29 พฤศจิกายน 2566 นายกรัฐมนตรี นายเศรษฐา ทวีสิน ประชุมหารือร่วมกับผู้ว่าราชการจังหวัด 17 จังหวัดภาคเหนือ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
เพื่อหาแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่า หมอกควัน และฝุ่นละอองขนาดเล็ก Pm 2.5 พร้อมมอบนโยบาย เช็คความพร้อมของกำลังพล ยานพาหนะ ณ ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติฯ จ.เชียงใหม่
จตุพร บุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า การเตรียมความพร้อมในการรับมือฝุ่น Pm 2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือซึ่งนโยบายนี้จะนำไปสู่การปฎิบัติทั่วประเทศจากการที่นายกรัฐมนตรีให้ความสำคัญในการแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพอนามัยที่ดีประกอบกับนายกรัฐมนตรีพบปะพี่น้องประชาชนชาวเชียงใหม่ได้รับข้อเสนอแนะในการแก้ไขปัญหาจากภาคประชาสังคมใน 10 พื้นที่เรียกว่า “ปลาตัวใหญ่” ซึ่งในขณะนั้นมอบให้ รองนายกรัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในการแก้ไขปัญหาจากภาคประชาสังคม ใน การดำเนินการและซักซ้อมไปเมื่อวันที่แปดพฤศจิกายนที่ผ่านมาโดยกำหนดพื้นที่มุ่งเป้าพื้นที่ 10 ป่าอนุรักษ์ 10 ป่าสงวนและกำชับหน่วยงานในการเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติและเน้นให้เอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ที่เกิดปัญหาเรื่องไฟป่าและเผาในพื้นที่เกษตร ตามที่นายกรัฐมนตรีได้แต่งตั้งคณะกรรมการ จัดการมลพิษทางอากาศเพื่อความยั่งยืนเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน 2566 ได้แต่งตั้งให้รองนายกรัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรเป็นประธานและมีการประชุมเมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายนที่ผ่านมาเพื่อเร่งรัดการดำเนินการตามนโยบายของนายกรัฐมนตรีแต่งตั้งคณะอนุกรรมการ อำนวยการศูนย์บัญชาการระดับจังหวัดและศูนย์บัญชาการดับไฟป่าโดยแม่ทัพภาคที่สามเป็นประธาน
สำหรับประเด็นหมอกควันข้ามแดน นายกรัฐมนตรีได้เข้าพบกับประธานประเทศลาวและนายกรัฐมนตรีของสปป. ลาวในวันที่ 30 ตุลาคมที่ผ่านมา ซึ่งตนได้เข้าร่วมประชุมด้วยและในวันที่ 22 พฤศจิกายนที่ผ่านมารัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมของประเทศลาวได้เดินทางมาพบกับรองนายกรัฐมนตรีปลัดกระทรวง ทรัพยากรพร้อมกับทีมเจ้าแขวงที่มีชายแดนติดต่อกับประเทศไทยมาเข้าพบกับทางรองนายกรัฐมนตรีด้วยมีการหารือที่จะนำการดำเนินการไปสู่แอ็คชั่นแพลนที่จะมีผลในการทำงานอย่างเต็มที่ สำหรับประเทศเมียนมาการขับเคลื่อนจะคุยกับทางฝ่ายความมั่นคงในการแก้ไขปัญหาในลำดับถัดไป
ในวันนี้มีการรับฟังวิดิทัศน์แนวทางในการแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 ในปี 2567 รับฟังการรายงานการเตรียมความพร้อมการแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 กรมควบคุมมลพิษ และเรื่องของการดับไฟป่ากองทัพภาคที่สาม รับฟังข้อเสนอแหล่งกำเนิด Pm 2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือโดยมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดย รองศาสตราจารดร.สมพร จันทระ ประธานคณะทำงานด้านวิชาการเพื่อสนับสนุนการแก้ไขปัญหาหมอกควันภาคเหนือ แนวคิดและหลักการของภาคประชาชนและการเพิ่มบทบาทของภาคประชาชนในการแก้ไขปัญหา Pm 2.5 โดยสภาลมหายใจภาคเหนือ คุณบัณรส บัวคลี่ และมูลนิธิเพื่อความยั่งยืน คุณเดโช ไชยทัพ สำหรับภาคประชาสังคมมี คุณวิทยา ครองทรัพย์ มาร่วมนำเสนอ พร้อมทั้งศูนย์รับซื้อวัสดุทางการเกษตร คุณประพัฒน์ เชื้อไทย นำเสนอกลไกเข้ามามีส่วนร่วมของภาคเอกชนโดยเครือเจริญโภคภัณฑ์ คุณจอมกิตติ สิริคุณ
หลังจากหมดการนำเสนอทั้งหมดแล้วจะขอให้นายกรัฐมนตรีได้เล่านโยบายการเตรียมความพร้อมการบูรณาการไฟป่าหมอกควันและฝุ่นละอองในปี 2567
“ปี 2567 ในส่วนของ 17 จังหวัดภาคเหนือมุ่งเน้นแก้ปัญหาการเผาในพื้นที่โล่งและป้องกันในเรื่องของหมอกควันข้ามแดน”
นายปิ่นสักก์ สุรัสวดี” อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ กล่าวว่า ในช่วงปีที่ผ่านมากรมควบคุมมลพิษ พยายามวิเคราะห์ถึงสถานการณ์ฝุ่น Pm 2.5 เพื่อให้เข้าใจถึงพฤติกรรมและแหล่งที่มาของฝุ่นโดยเฉพาะอย่างยิ่งใน 17 จังหวัดภาคเหนือ พบว่า
