เคยคิดไหมถ้าสมมุติชุมชนของเรามีเงินอยู่ 1,000 บาท เราจะเอาเงินตรงนี้ไปทำอะไรพัฒนาทางเท้าดีหรือทำที่ทิ้งขยะให้ดีกว่าเดิม แต่พอหันกลับมามองเงิน ภาษี ที่เราจ่ายไปแต่ละครั้งเวลาจับจ่ายซื้อของซึ่งถูกนำไปพัฒนาประเทศด้านต่าง ๆ แต่ทำไมเรายังคงเห็นปัญหาอยู่เหมือนเดิม แล้วถ้าลองจินตนาการว่าวันหนึ่งเราได้เป็นคนจัดการเงินภาษีตรงนี้อยากเอาไปใช้ นำไปพัฒนากับเรื่องอะไรมากที่สุดกัน
ผลสำรวจของผู้เข้าร่วมทั้งหมด 51 คน คนละ 3 ลูก พบว่าเรื่องที่คนให้ความสำคัญมากที่สุดคือ ระบบการศึกษา 36 ลูก รองลงมาคือการกระจายอำนาจและธรรมาภิบาล 32 ลูก การจัดการทรัพยากรสิ่งแวดล้อม 25 ลูก สังคมสูงวัยคุณภาพ 23 ลูก สุขภาพยั่งยืน 22 ลูก และเศรษฐกิจทั่วถึง 18 ลูก
การศึกษาคงไม่ได้จำกัดอยู่แค่แวดวงวิชาการหรือการเรียนหนังสืออย่างเดียว แต่เป็นความรู้ที่ทุกคนควรจะได้รับทราบรับรู้ทุกเรื่อง ระบบการศึกษาในบ้านเรา ควรจะต้องปรับปรุงขนานใหญ่
นพ.ปรีดา แต้อารักษ์ รองเลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ บอกว่า การศึกษาเป็นเรื่องสำคัญและไม่ใช่แค่เฉพาะการศึกษาในระบบการศึกษาเพียงอย่างเดียว แต่เป็นการศึกษาที่เรียกว่าทำอย่างไรให้คนมีความเข้าใจ หรือความตระหนัก การใช้ความรู้ในการขับเคลื่อนสังคม เสนอว่าให้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จัดสรรหลักประกันการศึกษาแห่งชาติ เพื่อให้เกิดการกระจายงบประมาณการศึกษา เข้าถึงประชาชนที่เป็นกลุ่มเปราะบาง หรือยากลำบากในการเข้าถึงการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเรื่องพวกนี้ทำได้ไม่ยาก
เกด-ศศิธร ศิลป์วุฒยา อาจารย์ภาคมานุษยวิทยา คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร เลือกประเด็นการศึกษา เพราะคิดว่าเรื่องการศึกษาเป็นพื้นฐานของการทำความเข้าใจในหลาย ๆ ประเด็น หมายถึงว่า เราให้องค์ความรู้ที่มันจะทำให้เขาสามารถจัดการและเข้าใจ เช่น เรื่องการจัดการทรัพยากร สิ่งแวดล้อม และเรื่องอื่น ๆ เพราะมันเป็นเรื่องสำคัญ มีเรื่องของความแตกต่างทางสังคมด้วย ส่วนตัวคิดว่าถ้าสร้างพื้นฐานที่ดีได้ ในประเด็นอื่น ๆ ก็จะสามารถจัดการได้
ในส่วนประเด็นการกระจายอำนาจ หมอปรีดา บอกว่า ทุกคนรับรู้ว่าเป็นปัญหาที่หนักหนาแต่จะทำอย่างไรถึงจะหาทางออกร่วมกันทุกฝ่าย ฝ่ายไหนที่หาประโยชน์จากสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่ไม่ถูกต้อง ก็ควรจะคิดใหม่ แล้วก็ทำอย่างไรถึงจะคำนึงถึงประโยชน์กับพี่น้องประชาชนมากที่สุด เรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่ที่ต้องแก้
