยมาใช้สิทธิ์เลือกตั้ง และได้พบเห็นว่าเจ้าหน้าที่ไม่ได้มีการตรวจเช็คปากกาที่ใช้สำหรับกาบัตรในคูหาก่อน ทำให้ผู้มาใช้สิทธิ์ต้องร้องขอปากกาแท่งใหม่ เพราะแท่งเดิมสีจางมาก หวั่นจะกลายเป็นบัตรเสียได้
4.บอร์ดกระดานใบประกาศผู้สมัครเห็นไม่ชัด
พิกัดเลือกตั้งที่ 3 หน่วยที่ 60 บริเวณหน้าบริษัทโตโยต้าชัวร์ถนนเทพารักษ์กม 2 ต.เทพารักษ์ อ.เมือง จ.สมุทรปราการ พบสิ่งที่ไม่สะดวกและได้แจ้งผู้อำนวยการหน่วยเลือกตั้งให้แก้ไข ให้นำใบประกาศผู้สมัครติดหน้ากระดานบริเวณหน่วยเลือกตั้งใหม่ เพื่อให้ประชาชนได้เห็นได้ทราบและตัดสินใจในการใช้สิทธิ์เลือกตั้งง่ายขึ้น
5.พบชื่อผู้เสียชีวิตมีรายชื่อเป็นผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง
พิกัดเลือกตั้งหน่วยเลือกตั้งที่ 39 เขต 1 ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ หน่วยนี้มีผู้มีสิทธิ 924 คน จากบ้าน 367 หลัง ผู้ใช้สิทธิ์เป็นเจ้าบ้าน ไปดูรายชื่อหน้าหน่วยพบว่าบ้านของตนเอง มีผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง 2 คน หนึ่งในนั้นคือตนเอง และพี่ชาย ซึ่งเสียชีวิตไปนานกว่า 10 ปีแล้ว และก่อนหน้านี้เมื่อการเลือกตั้งปี 62 ก็พบปรากฏรายชื่อ และได้แจ้งยืนยันไปกับเจ้าหน้าที่ว่าเป็นผู้เสียชีวิตไปแล้วเช่นกัน แต่พบว่าปรากฏชื่อในการเลือกตั้งครั้งนี้อีก โดยผู้ใช้สิทธิ์ ได้แจ้งเจ้าหน้าที่ขอให้บันทึกรายละเอียดเหตุการณ์และขีดชื่อพี่ชายออกเพื่อป้องกันผู้มาสวมสิทธิ์
ต่อมาได้โทรศัพท์สอบถาม กกต.จังหวัดเชียงใหม่เพื่อแจ้งเหตุและขอคำอธิบาย เจ้าหน้าที่ กกต. แนะนำให้เจ้าบ้านติดต่อสำนักทะเบียนของแขวงเพื่อให้ถอนชื่อหรือแก้ไข
ทั้งนี้กรณีรายชื่อผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง ก่อนการเลือกตั้ง 10 วัน จะมีจดหมายแจ้งไปยังแต่ละบ้าน ถ้าพบเห็นว่ามีชื่อผู้อื่นหรือผู้เสียชีวิต ให้สามารถแจ้งกลับมาก่อนได้ กรณีนี้ กกต.ทำบันทึกไว้ และแนะนำเจ้าบ้านไปแจ้งถอนกับสำนักงานแขวงต่อไป
พบเรื่องร้องเรียน จำนวน 7 เรื่อง
1.ป้ายแสดงหมายเลขผู้สมัคร ส.ส. เขต หันเข้าคูหา
พิกัดหน่วยเลือกตั้งที่ 6 เขต 3 บ้านหนองปรือกันยาง ต.ท่าตะเกียบ อ.ท่าตะเกียบ จ.ฉะเชิงเทรา พบความผิดปกติ ป้ายไวนิลแสดงหมายเลขผู้สมัครอยู่ในหน่วยเลือกตั้ง
ตัวอย่างแผ่นไวนิลที่ติดเพิ่มเติม “ใน” หน่วยเลือกตั้ง “หน้า” คูหาลงคะแนน ขนาด 2×1 เมตร ซึ่งมองเห็นได้อย่างชัดเจนในระดับเหนือสายตาเมื่อมองจากคูหาลงคะแนน
หากดูแผ่นไวนิลหน้าหน่วยแล้ว ยังไม่มั่นใจ เมื่อถึงคูหา เพียงเงยหน้ามอง ท่านจะเห็นแผ่นไวนิล ที่มีข้อมูล รายชื่อ สกุล รูปถ่าย หมายเลขของผู้สมัคร และพรรคการเมืองที่สังกัด อยู่หน้าคูหา
Dot easterners รายงาน
2.เจ้าหน้าที่ได้รับคำสั่งไม่ให้ไปยุ่งจุดดูรายชื่อผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง
พิกัดเลือกตั้งเขตเลือกตั้งที่ 2 หน่วยเลือกตั้งที่ 7 วัดคอนผึ้ง ต.แม่คะตวน อ.สบเมย จ.แม่ฮ่องสอน บรรยากาศวันนี้ทาง กกต.ได้มีความพร้อมในเรื่องของการจัดเตรียมสถานที่ในการต้อนรับของผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งในครั้งนี้เป็นอย่างดี
แต่อุปสรรคในการเลือกตั้ง ทางเจ้าหน้าที่ได้รับคำสั่งไม่ให้ไปยุ่งเกี่ยวกับจุดดูรายชื่อผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง ทำให้ประชาชน กลุ่มผู้สูงอายุและพี่น้องชาติพันธุ์ที่อ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ ลำบากต่อการเลือกตั้ง การแก้ปัญหาในครั้งนี้ใช้วิธีโดยให้ผู้ที่มาเลือกตั้งที่รู้หนังสือ อ่านออกเขียนได้ ช่วยดูลำดับการเลือกตั้งให้คุณลุงคุณป้า แล้วใช้ปากกาจดลงที่มือตัวเองหรือจดลงในเศษกระดาษ เพื่อกันลืมลำดับเลขที่ตัวเอง
Karen Production นักข่าวพลเมือง รายงาน
3.การบริการที่มีความต้องการช่วยเหลือเป็นพิเศษไม่เพียงพอ
พิกัดหน่วยเลือกตั้งที่ 35 เขตที่ 2 ต.ชมพู อ.เมือง จ.ลำปาง มีผู้คนในชุมชนออกมาใช้สิทธิเป็นจำนวนมาก จากข้อสังเกตหน่วยเลือกตั้งนี้มีการอำนวยความสะดวกแก่ผู้มาใช้สิทธิเป็นอย่างดี แต่การบริการผู้ที่มีความต้องการช่วยเหลือเป็นพิเศษยังมีไม่เพียงพอต่อสภาพสังคมสูงวัยที่เกิดขึ้น
Sorawich00 นักข่าวพลเมือง รายงาน
4.ไม่ได้รับการอำนวยความสะดวกของเจ้าหน้าที่
พิกัดเขต 3 หน่วยที่เล่อกตั้งที่ 8 อาคารเฉลิมพระเกียรติ เทศบาลหนองตำลึง อ.พานทอง จ.ชลบุรี ขั้นตอนการตรวจสอบสิทธิล่าช้า
พิกัดโรงเรียนเทศบาล 4 วัดบำรุงธรรม เจ้าหน้าที่รู้สึกน้อยเกินไป
พิกัดหน่วย 39 เขต 1 ต. สุเทพ อ. เมือง จ. เชียงใหม่ ติดป้ายชื่อผู้สมัครไม่เรียงให้เห็น เสียเวลาเปิดดู
พิกัดเขต 1 โรงเรียนวัดสวนดอก ต.สุเทพ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ มีผู้พิการและสูงวัย แต่ไม่มีทางลาด มีการติดป้ายชื่อผู้สมัครทั้งปึก ต้องมาเปิดดูทำให้ล่าช้า
พิกัดเขตที่ 4 หน่วยเลือกตั้งที่ 3 สมาคมพ่อค้าไทย-จีน ต.บางระกำ อ.บางระกำ จ.พิษณุโลก ไม่มีรถไว้บริการผู้พิการและผู้สูงอายุ
พิกัดเขต 6 หน่วยเลือกตั้ง 19-28 อาคารพละศึกษา มมส. จ.มหาสารคาม ไม่พบการอำนวยความสะดวกของผู้พิการ
พิกัดเขตของหมู่ 5 วัดเกาะ อ.ศรีสำโรง จ.สุโขทัย มีการแบ่งออกเป็น 2 หน่วยเนื่องจากประชากรมีจำนวนมา ประชาชนบางส่วนสับสนว่าตนต้องไปที่หน่วยไหน เพราะอยู่ค่อนข้างไกลกัน
พิกัดหน่วย 39 เขต 1 ต. สุเทพ อ. เมือง จ. เชียงใหม่ ติดป้ายชื่อผู้สมัครไม่เรียงให้เห็น เสียเวลาเปิดดู
5.พบความผิดปกติเรื่องเอกสารตัวจริง
พิกัดเขตเลือกตั้งที่ 3 หน่วยที่ 3 ต.มาบโป่ง อ.พานทอง จ.ชลบุรี อาสาสมัครจับตาเลือกตั้งจาก We watch พบความผิดปกติเรื่องเอกสารตัวจริง ประกาศรายการเกี่ยวกับจำนวนบัตรเลือกตั้งก่อนการออกเสียงลงคะแนน (เอกสาร 5/5)