ในช่วงมิถุนายนถึงช่วงธันวาคม ค่าฝุ่นอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน แหล่งกำเนิดหลักมาจากภาคจราจร แม้ว่าจะมีอากาศปิดแต่สถานการณ์ฝนก็ยังไม่กระทบกับประชาชน หลังจากนั้นในช่วง ธันวาคมถึงมีนาคม เริ่มมีอากาศปิดพร้อมกับเริ่มมีการเผาในพื้นที่โล่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเผาวัสดุทางการเกษตรทำให้ค่าฝุ่นในปีที่ผ่านมาปี 2565 ขึ้นมาแต่ที่ค่ามาตรฐานเริ่มส่งผลกระทบกับประชาชน
ในช่วงมีนาคมถึงเมษายน พบว่ามีการเผา ในป่าอนุรักษ์และป่าสงวนค่อนข้างมาก จุดความร้อน 1,540 จุด ในพื้นที่ป่าอนุรักษ์และป่าสงวน 1,181 จุด ทำให้ค่าฝุ่น Pm 2.5 บางครั้งขึ้นไปถึง 200 ลูกบาศก์ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนโดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงดังกล่าวมีปัญหาเรื่องของหมอกควันข้ามแดนเข้ามาจากทางประเทศลาวและประเทศเมียนและประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้ค่าฝุ่นในช่วงบางวันขึ้นไปถึง 500 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรซึ่งถือว่ามีผลกระทบต่อสุขภาพอย่างยิ่ง
จากปัญหาดังกล่าวแผนการแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 ในปี 2567 ในส่วนของ 17 จังหวัดภาคเหนือมุ่งเน้นแก้ปัญหาการเผาในพื้นที่โล่งและป้องกันในเรื่องของหมอกควันข้ามแดน การเผาในพื้นที่โลกประกอบด้วยการเผาป่าและเผาทางการเกษตรมีเป้าหมายในการลดพื้นที่เผา 50% โดยใช้กลไกความร่วมมือทั้งจากภาครัฐภาคเอกชนและภาคประชาชนซึ่งคาดว่าจะทำให้ค่าฝุ่น Pm 2.5 ลดลงได้ 40% และจำนวนวันที่เกินมาตรฐานลดลง 30% จะทำให้คุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้นผลกระทบต่อการท่องเที่ยวลดลงรวมถึงผลกระทบต่อการที่ต้องเสียเงินฟื้นฟูยาวยาลดลง
เป้าหมายของการแก้ปัญหาฝุ่นควันข้ามแดนเป็นการเตรียมความพร้อมสร้างความพร้อมในการเผชิญเหตุของประเทศเพื่อนบ้าน โดยการร่วมกันจัดทำรายงานสถานการณ์ในระดับภูมิภาคอาเซียน ช่วยในการติดตั้งสถานีตรวจวัดคุณภาพอากาศ ทำแผนที่จุดความร้อนรวมถึงแผนที่เสี่ยงในการเผาไหม้ รวมทั้งขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ฟ้าใส เพื่อให้ประเทศเพื่อนบ้านรวมถึงประเทศไทย พื้นที่ต่อเนื่องสามารถแก้ปัญหาได้อย่างเป็นรูปธรรม
นอกจากนั้นมีการเพิ่มประสิทธิภาพสูตรข้อมูลคุณภาพอากาศของกรมควบคุมมลพิษ เพื่อให้สามารถพยากรณ์ผลของหมอกควันข้ามแดนได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น ให้พื้นที่สามารถเตรียมความพร้อมในการป้องกันตนเองเพื่อให้บรรลุเป้าหมายดังกล่าวคณะกรรมการจัดการปัญหามลพิษทางอากาศเพื่อความยั่งยืนในการประชุมครั้งที่หนึ่ง มีรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้มีการจัดประชุมเพื่อวางระบบและจัดระเบียบการบูรณาการของหน่วยงานราชการรวมถึงภาคประชาสังคมเพื่อแก้ปัญหาใน ปี 2567 ได้อย่างเป็นรูปธรรมโดยมีการกำหนดมาตรการเร่งด่วนเพื่อเป็นการบูรณาการในการแก้ไขปัญหาให้ได้
6 มาตรการ เร่งด่วนแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 ปี 2567 ประกอบด้วย
– ระบบการบริหารจัดการการเผาโดยกระทรวงมหาดไทย
– การสร้างมาตรฐานการทำการเกษตรแบบไม่เผาหรือPM 2.5 ฟรีโดยกระทรวงเกษตร และสหกรณ์
– มาตรการไม่รับอ้อยไฟไหม้เข้าหีบโดยกระทรวงอุตสาหกรรม
– การพิจารณาเพิ่มเงื่อนไขเรื่องการเผาในพื้นที่ป่าและพื้นที่เกษตรในการนำเข้าส่งออกสินค้ากระทรวงพาณิชย์
– การพิจารณาสิทธิประโยชน์หรือแรงจูงใจให้ภาคเอกชนร่วมสนับสนุนการแก้ไขปัญหาไฟป่าและฝุ่นละอองPM 2.5 กระทรวงการคลังและสำนักคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน
– การผลิตและจำหน่ายน้ำมันเชื้อเพลิงให้เป็นไปตามมาตรฐานยูโร 5 กระทรวงพลังงาน
สามแนวทางสนับสนุนการลดฝุ่นPM 2.5 จากแหล่งกำเนิด
– การดำเนินการเพื่อเปลี่ยนแปลงที่จะถูกทำให้กลายเป็นรายได้
– การลดปริมาณฝุ่นควันจากรถบรรทุก รถยนต์ รถจักรยานยนต์
– การลดปริมาณผลจากภาคธุรกิจ โรงงานอุตสาหกรรม การก่อสร้างธุรกิจอื่นๆ
มีคณะอนุกรรมการอำนวยการเพื่อจัดการปัญหามลพิษทางอากาศประชุมติดตามการทำงานทุกสองสัปดาห์
มีกลไกการทำงาน จัดระเบียบเพื่อให้เกิดเอกภาพ คณะอนุกรรมการศูนย์ปฏิบัติการ ชั้นต่าง ๆ
ทางกรรมการได้จัดตั้งคณะอนุกรรมการอำนวยการเพื่ออำนวยการจัดการ ประสานงาน ในการแก้ไขปัญหา เป็นเอกภาพทั้งในด้านวิชาการและการสื่อสาร นอกจากนั้นคณะกรรมการได้จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการระดับจังหวัดโดยมีประธานเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดมีอำนาจหน้าที่ในการที่จะทำงานแก้ปัญหาในระดับจังหวัดอย่างเป็นเอกภาพและจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการดับไฟป่าในระดับภาคเพื่อบูรณาการฝ่ายความมั่นคงมาช่วยในกรณีเกิดไฟไหม้ไฟป่าขนาดใหญ่