สุดท้ายเรื่องสังคมสูงวัย ซึ่งคนสูงวัยจะมีมากขึ้นเรื่อย ๆ ยิ่งที่ต้องให้ความสำคัญ เสนอว่า ทำเรื่องประกันรายได้ ทำให้เกิดการออม การร่วมมือในการที่จะมีการแปลงเอาสิ่งที่ผู้สูงอายุ ทำแล้วรู้สึกมีคุณค่า และทำให้เกิดรายได้ ในขณะเดียว คนรุ่นใหม่ส่งเสริมการออมร่วมหมู่ โดยใช้มาตรการทางภาษีให้หน่วยงานต่าง ๆ ใครที่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ สามารถที่จะใช้เรื่องลดหย่อนภาษีได้ เพราะมาตรการทางภาษีมีความสำคัญมาก
การสนับสนุนภาษีเพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมไม่ได้ส่งผลแค่ปัจเจคบุคคลเพียงเท่านั้น แต่เป็นการลงทุนที่ก่อให้เกิดประโยชน์แก่ส่วนร่วม แก่คนในสังคมทุก ๆ คน รวมถึงเป็นมุมมองที่หากมีการตระหนักเรื่องนี้ในวงกว้าง ก็สามารถเกิดประโยชน์แก่เพื่อนมนุษย์ทุกคนบนโลกอีกด้วย
มานพ เจริญมหาบารมี
ในพื้นที่ภาคตะวันออก วิถีชีวิตชุมชนนั้นพึ่งพาอาศัยทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นทุนเดิม ทั้งประมงและการปลูกพืชเศรษฐกิจ หากมีการทำลายระบบนิเวศจะส่งผลต่อปากท้องของชุมชน ภาราดร ชนะสุนทร และ มานพ เจริญมหาบารมี จากเครือข่าย ทสม.กลุ่มเฝ้าระวังน้ำผิวดิน จ.ระยอง เลือกประเด็นสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องจัดการและเสนอแนวทางที่ต้องแก้ไข
พี่ภาราดร เล่าปัญหาว่า สิ่งที่น่ากังวลมากที่สุดคือเรื่องของน้ำ เนื่องจากน้ำจะถูกนำไปใช้ทั้งในภาคอุตสาหกรรมและภาคครัวเรือน ทำให้เกิดน้ำเสียจำนวนมหาศาล ดังนั้นการกำจัดและการบำบัดน้ำเสียจึงถือเป็นเรื่องที่สำคัญและน่ากังวล
พี่มานพ พูดเสริม ในส่วนของระยองกรณีน้ำมันรั่วในทะเล ทำให้เห็นแล้วว่า ระยองขาดแผนการป้องกันที่ดี ทำให้เกิดน้ำมันรั่วไหล ขณะเดียวกันก็ไม่มีแผนการแก้ไขจนปล่อยให้น้ำมันที่รั่วไหลจากกลางทะเลพัดเข้าสู่ฝั่งในที่สุด
ทั้งสองคนเสนอทิ้งท้ายว่า นโยบายด้านสิ่งแวดล้อมสำคัญคือการปกป้องและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมให้มากกว่านี้ โดยเฉพาะการออกกฎระเบียบ มาตรการ และการบังคับใช้กฎหมายเพื่อที่จะปกป้องและป้องกันการสร้างความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม โดยภาครัฐควรต้องเพิ่มมาตรการการเข้าไปตรวจสอบดูแลอยู่เสมอ
