โดย ผู้ผลิตภาคพลเมือง : กลุ่มสื่อสร้างสรรค์เพื่อความเข้มแข็งภาคพลเมือง
“โอ้ละหนอ คุ้มหลวงลำปาง นครเขลางค์อันยิ่งใหญ่ไพศาล คุ้มหลวงลำปางจะใดว่าเหลือเพียงต๋ำนาน หื้อลูกหลานได้หันเพียงภาพเก่า จะเหลือสิ่งใดเป๋นความภูมิใจ๋หมู่เฮา“
นี่คือหนึ่งในเนื้อหาเพลง คุ้มหลวงลำปาง ซึ่งเขียนโดน อาจารย์ขวัญชัย พิพัฒน์หน่อพงษ์ ผู้เป็นศิลปินและนักแต่งเพลงล้านนา บอกเล่าเรื่องราวของคุ้มหลวงเก่าแก่แห่งนครลำปาง ที่ถูกรื้อถอนหายไปเมื่อหกสิบกว่าปีก่อน เหลือให้เห็นเพียงเศษซากลายไม้แกะสลักซึ่งคนรุ่นหลังเก็บซ่อนไว้เท่านั้น
อาจารย์จำรัค จิรปัญญาทิพย์ ผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ล้านนาเล่าว่า ตามขัตติยะประเพณีแห่งล้านนาในอดีต จะมีการสร้างคุ้มหลวง หอคำ เวียงแก้วไว้เป็นขอบเขตที่ประทับและว่าราชการของกษัตริย์ สิ่งก่อสร้างเหล่านี้มักบอกเล่าถึงประวัติศาสตร์และเรื่องราวในอดีตของผู้คนยุคนั้น และเพราะเป็นสถานที่อันเป็นของกษัตริย์ จึงต้องก่อสร้างด้วยฝีมือของช่างชั้นสูงเท่านั้น แรงงานผู้ก่อสร้างต้องถ่ายทอดจิตวิญญาณและฝีมือการช่างของตนทั้งหมดที่มีมาก่อร่างเป็นสถาปัตยกรรมที่ดีที่สุดเพื่อถวายแด่กษัตริย์
ทว่าน่าเสียดายที่เมืองลำปาง อันมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่าพันปีกลับไม่มีคุ้มหลวงหลงเหลืออยู่ไว้เป็นอนุสรณ์ถึงอดีต มีก็แต่เพียงเศษซากลายไม้แกะสลักอันอ่อนช้อยงดงามบ่งบอกความรักและจิตวิญญาณของช่างฝีมือในอดีตเท่านั้น
อาจารย์จำรัค จิรปัญญาทิพย์จึงได้ก่อตั้งทีมงานคุ้มหลวงลำปางขึ้นมา รวบรวมบรรดานักวิชาการและบรรดาศิลปินแห่งล้านนา โดยมีจุดประสงค์ร่วมกันคือก่อสร้างคุ้มหลวงลำปางขึ้นมาอีกครั้ง รื้อฟื้นเดชเมือง ศรีเมืองที่เคยสูญเสียไปในอดีต ให้เมืองลำปางกลับมาสง่าผ่าเผยดังที่เคยเป็น หวังให้อนุชนคนรุ่นหลังได้เรียนรู้รากเหง้าของตนเอง เกิดความรักและภาคภูมิใจในความเป็นคนลำปาง
ทว่าหน่วยงานของรัฐกลับไม่เป็นใจ หลายต่อหลายครั้งที่รัฐปฏิเสธและเมินเฉย นั่นทำให้กลุ่มนักวิชาการทีมงานคุ้มหลวงลำปางย่อท้อจนท้ายที่สุดต้องล้มเลิกความพยายาม
จวบจนกระทั่งกลุ่มเด็ก ๆ ไฟแรงจาก NG STUDIO ก้าวเข้ามา
น้องนุค เป็นผู้ก่อตั้งกลุ่มเยาวชน NG STUDIO ขึ้นมาเพื่อหวังให้เยาวชนรู้จักทำสื่อ กลุ่มเยาวชน NG STUDIO มีผลงานมากมายทั้งภาพยนตร์สั้น และ มิวสิควิดีโอ จนกระทั่งวันหนึ่งน้องนุคเกิดความคิดอยากทำสื่อสารคดีที่มีประโยชน์ต่อสังคม ความคิดเพียงแวบเดียวนั้นทำให้น้องนุคและเพื่อนได้มาพบกับกลุ่มนักวิชาการทีมงานคุ้มหลวงลำปาง