นอกจากนั้นในปีนี้ร่วมกับทาง สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ กำหนดตัวชี้วัดให้หน่วยงานราชการมาร่วมกันรับผิดชอบและแก้ไขปัญหาฝุ่นPM 2.5 ทั้งหน่วยงานส่วนราชการส่วนกลางและรัฐวิสาหกิจองค์กรมหาชนรวมถึงจังหวัดในภูมิภาคและริเริ่มร่วมกับทาง สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ในการจัดทำระบบ Big DATA ของฝุ่น Pm 2.5 หรือระบบข้อมูลบูรณาการเพื่อการตัดสินใจในการแก้ไขปัญหาฝุ่น Pm 2.5 รวมกันระหว่างหน่วยราชการและภาคประชาชน
รองศาสตร์ ดร.สมพร จันทระ ศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมคณะวิทยาศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ นำเสนอแหล่งกำเนิดมลพิษ พีเอ็ม 2.5 ในพื้นที่ภาคเหนืองานวิจัยและนวัตกรรมสู่การนำไปใช้ประโยชน์
สำหรับงานวิจัยที่ทำได้รับทุนสนับสนุนจากวช. ทำเรื่องของแหล่งกำเนิดและกลไกการเกิดแหล่ง Pm 2.5 ในพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทยทำการเก็บตัวอย่างจากพื้นที่ในเมืองเชียงใหม่โดยเลือกที่บริเวณสี่แยกรินคำซึ่งเป็นแยกที่มีการจราจรพลุกพล่าน เก็บตัวอย่างเป็นเวลาสองปีตั้งแต่ปี 2563 ถึง 2564 จากรูปกระดาษกรองที่เห็นในภาพคือฝุ่นพีเอ็ม 2.5 ที่เราเก็บเป็นรายวันราย 24 ชั่วโมงจากตัวอย่างที่เราได้จะนำไปวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีเพื่อหาซิกเนเจอร์ของฝุ่น จากแหล่งกำเนิดต่างๆนำไปเข้าโมเดล PMF
ข้อมูลจากการที่เราเก็บค่าฝุ่นที่ได้เส้นกราฟที่เห็นคือค่าฝุ่น Pm 2.5 ตั้งแต่เดือนมีนาคมปี 2563 ถึงเดือนเมษายนปี 2564 กราฟแท่งสีส้มที่เห็นนั้นจุดความร้อนที่ใช้ข้อมูลจากสีจังหวัดคือ เชียงใหม่แม่ฮ่องสอน ลำปาง ลำพูน เพื่อดูอิทธิพลของการเผาก็จะเห็นว่าการเผามีผลต่อการเกิดฝุ่นพีเอ็ม 2.5 อย่างชัดเจน สีฟ้าที่เห็นคือปริมาณน้ำฝนโดยสรุปคือปี 2563 ค่าฝุ่นจะสูงกว่าปี 2564 อยู่ที่ประมาณ 116 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรในขณะที่ ปี 64 ลดลงเหลือ 80 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรส่วนในช่วงเวลานอกฤดูฝนหรือหน้าฝนนั้นก็จะลดลงไปตามลำดับ
ถัดไปคือการจำแนกแหล่งกำเนิด จากที่กล่าวไปว่าเรานำตัวอย่างฝุ่นไปวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีสามารถที่จะจำแนกแหล่งกำเนิดของฝุ่นได้ตามช่วงฤดูกาลแท่งสีเหลืองที่เห็นคือสัดส่วนของการจราจรที่มีผลต่อการเกิดฝุ่นพีเอ็ม 2.5 สีเขียวเข้ม คือ ฝนถนนหรือฝุ่นดินทั่วไป สีเขียวอ่อน คือ การเผาชีวมวลส่วน สีแดง คือ ฝุ่นทุติยภูมิมีการเดินทางมาและสะสมตัวอยู่ในแอ่ง
กราฟวงกลมนี้แสดงให้เห็นถึงสัดส่วนของค่าฝุ่นในแต่ละช่วงฤดูถ้าเป็นช่วงฤดูแล้งจะมีการเผามากการเผาชีวมวลก็จะมีเปอร์เซ็นต์เป็นแหล่งกำเนิดหลักในขณะที่การจราจรจะเท่าๆ กันตลอดทั้งปี แต่จะสังเกตเห็นว่า ในช่วงปี 2564 จะมีสัดส่วนของสีแดงมากกว่านั่นคือเกิดผลกระทบจากมลพิษข้ามแดนมากกว่าในปี 2563 นี่เป็นข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์ที่สามารถพิสูจน์ทราบให้เห็นในเรื่องของแหล่งกำเนิดฝุ่นในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ซึ่งเป็นตัวแทนของพื้นที่ภาคเหนือได้โดยสรุปการวิเคราะห์แหล่งกำเนิดของฝุ่นโดยใช้แบบจำลอง PMF
สามารถที่จะสรุปได้ว่าแหล่งกำเนิดหลักของภาคเหนือคือการเผาในที่โล่งในช่วงฤดูแล้งและการจราจรในเขตเมืองด้วย ส่วนการเผาชีวมวลก่อให้เกิดทุติยภูมิได้หากมีการเดินทางเป็นระยะทางไกลเช่นจากประเทศเพื่อนบ้านและของเราก็อาจจะข้ามไปที่อื่นด้วย ส่วนฝุ่นรายวันจากจราจรเป็นค่าพื้นฐานที่มีอยู่ตลอดทั้งปีแต่ในช่วงท่องเที่ยวก็อาจจะเพิ่มมากขึ้นโดยเฉลี่ยของเชียงใหม่อยู่ที่ประมาณ 26 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร
เทคโนโลยีและนวัตกรรมสู่การนำไปใช้ประโยชน์ซึ่งในส่วนของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เอง มีระบบการตรวจวัดและติดตามคุณภาพอากาศ โลวคอสเซ็นเซอร์
LINE OFFICIAL สามารถแอด LINE และรับทราบค่าฝุ่นในพื้นที่ของตนเองโดยการแชร์โลเคชั่นตัวนี้มีความพิเศษตรงที่สามารถจะพยากรณ์คุณภาพอากาศล่วงหน้าได้สามวันเพียงแค่แชร์โลเคชั่นที่ตนเองอยู่ก็จะสามารถทราบวางแผนกิจกรรมของตนในพื้นที่ในระยะสั้นได้ นอกจากนี้ยังมีข้อมูลห้องปลอดฝุ่นซึ่งอยู่ในตัวฟิตเซอร์ของแอพพลิเคชั่น LINE สามารถเข้าไปกดคริคดูได้โดยการแชร์โลเคชั่นเช่นกัน
