“ผมไม่เคยทำสื่อวีดีโอมาก่อน” พงพัฒน์และเอกราชพร้อมใจกันตอบ เมื่อผมถามถึงประสบการณ์การทำสารคดี ในคราวไปเป็นผู้ช่วยวิทยากร และเป็นที่ปรึกษาประจำกลุ่มการอบรมผลิตสื่อสารคดีเชิงวิทยาศาสตร์ให้กับ สพฐ นั่นเป็นครั้งแรกที่เราเจอกัน ระหว่างนั้น ผมได้ยินครูและเด็กกลุ่มนี้ซึ่งมาจากโรงเรียนบ้านเทอดไทย อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย เปรยๆ เรื่องจะกลับไปทำสื่อเรื่องแผ่นดินไหวในหมู่บ้าน และไม่นานนักหลังจากจบการอบรม ครูกฤษฐา และครูณรงค์ ส่งข้อความมาชักชวนผมไปดูพวกเขาสร้างชิ้นงานที่เปรยไว้คราวนั้น
บ้านเทอดไทย มีคนอาศัยอยู่หลายชาติพันธุ์ มีไทยใหญ่ จีน อาข่า เป็นประชากรหลัก ที่เหลือเป็นชาติพันธุ์อื่นในจำนวนใกล้เคียงกัน การผลิตสื่อในครั้งนี้ พวกเขาจึงขบคิดถึงการทำอย่างไรให้สามารถส่งข้อมูลสำคัญถึงผู้รับสารที่พวกเขาต้องการได้อย่างทั่วถึง ข้อสรุปเบื้องต้น จึงอยู่ที่การทำสื่อออกมาเป็น 4 ภาษา ได้แก่ ไทย ไทยใหญ่ จีน และอาข่า
การถ่ายทำเรื่องแผ่นดินไหว คงรอให้เกิดแผ่นดินไหวจริงๆไม่ได้ ครูและนักเรียนเลยพากันลงพื้นที่สำรวจร่องรอยภัยพิบัติต่างๆ ที่เคยเกิดขึ้นในชุมชน ไม่เฉพาะแผ่นดินไหวเท่านั้น พวกเขาพบว่า สิ่งที่สุ่มเสี่ยงและมีโอกาสเกิดขึ้นได้ตลอดเวลาเช่นกัน คือ ดินโคลนถล่ม เพราะชุมชนตั้งอยู่บนไหล่เขาสูงชัน ประกอบกับสภาพพื้นที่ปัจจุบันมีการปลูกพืชเชิงเดี่ยวทำให้หน้าดินขาดที่ยึดเกาะ เพื่อนร่วมโรงเรียนรวมถึงพงพัฒน์ก็เคยเจอเหตุการณ์ดินสไลด์ทับบ้านมาแล้ว
เด็กๆ และครูร่วมแรงร่วมใจกัน เจียดปันเวลาเลิกเรียน มาถ่ายทำและตัดต่อ ตลอดหลายวันของการผลิต จนชิ้นงานเสร็จสมบูรณ์ พวกเขาถึงนำมันไปฉายให้ชุมชนได้รับรู้ถึงความเสี่ยง และการรับมือขณะเกิดภัยพิบัติในพื้นที่ ซึ่งเราสามารถเรียนรู้ชีวิตบนรอยเลื่อนร่วมกับพวกเขาได้ ในรายการสองกำลังสื่อ ตอน ชีวิตบนรอบเลื่อน วันเสาร์ที่ 30 สิงหาคม นี้ เวลา 10.05 น. ทางไทยพีบีเอส
ขอบคุณบทความจาก หิมาลายัน
author
