พุทธศาสนิกชนในพื้นที่เขตเทศบาลนครแม่สอดร่วมกันเข้าวัดทำบุญตักบาตรข้าวหลาม
ไม่ว่าจะเป็นวัดสักทองวนาราม วัดชุมพลคีรี วัดอรัญญเขต วัดมณีไพรสณฑ์ วัดดอนไชยและวัดตรีรัตนาราม ชาวไทยพื้นเมืองที่นับถือศาสนาพุทธต่างก็นำดอกไม้ธูป เทียน ข้าวหลาม ข้าวจี่ เข้าวัดทำบุญตักบาตรถวายพระ เนื่องในงาน “บุญประเพณีตักบาตรข้าวหลาม” ซึ่งเป็นบุญประเพณีของพุทธศาสนิกชนชาวไทยในแต่ละพื้นที่ เพื่ออุทิศส่วนกุศลแก่แม่โพสพ ให้ช่วยคุ้มครองดูแลข้าวเปลือกในยุ้งฉางหลองข้าวของตน มิให้สิ่งอื่นใดมารบกวน รวมทั้งเพื่อเป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีของชุมชนในท้องถิ่น โดยจัดขึ้นในวันเพ็ญขึ้น ๑๕ เดือนยี่ (ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๒) ของทุกๆ ปี
โดยก่อนงานหนึ่งวันซึ่งเป็นวันโกน (วันขึ้นสิบสี่ค่ำ เดือนยี่) ฝ่ายชายของแต่ละหมู่บ้านแต่ละชุมชนจะจัดหาไม้ไผ่มาทำเป็นไม้ข้าวหลาม อายุประมาณ ๑ ปี ไม้ไผ่อ่อนมีเยื่อบาง ติดอยู่ภายในกระบอกไม้ไผ่ ตัดเป็นท่อนๆ ดูพองาม ฝ่ายหญิงจะจัดเตรียมข้าวเหนียวแช่น้ำ ถั่วดำต้มสุก น้ำตาลทราย เกลือ จากนั้นก็ซาวข้าวเหนียวที่แช่น้ำไว้ใส่ภาชนะผสมกับเครื่องปรุงทั้งหมด ปรุงรสตามความพอใจ แล้วตักใส่กระบอกไม้ไผ่ที่เตรียมไว้ ปิดฝากระบอกด้วยใบตองพับให้แน่น จากนั้นฝ่ายชายจะนำข้าวหลามไปเผากับราวบนพื้นดินจนสุกทั่วทั้งกระบอก ทิ้งไว้จนเย็นนำมาปอกเปลือกด้านนอกออกให้เหลือแต่เปลือกด้านใน พอรุ่งขึ้นก็นำไปทำบุญตักบาตรที่วัด การทำบุญตักบาตรข้าวหลามมีมาตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษ เพราะอาชีพอาชีพหลักแต่ดั้งเดิมของของคนไทย คือ ปลูกข้าวทั้งข้าวจ้าวและข้าวเหนียว ซึ่งทางภาคเหนือจะมีการปลูกข้าวเหนียวไว้กินเองมากกว่าข้าวเจ้า การปลูกข้าวเจ้าเริ่มมานิยมกันในช่วง ๕๐ ปี หลังนี่เอง
ในอดีตเมื่อถึงฤดูหนาวไม่มีผ้าห่มเช่นปัจจุบัน ชาวบ้านต้องจุดฟืนผิงไฟเพื่อไล่ความหนาว ระหว่างนี้เองก็เริ่มมีการตัดไม้ไผ่มาเผาข้าวหลาม ซึ่งกว่าจะรู้ว่าต้องใช้ไม้ไผ่อายุเท่าไรจึงจะเหมาะสมกับการเผาข้าวหลามคงลองผิดลองถูกกันหลายสิบปี จนกระทั่งมาพบว่าไม้ไผ่ที่เหมาะสมกับการเผาข้าวหลามนั้นต้องมีอายุประมาณ ๑ ปีเท่านั้น หากแก่หรืออ่อนกว่านี้เมื่อข้าวหลามสุกผ่าออกมาจากกระบอกเยื่อไผ่จะไม่ติดออกมา อย่างไรก็ตาม เมื่อเผาข้าวหลามกินเองในบ้านแล้ว ด้วยเหตุที่ชาวบ้านเป็นพุทธศาสนิกชน ก็นำข้าวหลามที่เผานั้นมาใส่บาตรในตอนเช้า เพื่อทำบุญให้แม่โพสพ และเป็นสิริมงคลแก่ครอบครัว
ภาพ / ข่าว เกียรติศักดิ์ เมฆหมอก
author