ต่อเนื่องจากการพยากรณ์สถานการณ์ฝุ่นล่วงหน้าสามารถนำไป ช่วยในการบริหารจัดการเชื้อเพลิงซึ่งในจังหวัดเชียงใหม่เองมีการใช้ระบบบริหารจัดการเชื้อเพลิงแบบแอพพลิเคชั่น fire-d โดยการใช้โมเดลพยากรณ์คุณภาพอากาศและระบบลงทะเบียนล่วงหน้าช่วยในการลดการเผาในช่วงเวลาที่อากาศกฎหรือการระบายอากาศไม่ดีด้วย
ส่วนนวัตกรรมป้องกันฝุ่นพีเอ็ม 2.5 มีเรื่องของหน้ากากป้องกันฝุ่นสำหรับประชาชนทั่วไปและสำหรับอาสาดับไฟป่ามีนวัตกรรมเรื่องของห้องปลอดฝุ่นซึ่งมช.ได้ติดตั้งหอพักนักศึกษาครบถ้วน สามารถเป็นต้นแบบนวัตกรรมให้กับคนทั่วไปได้ด้วยห้องปลอดฝุ่น มุ้งปลอดฝุ่น
โมเดลล่าสุดที่ทำคือเครื่องฟอกอากาศจากกล่องกระดาษลังรีไซเคิลที่สามารถใช้ในพื้นที่ที่อาจจะขาดแคนงบประมาณได้
สรุปการสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่หรือภาควิชาการต่อหน่วยงานภาครัฐเรามีความพร้อมที่จะช่วยในเรื่องของเทคโนโลยีนวัตกรรมการพัฒนาระบบในด้านต่างๆการบริการวิชาการเช่นเรื่องของการทำหลักสูตรจากการมลพิษทางอากาศมีแผนที่จะอบรมให้กับหลายกลุ่มในท้องถิ่นไม่ว่าจะเป็นอสม.กลุ่มประชาชนทั่วไปอพท.และการทำค่ายเยาวชนต่า งๆ รวมถึงงานวิจัยที่จะตอบโจทย์ทั้งคำถามของภาครัฐและภาคประชาสังคมได้รวมถึงสนับสนุนการแก้ไขปัญหาระยะยาวไม่ว่าจะเป็นเรื่องของเกษตรทางเลือกหรือการทำเกษตรอัจฉริยะ เป็นต้น
ช่วงที่กำลังจะถึงต่อจากนี้ เป็นช่วงปฏิบัติการ และช่วงนโยบายใหญ่ ๆ นำมาสู่เรื่องปฏิบัติ
คุณ บัณรส บัวคลี่จาก สภาลมหายใจภาคเหนือ พวกเราเป็นภาคประชาสังคมที่รวมตัวกัน จากสภาลมหายใจต่าง ๆ ในพื้นที่ภาคเหนือที่เจอวิกฤต 8-9 จังหวัด
อันดับแรกต้องขอบคุณที่นายกรัฐมนตรีรับข้อเสนอของพวกเรา ตั้งแต่รอบที่ผ่านมาและก่อให้เกิดบรรยากาศใหม่ ๆ เช่นเรื่องของกฎหมายอากาศสะอาดที่ผ่าน ค.ร.ม. ในสภาไปเมื่อวาน รวมทั้งเรื่องของไฟแปลงใหญ่ ที่บรรจุอยู่ในหน้าจอนี้ ช่วงที่กำลังจะถึงต่อจากนี้เป็นช่วงปฏิบัติการแล้วช่วงนโยบายใหญ่ใหญ่มาสู่เรื่องปฏิบัติการพวกเราสภาลมหายใจภาคเหนือ ได้รวบรวมความเห็นและนำเสนอเป็นเอกสารบรรยายสรุปแค่ 5 แผ่น และใส่เอกสารยื่นทางจังหวัดให้ท่านนายก
ไฮไลท์สำคัญขอยกตัวอย่างเรื่องเดียว เพื่อนบ้านชาวจังหวัดเชียงราย ต้นปีที่ผ่านมา เดือนมีนาคมชาวแม่สายรวมตัวกันประท้ว งเรียกร้องให้รัฐบาลยกระดับการช่วยเหลือปรากฏว่ามีปัญหาอยู่เรื่องหนึ่งที่เพิ่งมาทราบกันว่าทางจังหวัดไม่มีระเบียบที่ให้ประกาศเขตภัยพิบัติเฉพาะพื้นที่แม่สายเป็นระเบียบตามพระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ระเบียบป้องกันบรรเทาสาธารณะภัย ชาวเชียงรายตรวจสอบสองเดือนที่แล้วยังมีระเบียบแบบนั้นหรือไม่ เพื่อมารองรับ ทราบว่ายัง นี่เป็นเรื่องที่ชาวเชียงรายฝากตัวอย่างที่อยากจะนำเสนอ
อีกเรื่องในพื้นที่จังหวัดน่านนอกจากเรื่องไฟเยอะแล้วมีไฟที่ข้ามมาจากเพื่อนบ้านแขวงไซยะบุรี เหลือทางหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้รับเรื่องนี้ไป นี่เป็นตัวอย่างขั้นต้นส่วนเรื่องที่ใหญ่ที่เป็นเรื่องร่วมกันของหลายจังหวัด คือเรื่องของ อปท. องค์การท้องถิ่น รับมอบภารกิจการดูแลไฟจากกรมป่าไม้ ปีที่แล้วมีเงินงบประมาณมาให้น้อยมากแต่จุด ที่สะท้อนพร้อมกันคือเงินที่ให้มาเค้ากำหนดไว้เลยว่าจะต้องซื้ออุปกรณ์เพียงไม่กี่อย่าง ของใช้เพื่อดับไฟ แต่บางพื้นที่ไม่มีเงินค่าอาหารค่าน้ำมันรถและเป็นชาวบ้านทั้งนั้น นี่เป็นกลไกในเชิงรายละเอียด ความต้องการของชาวบ้านแต่ละจังหวัด
สิ่งที่อยากนำเรียนในตอนนี้คือ อยากขออภัยในความผิดพลาดของประชาชนในรอบที่แล้ว ที่ขอให้ดูแลพื้นที่ไฟแปลงใหญ่ 10 แปลงมาพบว่าขาดหล่นอยู่อีกหนึ่งแปลง พื้นที่ดังกล่าวเป็นพื้นที่เหนือเขื่อนภูมิพลและเป็นป่าอนุรักษ์แปลงใหญ่ต่อเนื่องกันเป็นป่าอุทยานแห่งชาติแม่ปิง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแม่ตื่น และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย เป็นพื้นที่รอยต่อสามจังหวัด จุดที่อยากจะให้กรุณาตัดสินใจพิจารณาคือพื้นที่ป่าอมก๋อยสีฟ้าหล่นจาก 10 แปลงใหญ่ตกหล่นกลายเป็นว่าเป็นพื้นที่ฟันหลอ เนื่องจากเรามาพบว่าจุดนี้เป็นพื้นที่ไฟที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทยสามป่านี้มีพื้นที่รวมกัน 2,000,000 กว่าไร่ใหญ่กว่ากรุงเทพทั้งกรุงเทพ
- นายกตอบกลับทันที แสดงว่าป่าอนุรักษ์จะให้เพิ่มเป็น 11 ที่ถูกไหมครับ ?
