ข้าวเปลือกกองนี้รวบรวมมาจากภาคเหนือและภาคกลางฝั่งตะวันตก นำมาวางรวมกันที่บ้านบางกลอย อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี … กระเหรี่ยงบ้านบางกลอยจะประกอบพิธีกรรมรับขวัญข้าวอย่างสมเกียรติ และนำขึ้นยุ้งฉางต่อไป
ขนบแต่โบราณผู้เฒ่าในหมู่บ้านจะรับหน้าที่ลำเลียงข้าวเปลือกขึ้นยุ้งฉาง เพื่อเป็นเสบียงตลอดทั้งปี อีกส่วนหนึ่งจะแบ่งไว้เป็นเมล็ดพันธุ์เพื่อต่อยอดในปีถัดไป….6 กพ.ที่ผ่านมากระเหรี่ยงบางกลอยได้ส่งตัวแทนไปรับขวัญข้าวจาก จ.เชียงใหม่ ก่อนที่ข้าวทุกเม็ดจะเดินทางถึง จ.เพชรบุรี
มานะ เจริญสุข ชาวกระเหรี่ยงบ้านบางกลอย อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี
“ตอนที่ไปเชียงใหม่เราเอาหัวมัน หัวเผือกและพริกไปแลกกับพันธุ์ข้าวเพราะทางเชียงใหม่เขาเชื้อว่าถ้าเขาจะให้พันธุ์ข้าวมาป่าวๆจะไม่ได้ แล้วเราเอาเกลือมันไปแลกเราตั้งใจเอาไปแลกอยู่แล้วเราจะเอาพันธุ์ข้าวมาปลูกที่บ้านเรา”
ใจแผ่นดินคือต้นน้ำเพชรบุรีเป็นบ้านเดิมของพวกเขา ทรัพยากรบนนั้นอุดมสมบูรณ์เอื้อต่อการเพาะปลูก แต่หลังปฏิบ้ติการอพอพผลักดันชนกลุ่มน้อย ในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน จ.เพชรบุรี พวกเขาต้องย้ายลงมาอยู่ที่บ้านบางกลอย ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิต โดยเฉพาะการปลูกข้าว
พื้นที่7ไร่ต่อ1ครอบครัวที่ทางการจัดสรรให้ ไม่เพียงพอต่อการปลูกข้าว เพราะนอกจากการขยายตัวของชุมชนแล้ว ยังไม่สอดคล้องกับการทำไร่หมุนเวียนซึ่งเป็นคติดั้งเดิมของชนเผ่าอีกด้วย
วุฒิ บุญเลิศ เครือข่ายกระเหรี่ยงเพื่อวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมเขตงานตะนาวศรี
“ปัญหาของชาติพันธุ์คือความมั่นคงทางอาหาร แล้วความมั่นคงทางอาหารก็คือพื้นที่การผลิต ก็คือพื้นที่ทำกิน แต่ว่าถ้าเกิดว่า ปัญหาพื้นที่ทำกินที่ไม่ได้รับทางแก้ไข หรือมันไม่มีทางออกข้อเสนอมันก็เป็นเรื่องของสิทธิทำกิน สิทธิที่จะมีที่ดินทำกินซึ่งสิทธินั้นมันอาจจะไม่ใช่สิทธิส่วนตัวมันอาจเป็นสิทธิชุมชน “
ข้าวเปลือกจึงไม่ได้ทำหน้าที่เพียงแค่ประทังชีวิต แต่หมายรวมถึงความเชื่อมโยงของชาติพันธุ์ ที่เดินทางมาจากทุกสารทิศ โดยมีข้าวเป็นสัญญาลักษณ์ของความรัก ที่เอื้ออาทรต่อกันในยามวิกฤติ