จากการที่คณะกรรมการประจำหน่วยเลือกตั้ง (กปน.) ไม่สามารถชี้แจงได้ว่าเอกสารตัวจริงของใบ 5/5 อยู่ที่ไหน และแจ้งกลับมายังอาสาฯ ว่าหาไม่เจอ เบื้องต้น อาสาฯ ได้ช่วยเจ้าหน้าที่ค้นหาแล้ว แต่ไม่พบเช่นกัน ซึ่งมีข้อกังวลจากอาสาฯ ว่า อาจจะสุ่มเสี่ยงต่อการแก้ไขจำนวนบัตรเลือกตั้งในต้นทางได้ อาสาฯ จึงได้รายงานความผิดปกติและดำเนินการร้องเรียนต่อไป
Dot easterners รายงาน
6.รอจนเป็นลม ยังไม่ได้กาบัตร
พิกัดเขตเลือกตั้งที่ 3 หน่วยเลือกตั้งที่ 1 ต.หนองพระ อ.วังทอง จ.พิษณุโลก ชาวบ้านรอจนเป็นลม บ่นมา 3 รอบยังไม่ได้กา เมื่อเวลา 15.00 น. มีชาวบ้านกว่า 100 คน ยังคนรอคิวใช้สิทธิเลือกตั้ง ด้านผู้ใหญ่บ้านกล่าวว่า แต่ก่อนหมู่บ้านจะมี 2 หน่วย แต่ตอนนี้ยุบเหลือหน่วยเดียว ซึ่งมีผู้มีสิทธิเลือกตั้งถึง 879 คน ชาวบ้านกล่าวว่าหากเป็นเช่นนี้เกรงว่า 17.00 ปิดหีบ ตนจะไม่หมดสิทธิลงคะแนน
สิทธิพงษ์ พุ่มจันทร์ นักข่าวพลเมือง รายงาน
พิกัดเลือกตั้งสมุทรปราการ ท่ามกลางแสงแดดที่ร้อนอบอ้าว โดยเฉพาะเขตเลือกตั้งที่ 2 หน่วยเลือกตั้งที่ 46 บริเวณที่ว่างข้างโรงเรียนชำนิ จุดนี้มีหน่วยเลือกตั้งทั้งหมด 6 หน่วย พบประชาชนมาต่อแถวรอใช้สิทธ์เป็นจำนวนมาก
จุดนี้มีเต็นท์ไม่เพียงพอ ทำให้ประชาชนต้องต่อแถวกลางแดด และเป็นลมแล้วจำนวน 3 ราย หน่วยกู้ชีพเทศบาลนครจึงต้องเร่งปฐมพยาบาลแล้วนำตัวส่งโรงพยาบาลอย่างเร่งด่วน เนื่องจากเป็นผู้สูงอายุ ขณะที่หลายหน่วยเลือกตั้งในพื้นที่สมุทรปราการก็พบว่ามีผู้เป็นลมขณะรอใช้สิทธิ์แล้วหลายราย
ด้านชาวบ้านผู้ที่มารอใช้สิทธ์บอกว่า การจัดการของเจ้าหน้าที่ไม่ดีพอ มาตั้งแต่เช้ายังไม่ได้เลือก รถติด อากาศร้อน เต็นท์ก็ไม่เพียงพอประชาชน ต้องมายืนกลางแดดรอใช้สิทธ์ อยากให้เจ้าหน้าที่จัดการให้ดีกว่านี้ เพราะมีชาวบ้านเป็นลมแดดแล้วหลายคน กลัวคนจะเป็นฮีสโตกกัน
ธนพัต นักข่าวพลเมือง รายงาน
7.มีหน่วยเลือกตั้งเดียว
พิกัด อ.พบพระ จ.ตาก ชาวบ้านบ่น ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 1,217 คน มีหน่วยเลือกตั้งเดียว วอน เลือกตั้งครั้งหน้าขอเพิ่ม
พิกัดอ.พบพระ จ.ตาก ประชาชนออกมาใช้สิทธิ์เลือกตั้ง ตั้งแต่เช้า หลังเปิดหีบ ณ.หน่วยเลือกตั้งที่ 11 บ้านรวมไทยสามัคคี หมู่ที่ 9 ต.รวมไทยพัฒนา อ.พบพระ จ.ตาก สภาพปัญหา ในเลือกตั้งครั้งนี้ ชาวบ้านออกมาช่วงเช้าเป็นจำนวนมาก บางท่านผิดหวัง ต่อคิวนาน ต้องกลับบ้าน มาใช้สิทธิ์ช่วงบ่าย เนื่องจากหน่วยเลือกนี้มีผู้มีสิทธิ์เลือกตั้ง 1,217 คน มีหน่วยเลือกตั้งเพียงหน่วยเดียว เลือกตั้งครั้งหน้าอยากให้เพิ่มหน่วยเลือกตั้ง เพราะจะทำให้ผู้มาใช้สิทธิ์เลือกตั้งสะดวกยิ่งขึ้น
ชวลิต วิกุลชัยกิจ นักข่าวพลเมือง รายงาน
โดยข้อร้องเรียนทั้งหมดจะถูกส่งต่อให้กับภาคีเครือข่ายอย่าง We watch และ iLaws เพื่อส่งให้ถึงผู้เกี่ยวข้องเพื่อติดตามหรือแก้ไขต่อไป