นับจากครั้งนั้นกลุ่มเยาวชน NG STUDIO ได้ก้าวเข้ามารวมพลังเป็นสอง เติมแรงไฟแรงฝันให้แก่กลุ่มผู้ใหญ่อีกครั้ง
สองกลุ่มสองวัยรวมกันเป็นพลังที่ยิ่งใหญ่ จับมือพากันขับเคลื่อนความฝันให้เป็นความจริง
กลุ่มเยาวชน NG STUDIO และกลุ่มผู้ใหญ่นักวิชาการคุ้มหลวงลำปาง เห็นความสำคัญของการสื่อสาร พวกเขาเชื่อว่าสื่อจะเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ชาวลำปางเข้าใจประวัติศาสตร์ของตนเอง และเข้าใจความสำคัญของการรื้อฟื้นคุ้มหลวงลำปาง ความเข้าใจนี้เองที่จะช่วยขับเคลื่อนให้เกิดการพลิกหน้าประวัติศาสตร์ของเมืองลำปางอีกครั้ง
คนสองวัยแลกเปลี่ยนความเห็นกัน ท้ายที่สุด พวกเขาตกลงกันว่าจะทำสารคดีเรื่อง คุ้มหลวงลำปาง ขึ้นมาแล้วแจกจ่ายตามโรงเรียน และเปิดฉายให้ชาวลำปางได้ดูตามโอกาสต่าง ๆ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจในประวัติศาสตร์และสร้างความภาคภูมิใจให้แก่ประชาชนชาวลำปาง
กลุ่มเด็ก ๆ มีฝีมือการทำสื่อ จึงแบกกล้องสะพายกระเป๋าถ่ายภาพสวยงามของเมืองลำปางมาทำเป็นสื่อวิดีโอด้วยเทคนิคตระกาลตา มีน้องนุคเป็นผู้กำกับใหญ่คอยเจ้ากี้เจ้าการกระจายงาน มีน้องดาวสาวน้อยคนสวยเป็นผู้ลงเสียงบรรยาย มีสาวแก่นแสนซนอย่างน้องแป้งเป็นผู้ประสานงานและคอยทำทุกอย่างด้วยความยินดี นอกจากนี้ยังมีน้องแทนเป็นช่างตัดต่อคนสำคัญอีกด้วย
ส่วนกลุ่มผู้ใหญ่มีความรู้มาลงขัน มีอาจารย์จำรัค จิรปัญญาทิพย์ คอยช่วยเขียนบท ตรวจทานข้อมูล มีอาจารย์มงคล ถูกนึก คอยให้คำชี้แนะ มีอาจารย์ภูเดช แสนสา ช่วยเขียนหนังสือค้นหาข้อมูลมาประกอบงานสารคดี มีอาจารย์ขวัญชัย พิพัฒน์หน่อพงษ์ ช่วยแต่งเนื้อร้องและทำนองเพลงคุ้มหลวงลำปาง อันไพเราะซาบซึ้งมาให้เด็ก ๆ ขับร้องประกอบงานสารคดีชิ้นนี้ เพื่อสร้างอารมณ์และความรู้สึกให้แก่ผู้ชม นอกจากนี้ยังมีพี่เจมาช่วยออกแบบภาพสามมิติจำลองภาพคุ้มหลวงลำปางให้เห็นจริงอีกด้วย
สื่อสารคดีครั้งนี้จะนำเผยแพร่ครั้งแรกที่อาคารหม่องโง่ยซิน ศูนย์รวมของผู้มีใจอนุรักษ์ ทั้งเด็ก ๆ และผู้ใหญ่ต่างหวังว่านี่จะเป็นก้าวแรกของพวกเขาในการร่วมมือกันสร้างประวัติศาสตร์ของลำปางขึ้นมาใหม่
ผลงานจากฝีมือของคนสองกลุ่มสองวัยจะมีพลังยิ่งใหญ่แค่ไหน…
ติดตามได้ในรายการสองกำลังสื่อ ตอน คบเด็กสร้างคุ้ม วันเสาร์ที่ 8 กุมภาพันธ์ 2557 เวลา 10.30 น. ทางไทยพีบีเอส
author