ใช่ครับ เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่ต่อเนื่องกันและปฏิบัติการณ์ต่าง ๆ จะได้สมบูรณ์แบบพร้อมกันทราบว่าทางกรมอุทยานเข้มแข็ง หน่วยปฏิบัติการณ์ในพื้นที่ดูแลอยู่แล้วแต่ว่าเอามานำเรียนเผื่อหน่วยอื่น ๆ จะได้เข้าใจตรงกันและจัดสรรบูรณาการได้อย่างครบถ้วน
สุดท้ายพื้นที่ดังกล่าวสำคัญมากเพราะไฟแปลงใหญ่ที่เรานำเสนอสามป่าเหนือเขื่อนแม่ปิง เอาพฤติกรรมจะไม่หลักๆ เดือนกุมภาพันธ์ส่วนสีชมพูเป็นโป๊ะไฟแปลงใหญ่อีกแปลงหนึ่งที่สาละวินประมาณ 1,000,000 ไร่และธรรมชาติกำหนดว่าลมจะมาทางทิศตะวันออกทางเวียดนามทางลาวและหักขึ้น เข้ามาในแอ่งเชียงใหม่นี่เป็นจุดที่ทั้งในเชิงยุทธศาสตร์ถ้าเราดับไฟต้นลมตรงนี้ได้จะช่วยบรรเทาเบาบางและช่วยทางแอ่งเชียงใหม่ลำพูนลำปางได้เยอะ
สีชมพูคือไฟป่าสาละวินที่จะไม่ในช่วงปลายเดือนช่วงกลางเดือนมีนาคมและลมก็เปลี่ยนพอดีจะพัดจากทิศตะวันตกเข้าแอ่งเชียงใหม่เช่นเดียวกันแต่โชคดีที่ให้อยู่ในแผนที่พิเศษแล้ว
คีย์เวิทหลักทำอย่างไรให้เพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาสังคมให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมไฟป่า
คุณ เดโช ชัยทัพ จากมูลนิธิเพื่อการพัฒนาเที่ยงยืน ภาคเหนือ ที่ผ่านมาคีย์เวิทหลักทำอย่างไรให้เพิ่มการมีส่วนร่วมของประชาสังคมให้มากขึ้น เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมไฟป่า เราทำงานร่วมกันมาไกลแต่แรงเหมือนยังไปไม่ถึงฝั่งเรื่องแรกตระหนักว่าปัญหานี้เป็นปัญหาใหญ่เกินกำลังที่เจ้าหน้าที่จะควบคุมจัดการได้โดยลำพังเพียงฝ่ายเดียว การระดมพนักงานเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายพูดตามตรงคือควบคุมไฟป่าได้ไม่ถึง 10% ของพื้นที่แถวใหม่ทั้งหมดที่เกิดขึ้นแต่ทิศทางที่เราสั่งสมและเรียนรู้จากทางส่วนราชการและหลายหลายส่วนคือทิศทางจะส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมมากขึ้นนี่เป็นทิศทางที่ถูกต้อง แต่รูปธรรมของการที่จะส่งเสริมให้มีส่วนร่วมมากขึ้นมีสามประเด็นที่จะต้องให้มีความชัดเจน
เรื่องแรก คือ การขับเคลื่อนการถ่ายโอนภารกิจการควบคุมไฟป่า
เรื่องที่สอง คือ การขับเคลื่อนเรื่องป่าชุมชนคือ เรื่องของกฎหมายที่เปลี่ยนจากการบังคับเป็นกฎหมายไปส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนมามีส่วนร่วม
เรื่องที่สาม คือ เรื่องแก้ไขปัญหาที่ดินในเขตป่าซึ่งมีตัวอย่างรูปธรรมถ้าทำสามเรื่องนี้ให้ชัดก็น่าจะเป็นรูปธรรมที่เราไปได้ไกล
ในกรณีการถ่ายโอนภารกิจไฟป่าตอนนี้มี 2,316 แห่ง คิดเป็นพื้นที่ 12,000,000 ไร่ แต่ที่ผ่านมาเหมือนการถ่ายโอนภารกิจไปไม่ถึงฝั่งฝัน คือกลายเป็นเมื่อถ่ายโอนภารกิจกรมป่าไม้ก็ไม่สามารถจะของบประมาณได้เพราะหน่วยที่มีภารกิจต้องเป็นหน่วยที่มีงบประมาณ แต่เมื่อท้องถิ่นมาทำก็เหมือนกับว่าเมื่อไม่มีงบ ไม่มีแผน ไม่มีตัวชี้วัด ไม่มีการจัดการที่ชัดเจน ระเบียบเกี่ยวข้องก็ยังไม่เหมาะสมทำให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นพื้นที่สุญญากาศ ประมาณ 42,000,000 ไร่ ที่กรมป่าไม้ได้ถ่ายโอนภารกิจไป แต่ที่ผ่านมาก็มีความพยายามที่จะขับเคลื่อนให้มีรูปธรรมมากขึ้น ในการที่จะสนับสนุนงบประมาณสมาชิกสภาเทศบาล ได้พยายามทำงบประมาณไปทั่วประเทศโดยประมาณ 1,700 ล้านบาทเพื่อที่จะให้ท้องถิ่นไปสนับสนุนชุมชนให้เข้ามามีส่วนร่วมในการป้องกันแก้ไขแต่ที่ผ่านมามีงบประมาณ 49 ล้านบาทในการสนับสนุน สฐ ก็ยังยืนยันเงิน 1.700 ล้านบาทก็เป็นเรื่องสำคัญถ้าเราอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่เองถ่ายโอนภารกิจไป 110 ตำบลกับ 4,900,000 กว่าไร่ถ้าจะหนุนให้ท้องถิ่นทำจะใช้งบประมาณ 83 ล้านบาท เป็นโจทย์ใหญ่ที่คิดว่าเป็นเรื่องที่เราจะสนับสนุนให้การมีส่วนร่วมมันเป็นจริงเป็นจังมากขึ้นมันเหมือนให้เค้าไปดูแลแต่ไม่ให้งบไป เลยกลายเป็นโจทย์ว่าการควบคุมมีน้อย
ประเด็นที่สองคิดว่าการขับเคลื่อนเรื่องป่าชุมชนซึ่งเป็นกฎหมายที่ก้าวหน้าให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการดูแลจัดการรวมทั้งเรื่องการจัดการไฟป่า