พี่สุเมธ เดชผลงาม จากกลุ่มคนรักเกาะสมบูรณ์ อำเภอศรีมหาโพธิ์ จังหวัดปราจีนบุรี เสนอเรื่องการจัดการสิ่งแวดล้อมเช่นกัน โดยเฉพาะเรื่องขยะมลพิษที่เกิดจากโครงการเพื่อพัฒนาภาคตะวันออกหรือ EEC จังหวัดปราจีนบุรีส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม การเกิดขึ้นของโรงงานเผาขยะทำให้สภาพแวดล้อมของปราจีนบุรีไม่เหมาะกับการทำเกษตรกรรมอีกต่อไป ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการใช้พื้นที่ กลิ่นรบกวน น้ำเสียที่ไหลเข้าสู่ชุมชน และยังเกิดเหตุการณ์ไฟไหม้โรงเผาขยะอีกด้วย
การทำธรรมมาภิบาล หรือการสร้างการมีส่วนร่วมและการรับรู้ของภาคประชาชนเป็นเรื่องที่สำคัญอย่างยิ่ง ประชาชนจำเป็นต้องรู้ว่าในพื้นที่ของตนกำลังจะมีความเปลี่ยนแปลงเช่นไร หรือพัฒนาไปในรูปแบบไหน เพื่อสร้างการตัดสินใจและหาข้อตกลงร่วมกัน
พี่สุเมธ เสนอว่า ควรมีมาตรการให้พื้นที่ที่เป็นจุดกำเนิดของขยะนั้น บริหารจัดการขยะด้วยตนเอง โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมที่สร้างขยะเป็นจำนวนมาก และควรมีกระบวนการจัดการอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อไม่ให้เกิดการส่งออกขยะไปกำจัดในพื้นที่อื่นที่ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมนั้นๆ
ฟังเสียงคนบางละมุง ชุมชนประมงอยากเห็นเมืองเป็นยังไงต่อ
เมืองพัทยาสถานที่ท่องเที่ยวขึ้นชื่อของประเทศ มีร้านค้าและนักท่องเที่ยวมากันอย่างคึกคัก เขยิบถัดไปฝั่งอ่าวบางละมุง จะเจอชุมชนวิถีชีวิตประมงชายฝั่งแบบดั้งเดิมอยู่ มีอาคารเก่าแก่ล้อมรอบ และ ตลาดนาเกลือ เป็นแหล่งขายอาหารทะเลสด ของกินของฝากที่ดึงดูดให้คนเข้ามาจับจ่าย ในวันนี้คนบางละมุงอยากเห็นการพัฒนาแบบไหนเกิดขึ้นในพื้นที่ ลอง soundcheck คนบางละมุงกัน
ผลสำรวจที่ตลาดนาเกลือ พบว่า ประเด็นที่คนให้ความสำคัญเป็น 2 อันดับแรกคือเรื่อง สิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจทั่วถึง
บ้านเราเป็นเมืองท่องเที่ยว สิ่งสำคัญเลยคือเรื่องเศรษฐกิจ การกระจายอำนาจ ระบบการศึกษา
พี่เทศกิจบางละมุง
ขายของที่นี่มาเกือบ 20 ปี เห็นการเปลี่ยนแปลงมาตลอดแต่มันน่าจะดีได้กว่านี้ ใน 10 ปีข้างหน้าเรื่องที่อยากเห็นการเปลี่ยนแปลงก่อนคงเป็นเรื่องเศรษฐกิจเพราะถ้าเศรษฐกิจดีทุกอย่างก็จะดีตาม
แม่ค้าขายอาหารแห้ง
ป้าติ๋ว-จริยา เอี่ยมภิญโญ เจ้าของร้านข้าวเหนียวมะม่วงคุณติ๋วลานโพธิ์ ตลาดลานโพธิ์ นาเกลือ มองประเด็นสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องสำคัญ โดยเฉพาะปัญหาการทิ้งขยะลงทะเลของชุมชน อยากให้เจ้าหน้าที่เข้ามาดูข้างในให้ทั่วถึงทุกบ้านกระจายข่าวเรื่องทิ้งขยะ กลุ่มหัวหน้าชุมชนก็ไม่มีอำนาจพอให้คนทุกคนทำเลยอยากให้ผู้ใหญ่ของเมืองเดินเข้าไปหาชุมชน ช่วยบอกให้ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมกันให้ดีสมกับเป็นเมืองพัทยา เมืองแห่งการท่องเที่ยวที่ควรจะสะอาดกว่านี้
