เครือข่ายป้องกันปัญหาจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดจังหวัดเชียงใหม่เป็นเครือข่ายเยาวชนสร้างสรรค์เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคม ที่ได้รับการสนับสนุนการขับเคลื่อนการทำงานจากมูลนิธิภูมิพลังชุมชนไทย และ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ สำนัก 4 สำนักส่งเสริมสุขภาวะเด็ก เยาวชน และครอบครัว โดยเป็นกลุ่มเด็กและเยาวชนที่อยากเห็นการเปลี่ยนแปลงของสังคมโดยเริ่มจากตัวเองนำไปสู่การพัฒนากิจกรรมดีๆที่เกิดขึ้นในรั้วมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะการเริ่มต้นในการแก้ไขปัญหาในเรื่องของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดในกลุ่มนักศึกษาและเยาวชนคนรุ่นใหม่ เครือข่ายเยาวชนป้องกันปัญหาจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดในจังหวัดเชียงใหม่เป็นเครือข่ายที่ร่วมมือกัน ของ 4 มหาวิทยาลัยในระดับอุดมศึกษาในจังหวัดเชียงใหม่ได้แก่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีกลุ่มชมรมของคณะสังคมศาสตร์ ชมรมสร้างเสริมสุขภาพ โครงการทูบีนัมเบอร์วัน สโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัย สำหรับมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มีกลุ่มคุณทำได้ ที่ขับเคลื่อนโครงการสุขเลือกได้ ถ้าคุณไม่เลือกเหล้าและบุหรี่ กลุ่มองค์การนักศึกษามหาวิทยาลัย และชมรมสร้างเสริมสุขภาพ ด้านมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ มีชมรมสร้างเสริมสุขภาพ สโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัย และชมรมเพื่อการสื่อสารคลื่นของทางมหาวิทยาลัย เพื่อเป็นเสียงตามสายในการประชาสัมพันธ์และรณรงค์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา ภาคพายัพเชียงใหม่ มีสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัย และชมรมพุทธศาสตร์
กระบวนการที่เครือข่ายเยาวชนสร้างสรรค์เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมได้มาหนุนเสริมการทำงานของเครือข่าย 4 มหาวิทยาลัยนำไปสู่การออกแบบกิจกรรมผ่านการทำงานบนฐานข้อมูลจริง โดยพบว่าในทุกๆปีในประเทศไทยจะมีกลุ่มนักดื่มหน้าใหม่ที่เป็นกลุ่มเด็กและเยาวชนปีละ 2.5 แสนคน ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการทำงานของเครือข่ายในการค้นหาคำตอบ รวมไปถึงค้นหารูปแบบในการป้องกันการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งนั่นไม่ได้หมายถึงการรณรงค์สร้างสรรค์เพียงอย่างเดียว แต่เป็นเรื่องของการเข้าใจและนำไปสู่การวิเคราะห์กระบวนการในการแก้ไขปัญหาในกลุ่มเพื่อนโดยเฉพาะการลดผลกระทบจากการดื่มที่เป็นรูปธรรม กระบวนการในการเคลื่อนงานของแต่ละชมรมนั้นจะมีการเก็บฐานข้อมูลของเครือข่ายแต่ละชมรมถึง จำนวนผู้ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รูปแบบในการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ค่าใช้จ่าย รวมไปถึงผลกระทบจากการใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งจะเป็นการเก็บฐานข้อมูลก่อนที่จะมีการดำเนินโครงการ โดยเครือข่าย 4 มหาวิทยาลัย ได้เปิดพื้นที่ให้กับแกนนำชมรมทั้งคนที่ดื่มแอลกอฮอล์และคนที่ไม่ดื่มเข้ามามีส่วนร่วม โดยเฉพาะในเรื่องของการแลกเปลี่ยนประสบการณ์กันในประเด็นต่างๆซึ่งจะเกี่ยวข้องกับ ระดับมหาวิทยาลัยและระดับสังคม อาทิ การแลกเปลี่ยนถึงผลกระทบจากการใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สถานการณ์การดื่มแอลกอฮอล์ในพื้นที่รอบสถาบันการศึกษาและมาตรการในการควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในรัศมี 300 เมตร กลยุทธ์ตลาดน้ำเมา การดื่มสุรากับการใช้ความรุนแรงในกลุ่มเยาวชนนักศึกษา การเรียนรู้มิติบทบาทหญิงชาย การเรียนรู้เรื่องเพศ เป็นต้น กระบวนการต่างๆเหล่านี้จะมีเกิดขึ้นทั้งในระดับ 4 มหาวิทยาลัยรวมไปถึงการจัดกิจกรรมใดระดับพื้นที่มหาวิทยาลัย พร้อมทั้งมีความพยายามในการที่จะจัดกิจกรรมที่สร้างสรรค์เพื่อทำให้เกิดการเรียนรู้ปัญหาและผลกระทบจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ โดยในพื้นที่ 4 มหาวิทยาลัยนั้นได้สร้างนวัตกรรมกิจกรรมรวมไปถึงพื้นที่ปลอดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้เพิ่มขึ้นอีกด้วย