เพียงแต่ในตอนนี้ข้อเสนอตรงตรง คือทำอย่างไรเราจะสามารถทำให้กรมป่าไม้มีคนมีงบในการขับเคลื่อนเรื่องนี้ได้มากเพียงพอ เพราะพื้นที่ค่อนข้างจะกว้างของจังหวัดเชียงใหม่อย่างเดียวประมาณ 573 แห่ง ทำอย่างไรให้การขับเคลื่อนกลุ่มเหล่านี้เป็นรูปธรรมมากขึ้นและที่สำคัญคือเมื่อเขาดูแลจัดการเราก็จะเห็น kpi รายหมู่บ้านหลายตำบลที่ชัดเกิดไฟกี่ไร่กี่งานถ้าปีต่อไปจะทำให้ดีขึ้นคิดว่าถ้าเราเปลี่ยนยูนิตในกันบริหารจัดการในการวิเคราะห์ในการวางแผนลงไปเล็กที่สุดเราจะสามารถกำหนด kpi ในระดับหน่วยย่อยได้ซึ่งจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและที่สำคัญเวลาเราพูดถึงงบประมาณในพื้นที่ป่าชุมชนถ้าทำดีดีจะมีงบในการดูแลจัดการเช่นไปเชื่อมโยงกับเรื่องเครดิต คาร์บอน ของจังหวัดเชียงใหม่โดยมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงลงมาทำปรากฏว่าหลายชุมชนส่งเข้าไปในพื้นที่ไปเชื่อมโยงกับกรมป่าไม้มีงบในการดูแลไฟป่า 2000 ไร่ประมาณ 600,000 บาทซึ่งเป็นเรื่องสำคัญว่าในอนาคตชุมชนจะสามารถดูแลจัดการไฟป่าได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นและมี kpi เรื่องควบคุมไฟป่าจากเรื่องเครดิตคาร์บอนไม่เกิน 15% โจทย์นี้จะขยายการมีส่วนร่วมให้องค์กรต่าง ๆ เข้ามามีส่วนร่วมทำให้ชุมชนเข้มแข็งได้อย่างไรในกรณีเรื่องป่าชุมชน
ประเด็นที่สามเรื่องที่ดินในเขตป่าซึ่งเป็นเรื่องใหญ่การที่ประชาชนอยู่ในพื้นที่ป่าและไม่ได้รับการรับรองสิทธิ์
แต่ปัจจุบันนี้การเร่งรัดการทำ คทช. อยู่แล้วแต่ทำอย่างไรเราจะเร่งรัดให้เกิดรูปธรรมที่สำคัญในกรณีตัวอย่างของจังหวัดเชียงใหม่ที่ไปขับเคลื่อนอำเภอแม่แจ่มสามารถที่จะรองรับ คทช. ได้เกือบทั้งหมดแล้วเพียงแต่ว่าหลังจากการอนุมัติการอนุญาตเราจะส่งเสริมให้ชุมชนมีระบบการเกษตรที่ดีมีแหล่งน้ำมีอาชีพที่ดีและสามารถที่จะควบคุมไฟป่าในพื้นที่แปลงเกษตรและเปลี่ยน พื้นที่เกษตรที่ใช้ไฟเป็นเกษตรที่ไม่ใช้ไฟพัฒนาระบบวันนะเกษตรใครยังยืนได้ซึ่งเราจำเป็นจะต้องมีเงื่อนไขเรียกได้ว่ากฎหมายพิเศษหรือมติพิเศษที่ทางรัฐบาลเคยมีเรื่องนี้คือ special zone economic ว่าทำอย่างไรพื้นที่เหล่านี้จะเป็นพื้นที่แซนบล็อกเป็นพื้นที่ให้เกิดรูปธรรมว่าการแก้ไขปัญหาเรื่องที่ดินในเขตป่าจะทำให้คนเข้ามามีส่วนร่วมและเปลี่ยนพื้นที่เกษตรที่ใช้ไฟเยอะไปสู่พื้นที่เกษตรที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมคิดว่าถ้าเราทำเรื่องแม่แจ่มเป็นโมเดลและหลายหลายที่ก็จะเป็นความหวังใน
โจทย์ใหญ่ความสำเร็จที่พูดมาทั้งหมด อยู่ที่ท่านนายกรัฐมนตรีท่านจะเป็นผู้นำแห่งรัฐ ที่นำความสำเร็จและเป็นของขวัญปีใหม่ให้ประชาชนในประเทศไทย
คุณ วิทยา ครองทรัพย์ ตัวแทนคณะกรรมการร่วมภาค เอกชนจังหวัดเชียงใหม่ สถิตินักท่องเที่ยวในจังหวัดเชียงใหม่เมื่อปี 2566 จะเห็นในช่วงเดือนมกราคม สถิติทะลุล้านที่สองในรอบห้าปี และทำเงินให้จังหวัดเชียงใหม่ถึง 8,000 กว่าล้านบาท พอในช่วงเดือนเผชิญเหตุกุมภาพันธ์ มีนาคม เมษายน ซึ่งมองย้อนหลังกลับไปในอดีตต้องถือว่าเป็นช่วงไฮซีซั่น เพราะเป็นช่วงปิดเทอมและเป็นช่วงมีเทศกาลคือเทศกาลสงกรานต์ ใครก็อยากจะมาเที่ยว
แต่ภายหลังเริ่มดรอปลงไป ในช่วงท้ายปีนั้นนักท่องเที่ยวที่น้อยลงเพราะเป็นช่วงหน้าฝน ด้วยลักษณะดังกล่าวทางภาคเอกชนจังหวัดเชียงใหม่เลยมีโครงการในการกระตุ้นเศรษฐกิจทั้ง 12 เดือนขึ้นมา เรียกว่าเชียงใหม่ festival city ที่นำเอาศักยภาพของจังหวัดเชียงใหม่ทุกมิติด้านวัฒนธรรมด้านภูมิปัญญานวัตกรรมเทคโนโลยีต่างๆได้เข้ามาเพื่อกระตุ้นให้นักท่องเที่ยวได้กลับมามากขึ้น จำนวนนักท่องเที่ยวที่ลดลงช่วงกุมภาพันธ์ มีนาคม เมษายน สังเกตได้ช่วงที่ลดลงในช่วงนี้เพราะฝุ่นควันเริ่มมากขึ้นในสามเดือนนี้รายได้ของจังหวัดเชียงใหม่ลดลงรวมกันถึง 6,000,000,000 บาท
ดังนั้นต้องถือโอกาสนี้ขอบพระคุณนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐบาลที่ได้มี กฎหมายอากาศสะอาด และมาตรการที่ภาคเอกชนเห็นว่าสามารถแก้ไขปัญหาได้อย่างตรงจุดคือ 11 แปลงของป่าอุทยานและ 10 แปลงป่าสงวน ดังนั้นทำให้ความกังวลใจของภาคเอกชนลดลงไป ภาคเอกชนนำเรียนเพื่อโปรดพิจารณา