ปาร์มมี่ Xin Coffee and Co. ที่เปลี่ยนร้านทองเก่าของครอบครัวมาดัดแปลงเป็นร้านกาแฟสไตล์จีนร่วมสมัย มองเห็นโอกาสจากร้านทองเก่าของอาม่าที่เปิดมากว่า 50 ปี แต่ปิดกิจการไปเพราะไม่มีคนมาทำต่อปรับเปลี่ยนมาเป็นร้านกาแฟแทน เป็นคนพัทยา เห็นการเปลี่ยนแปลงความเจริญเข้ามา นักท่องเที่ยวค่อนข้างเยอะช่วงวันหยุดเลยเห็นโอกาสตรงนี้พอดีคุณพ่อคุณแม่ชอบดื่มกาแฟเลยสนใจ เลยเปลี่ยนเป็นร้านกาแฟ แถวนี้ก็ยังไม่ค่อยมีด้วย
เลือกระบบการศึกษาเพราะคิดว่าเป็นพื้นฐานของหลายๆ เรื่อง ถ้าระบบการศึกษาดี หลายๆ เรื่องก็จะดีตามด้วย ส่วนตัวคิดว่าน่าจะโฟกัสที่การเรียนรู้มากกว่าเรื่องเครื่องแบบ การแต่งตัวของเด็ก
ในฐานะคนรุ่นใหม่ที่เห็นการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เสนอว่า อยากให้ทางเมืองหรือรัฐบาลให้การสนับสนุนกลุ่มท้องถิ่น การท่องเที่ยวอย่างเช่นตรงนี้ตลาดนาเกลือ จะเป็นคนจีนโบราณอยู่เยอะเลยอยากให้ทำการส่งเสริมการขาย หรือหนุนเสริมเรื่องการสร้าง local contents ให้ต่างชาติหรือคนต่างจังหวัดรู้จักพัทยาในมุมอื่นมากขึ้น
กิจกรรม Where’s my tax? ภาษีของฉันไปไหน เป็นกระบวนการระดมความคิดเห็นที่แสดงให้เห็นถึงประเด็นปัญหาที่สำคัญของประชาชนในพื้นที่นั้นคือเรื่องอะไร แทนลูกบอลเป็นภาษีว่าควรนำไปใช้กับเรื่องไหน ให้หย่อนลงในกลุ่ม 6 ประเด็นคือ สังคมสูงวัยคุณภาพ, ธรรมาภิบาล การกระจายอำนาจ การแก้ปัญหาคอร์รัปชั่นอย่างเป็นระบบ, ระบบการศึกษายุคใหม่เพื่อการเรียนรู้ของทุกคน, การเข้าถึงทรัพยากร การจัดการสิ่งแวดล้อม, ระบบสุขภาพยั่งยืน และเศรษฐกิจทั่วถึงและเป็นธรรม เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรม Post Election ภาพอนาคตหลังเลือกตั้ง 66 ณ รอยัลการ์เดนพลาซา พัทยา เมื่อวันเสาร์ 25 กุมภาพันธ์ 2566 ที่ผ่านมา ร่วมจัดโดย สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) ภาคีเครือข่าย และไทยพีบีเอส เพื่อระดมความคิดเห็น ฟังเสียงประชาชนภาคตะวันออกและมองหาภาพอนาคตอย่างมีส่วนร่วม และจะมีการจัดกิจกรรมในอีกหลายพื้นที่ทั่วประเทศ ติดตามความเคลื่อนไหวได้ทางพื้นที่การสื่อสารของไทยพีบีเอสและเครือข่ายภาคีผ่านทางแฮชแท็ก #เลือกตั้ง66 #เลือกอนาคตประเทศไทย #เสียงประชาชนเลือกอนาคตประเทศไทย