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นหนึ่งในเครือข่ายที่มีความพยายามในการทำกิจกรรมที่ท้าทายค่านิยมที่พูดถึงเรื่องของการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นการเพิ่มความสนุกสนาน แต่แท้ที่จริงแล้ว นักศึกษากำลังจะมองว่า ความสนุกไม่จำเป็นต้องมาจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เราก็สามารถที่จะสนุกได้ถ้าเราอยู่ในบรรยากาศและในกลุ่มเพื่อนที่สามารถส่งเสริมความสนุกซึ่งกันและกัน จึงมีการทดลองการจัดกิจกรรมรำวงสร้างสรรค์วัฒนธรรมสร้างสุขไร้แอลกอฮอล์ เพื่อเป็นการทำให้คนรุ่นใหม่มาเรียนรู้และส่งเสริมในเรื่องของพื้นที่ปลอดสุราในมหาวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยแม่โจ้เชียงใหม่ ได้มีการขับเคลื่อนโครงการในการแก้ไขปัญหาเรื่องของการดื่มสุราในกลุ่มเยาวชนที่เริ่มเข้าโรงมาสู่รั้วมหาวิทยาลัยโดยเฉพาะนักศึกษาชั้นปีที่ 1 ที่เรียกกันว่านักดื่มหน้าใหม่โดยพบว่าในกิจกรรมย่อยของคณะและสาขาอาจจะมีการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อาจจะมาจากค่านิยมของรุ่นพี่รุ่นน้องหรือมีค่านิยมในการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อยู่แล้วในกิจกรรมรับน้องและกิจกรรม เลี้ยงสายรหัสหรือกิจกรรม อำลารุ่นพี่ ซึ่งก่อนหน้านี้กิจกรรมเหล่านี้ล้วนจะมีเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แสงอยู่ด้วยโดยทางเครือข่ายในมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มีความพยายามในการที่จะจัดกิจกรรมโดยการสร้างกฎกติการ่วมของคณะของสาขาในการที่จะ ไม่มีการใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์รวมไปถึงมีการตรวจสอบมีการจัดทำพื้นที่ปลอดสุราในการจัดงานส่งเสริม ทำให้งานเหล่านั้นไม่มีการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ มีการทำงานผ่านทางช่องทางของการสื่อสารผ่านทางรายการวิทยุพลังจิตพลังสร้างสรรค์เป็นรายการที่จัดทำโดยการนำเครือข่ายเยาวชนสร้างสรรค์เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมในการสื่อสารกับคนรุ่นใหม่ในประเด็น ผลกระทบจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์รวมไปถึงการนำเสนอกิจกรรมสร้างสรรค์ของเครือข่าย 4 มหาวิทยาลัยรวมไปถึงทางชมรมสร้างเสริมสุขภาพมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่ได้มีการจัดกิจกรรมเวทีเสวนาตั้งวงเล่า ด้วยการแลกเปลี่ยนกับทางผู้บริหารสถาบันการศึกษาจะนำชมรมรวมไปถึงกลุ่มคนที่สามารถที่จะลดผลกระทบจากการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของตัวเองได้ซึ่งถือว่าเป็นเวทีในการสื่อสารแลกเปลี่ยนกับกลุ่มสมาชิกชมรมรวมไปถึงคนในมหาวิทยาลัยพร้อมทั้งยังสามารถนำกิจกรรมเหล่านี้ไปผลักดันในเรื่องของการสร้างพื้นที่สร้างสรรค์ให้เกิดขึ้นในรั้วมหาวิทยาลัยโดยการสนับสนุนจากทางมหาวิทยาลัยในการเปิดพื้นที่ลานกีฬาร้านฟิตเนสสำหรับนักศึกษาในมหาวิทยาลัยอีกด้วย
มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาภาคพายัพเชียงใหม่ เป็นการทำงานผ่านทางเครือข่ายชมรมพุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาซึ่งเครือข่ายนี้ก็ได้มีการขับเคลื่อนการทำงาน เพื่อการแก้ไขปัญหาการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ซึ่งมองว่าหลักทางพระพุทธศาสนานั้นก็สามารถนำมาส่งเสริมและมาหนุนเสริมให้กับกลุ่มเด็กและเยาวชนคนรุ่นใหม่ได้โดยมีการจัดกิจกรรมที่เรียกว่า สนทนาธรรม เป็นกิจกรรมที่นำเรื่องราวชีวิตของแต่ละคนมาแลกเปลี่ยนพูดคุยกันผ่านวงเล็กๆที่จัดขึ้นเพื่อให้ได้เรียนรู้ซึ่งกันและกันซึ่งสมาชิกแต่ละคนนั้นก็เหมือนกับว่าเป็นกลไกในการเป็นเพื่อนช่วยเพื่อน ซึ่งก็สามารถที่จะช่วยเหลือคนไข้ลดการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ลงได้
ตลอดการขับเคลื่อนงานที่ผ่านมานั้นจะเห็นผลได้ชัดเจนว่ามีจำนวนสมาชิกที่เลิกดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และมีจำนวนสมาชิกที่ยังดื่มแต่ว่าลดปริมาณการดื่มลงได้หรือที่เรียกกันว่าเป็นการดื่มแอลกอฮอล์แบบไม่มีความเสี่ยงหรือไม่อันตรายนั้นเองซึ่งถือว่าเป็นความพยายามในการทำงานซึ่งเราไม่สามารถที่จะบังคับให้ทุกคนสามารถที่จะหยุดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แต่ว่าเราสามารถที่จะส่งเสริมให้พวกเขา รถ และแล้วก็เลิกในที่สุด
พร้อมทั้งในช่วงเดือน กุมภาพันธ์ที่ผ่านมานั้นได้มีกิจกรรมความร่วมมือของเครือข่ายทั้ง 4 มหาวิทยาลัยในการสร้างการเรียนรู้กับสังคมในในเทศกาลแห่งความรัก ภายใต้แนวคิดรักเท่าเทียมรู้เท่าทันกิจกรรม orange in love โดยมีกิจกรรม ทั้งการสำรวจข้อมูลเกี่ยวกับการใช้สื่อสังคมออนไลน์ที่อาจจะนำไปสู่ความเสี่ยง ในกลุ่มคนรุ่นใหม่ การจัดกิจกรรมรณรงค์รักเท่าเทียมรู้เท่าทันในระดับมหาวิทยาลัยพร้อมทั้งมีการเดินสายนำเสนอข้อมูลผ่านสื่อท้องถิ่นในพื้นที่ และการจัดกิจกรรมรณรงค์ในพื้นที่สาธารณะ โดยเฉพาะผลสำรวจการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดในกลุ่มเยาวชนนักศึกษา และการใช้ถุงยางอนามัยเพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และเอดส์
การทำงานของเครือข่ายเยาวชนนักศึกษาทั้ง 4 มหาวิทยาลัยในโครงการเยาวชนสร้างสรรค์เพื่อการเปลี่ยนแปลงสังคมภาคเหนือตอนบ นเป็นมุมเล็กๆของคนในสังคมที่มีความพยายามมีความสนใจในการที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นโดยเฉพาะปัญหาเรื่องของการใช้เครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดที่อาจจะส่งผลกระทบทางลบต่อสังคม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของปัญหาของคุณคนเล็กๆ ที่มีความตั้งใจดี พยายามที่จะแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นเครือข่ายเยาวชนป้องกันปัญหาจากเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสารเสพติดในกลุ่มนักศึกษา 4 มหาวิทยาลัยในจังหวัดเชียงใหม่ เป็นกลุ่มทางสังคมที่มุ่งมั่นสร้างมุมมองใหม่เรียนรู้ปัญหาและการค้นหาทางออกในการแก้ไขปัญหาและป้องกัน ถึงแม้ว่ากลุ่มพลังทางสังคมเล็กๆนี้ มิอาจจะได้มีอำนาจที่ยิ่งใหญ่ในการจัดการปัญหาแต่หากเยาวชนที่เป็นพลังในเครือข่ายนี้มีอุดมการณ์ หรืออาจจะเป็นไอเดียที่มุ่งมั่นต่อการแก้ไขปัญหาในสังคมการสร้างกิจกรรมที่ผ่านการฝัน ผ่านความตั้งใจ หากแม้ในหลายสายตาของผู้คนอาจจะมองว่าเป็นกิจกรรมเล็กๆที่ไม่อาจส่งผลสะเทือนต่อการเปลี่ยนแปลงในเชิงโครงสร้าง หรือการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบาย แต่อย่างน้อยการเคลื่อนไหวที่ปลูกฝัง และการเติมเต็มอุดมการณ์พลเมือง ความหมายของการเปลี่ยนแปลง หรือการแก้ไขปัญหาไม่ได้อยู่ที่ว่าเราสามารถจัดการปัญหาได้หรือไม่อย่างไร แต่หากอยู่ที่เราจะกล้าที่จะลุกขึ้นมาจัดการปัญหานั้นหรือไม่
ที่มา เครือข่ายเยาวชนป้องกันปัญหาจากเครื่องดื่มเเอลกอฮอล์เเละสารเสพติดจังหวัดเชียงใหม่
author