ภาพอุปกรณ์ดีไอวายต่าง ๆ ภาพที่หนึ่งคือหน้ากากสามารถทำเองได้มูลค่าเพียงแค่ 10 บาท สองคือใช้พัดลมหากบ้านไหนไม่มีห้องแอร์ใช้พัดลมและใช้กระดาษเทปปิดอยู่ข้างหลังพัดเจาะก็จะช่วยได้กล่องฝุ่น สามคือมุ้งกันฝุ่น สามารถป้องกันคนได้สองถึงสามคนในมุ้งมีทั้งเครื่องดันอากาศทำให้อากาศข้างนอกไม่เข้าและมีเครื่องฟอกอากาศในนั้นด้วยเหมาะสำหรับผู้ป่วยติดเตียงหรือเอาไปใช้ที่บ้านได้ ภาพที่สี่เป็นกล่องอากาศดีใช้สำหรับตั้งที่ศูนย์เด็กเล็กปัจจุบันมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เองโดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพได้ไปทำห้องปลอดฝุ่นให้กับศูนย์เด็กเล็กเชียงใหม่เชียงรายจำนวน 300 กว่าแห่ง ซึ่งช่วยเหลือเด็กได้เป็น 1,000 คน สามารถช่วยเด็กได้ตลอดสี่เดือนภายใต้ต้นทุน 2,500 บาท ด้านล่างก็เป็นเครื่องฟอกอากาศแบบดีไอวายทั้งหมดนี้หากเรามอบให้ทาง อสม. หรือกระทรวงสาธารณสุขหรือเทศบาลเป็นผู้มาเรียนรู้กับศูนย์ที่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่นำไปกระจายก็จะสามารถทำให้ประชาชนได้เข้าถึงอุปกรณ์ปกป้องสุขภาพได้ดีขึ้น
พลโทวีรวัฒน์ วิวัฒน์พาณิชย์ ในวาระของศูนย์รับซื้อวัสดุเชื้อเพลิงไฟป่าหมอกควันและ กล่าวถึงโครงการเชียงใหม่โมเดลขยายผลร่วมกับ
กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร (กอ.รมน.) ภาค 3 ให้เป็นโครงการระดับภาคบทบาทหลักของภาคธุรกิจเอกชนคือการรับซื้อวัตถุดิบเชื้อเพลิงไฟป่าหมอกควันเพื่อนำมาแปรรูปและนำไปขายต่อซึ่งเป็นการสร้างอาชีพสร้างรายได้ให้กับประชาชนและชุมชนในพื้นที่ไฟไหม้ซ้ำซาก นักธุรกิจที่ร่วมสนับสนุนยังไม่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐบาลใดวันนี้ขออนุญาตเป็นตัวแทนนำเรียนความต้องการของภาคธุรกิจที่กล้าหาญแต่โดดเดี่ยว ดูเหมือนปัจจัยการบริหารงานยังไม่ใช่
M แรกคือเรื่องเงินเราต้องการซอฟท์โลนจัดซื้อเครื่องจักรในการเก็บเกี่ยว รวมทั้งเครื่องจักรเครื่องมือในการจัดตั้งศูนย์รับซื้อที่ใช้เงินจำนวนมาก
M ที่สองคือ Machine เราอาจจะต้องแก้กฎหมายบางฉบับเพื่อให้ได้เครื่องจักรที่เหมาะสมมีแรงม้าที่ปฎิบัติหน้าที่ได้จริงและอาจจะหมายถึงการแก้เรื่องของใบอนุญาตต่างๆที่มีความเฉพาะเจาะจงมากขึ้นเช่นเราจะจัดตั้งศูนย์รับซื้อมาทำไม้สักจะต้องขอใบอนุญาตแปรรูปไม้ซึ่งเป็นใบอนุญาตเดียวกับโรงเลื่อยทั้งทั้งที่วัตถุประสงค์การทำงานมันต่างกันเพื่อจะทำให้การขออนุญาตล่าช้าและติดขัดและยากมากขึ้น
M สุดท้ายไม่พูดถึงไม่ได้ คือ Market ตลาดใหญ่ที่สุดที่เราต้องการคือการไฟฟ้าฝ่ายผลิต ปัจจุบันทำโคแฟลิงร่วมกับถ่านหินลิกไนต์ ปี 2566 รับซื้อชีวมวลสองแสนตันทางสมาพันธ์ได้จัดซื้อจัดจ้างร่วมกับการไฟฟ้าส่งมอบเสร็จไปเมื่อวันที่แปดพฤศจิกายนที่ผ่านมา ปี 2567 เพิ่มเป็นห้าแสนตันหากว่าจะเอาโรงไฟฟ้าที่ไม่ใช้แล้ว 6 โรง เอาไปรีโนเวทมาเป็น ชีวมวลรัฐบาลจะต้องแก้กฎหมายจะต้องช่วยในการปรับเปลี่ยนเตาเผาและระบบเฝ้าและระบบ feeders ประชาชนทำเองก็จะไปเพิ่มภาระค่าไฟ สิ่งนี้อยากจะให้ช่วยเพราะเป็นตลาดใหญ่ที่จะดูดซับเชื้อเพลิงไฟป่าหมอกควัน
T แรก คือ TEX ความช่วยเหลือจากรัฐบาลในมาตรการด้านภาษีเนื่องจากเชื้อเพลิงชีวมวลมีราคาสูงกว่า Force ซิ่วถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือด้านภาษีสู้ไม่ได้
P และ I หมายถึงเทคโนโลยีและ information ขอรับศูนย์งานวิจัยจากรัฐบาลให้ช่วยยกตัวอย่างเช่นรถที่เราจะเก็บใบอ้อยที่กองอยู่กับพื้นปัจจุบันเก็บเอาดินกับทรายขึ้นมาด้วยถึง 10 20% ถ้าหากมีหน่วยงานวิจัยมาช่วยเรานักธุรกิจก็จะสามารถประกอบธุรกิจได้
มองเห็นว่าการปรับเปลี่ยนเกษตรเชิงเดียวเป็นวันวนเกษตรเป็นทางเลือกทางออกหนึ่ง
ตัวแทนจากเครือเจริญโภคภัณฑ์ เป็นหนึ่งในภาคเอกชนที่มาเข้าร่วมจากโจทก์วันนี้การปลูกข้าวโพดบนพื้นที่สูงและการกำจัดเศษวัสดุทางการเกษตรที่เป็นหนึ่งในสี่ของปัญหาหมอกควันไฟป่าจะมีแนวทางในการที่จะจัดการหรือปรับเปลี่ยนอาชีพให้กับเกษตรกรอย่างไร
วันนี้ในพื้นที่เก้าจังหวัดภาคเหนือตอนบนมีพื้นที่ในการปลูกข้าวโพดบนพื้นที่สูงประมาณ 3,000,000 ไร่นั่นหมายถึงเราจะต้องมีเศษวัสดุทางการเกษตรที่อยู่บนพื้นที่สูงประมาณ 3,000,000 ตัน ทั้งนี้ทั้งนั้นอาจารย์ประพัฒน์ได้พูดถึงแนวทางที่จะจัดการเศษวัสดุทางการเกษตรแต่อีกโจทก์หนึ่งคือเป็นไปได้หรือไม่ที่จะทำให้เกษตรกรไม่ปลูกข้าวโพดบนดอย ซึ่งในวันนี้หลายภาคส่วนในรอบปีที่ผ่านมาก็มีความพยายามที่จะหาทางเลือกให้กับเกษตรกรในเมื่อถ้าเราย้ายชาวบ้านย้ายเกษตรกรลงมาทำการเพาะปลูกในพื้นที่ที่เหมาะสมไม่ได้ จะทำอย่างไรที่จะทำให้เขาทำกินอยู่บนพื้นที่ได้อย่างเพียงพอต่อรายจ่ายและที่สำคัญเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม มองเห็นว่าการปรับเปลี่ยนเกษตรเชิงเดียวเป็นวันวนเกษตรเป็นทางเลือกทางออกหนึ่ง
มาตรการ คทช. ทำให้รถไฟขบวนแรกคือที่ดินที่ถูกต้องมีความเปิดกว้างมากขึ้น ชาวบ้านถามถ้าไม่ให้ปลูกข้าวโพดจะให้ทำอะไร สิ่งนี้เป็นสูตรที่ไม่ได้ง่ายแต่มีโอกาสไหมมีโอกาสเราเองมองเรื่องของเกษตรมูลค่าสูงจะเป็นทางเลือกทางออกหนึ่งของชาวบ้าน ทำไมต้องเป็นเกษตรมูลค่าสูงเพราะของเดิมเกษตรกรทำเกษตรเชิงเดียวมีการใช้ปริมาณพื้นที่ที่สูงในขณะที่เป็นเกษตรมูลค่าสูงจะเป็นการลดพื้นที่ลงอย่างมีนัยยะสำคัญ ปัจจุบันมีพื้นที่ที่เด่นชัดที่ปลูกพืชเศรษฐกิจด้วยกันคือพืชสมุนไพรที่สามารถปลูกและอยู่กับป่าได้ ตัวที่สองคือกาแฟที่ปลูกในพื้นที่เก้าจังหวัดภาคเหนือตอนบนมีสายพันธุ์ที่ชื่อว่าอราบิก้า ทั้งนี้ทั้งนั้นปัจจัยที่จะ
สนับสนุนชาวบ้านวันนี้คิดว่าเกษตรกรโดยพื้นฐานปัจจุบันจะขาดอยู่ประมาณสี่เรื่องคือ
- เรื่ององค์ความรู้ในการที่จะปรับเปลี่ยนไปสู่พืชชนิดใหม่
- เรื่องการเข้าถึงแหล่งเงินทุนในการปรับเปลี่ยน
- เกษตรกรมักถามว่าปลูกแล้วฉันจะขายที่ไหนการที่เปิดรับเอาภาคเอกชนเข้ามาก็จะมีบทบาทสำคัญที่จะเป็นช่องทางการตลาดให้กับเกษตรกร
สไลด์นี้ เป็นตัวอย่างนึงที่ทางซีพีได้ทำที่อำเภอแม่แจ่มจังหวัดเชียงใหม่นั่นคือพื้นที่เดิม พื้นที่การปลูกข้าวโพดเชิงเดี่ยวเป็นกาแฟรักษาป่า ในรูปเราเห็นว่าเป็นป่าแต่ใต้ต้นไม้เป็นกาแฟ การทำเรื่องเกษตรมูลค่าสูงของเดิมการปลูกข้าวโพดเจ็ดไร่ให้ผลตอบแทนเท่ากับการทำกาแฟเพียงหนึ่งไร่นั่นหมายถึง 3,000,000 ไร่ในพื้นที่ภาคเหนือถ้าเป็นเกษตรมูลค่าสูงถ้าคิดอัตราทด ด้วยเลขเจ็ดเราจะใช้พื้นที่ราวสี่แสนรายเท่านั้นในขณะที่ 2,600,000 ไร่สามารถที่จะปรับเปลี่ยนเป็นการปลูกต้นไม้เพื่อการอนุรักษ์หรือปลุกต้นไม้ที่เกี่ยวข้องกับการดูดซับคาร์บอนหรือคาร์บอนเครดิต ในขณะเดียวกันเกษตรกรรับ เพราะเขาทำงานน้อยลงจากเดิมที่ต้องเน็ตเหนื่อยเจ็ดไร่แต่วันนี้มาทำเกษตรมูลค่าสูงเพียงหนึ่งไรผลลัพธ์ที่ได้คือจากภาพนอกจากจะได้ต้นรายได้นอกจากจะได้ป่าแล้วจะเกิดการไม่เผาในพื้นที่เกษตรโดยสิ้นเชิง
นายกรัฐมนตรีได้เล่านโยบายการเตรียมความพร้อมการบูรณาการไฟป่าหมอกควันและฝุ่นละอองในปี 2567
การประชุมวันนี้เป็นสัญญาณที่ดีที่สุดเราทุกคนเห็นด้วยว่ามันเป็นเรื่องสำคัญดูได้จากแววตาผู้คนที่มานำเสนอวันนี้เป็นคนที่มีความจริงใจกับปัญหานี้รับทราบถึงปัญหานี้อย่างแท้ และอยากให้ลดน้อยลงไปใช้คำพูดอย่างระมัดระวังหมดไปคงลำบากเราอยู่บนความเป็นจริงดีกว่า
นายกรัฐมนตรีกล่าวถึงปัญหาว่า ในส่วนของปัญหาที่เกิดจากท่อไอเสียซึ่งเป็นองค์ประกอบอย่างหนึ่งที่ไม่ได้ใหญ่มาก และคิดว่าโลกเราเปลี่ยนไปเยอะ การที่ใช้รถยนต์เชื้อเพลิงลดน้อยลง ปัจจุบันเปลี่ยนมาใช้รถ EV มากขึ้น ซึ่งเมื่อคืนที่ผ่านมาตนเองได้ร่วมงานลอยกระทงยี่เป็ง และได้พาบริษัทเทสล่ามาด้วย ซึ่งทราบกันดีว่าเป็นบริษัทผลิตรถยนต์ไฟฟ้าขนาดใหญ่ที่จะมาสร้างโรงงานในประเทศไทย
ซึ่งรัฐบาลและทีมงานพยายามเชิญชวนให้มาตั้งโรงงานที่นี่ เพื่อเป็นแหล่งผลิตส่งออกไปทั่วโลก ตรงนี้ถือเป็นนิมิตหมายอันดีว่าประเทศเราให้ความสนใจเกี่ยวกับเรื่องนี้ ในอนาคตไม่แน่ใจจะไกลหรือใกล้ขนาดไหน แต่คิดว่าไม่เกิน 10 ปีการที่เรามาใช้รถ EV เยอะขึ้นก็จะทำให้ PM 2.5 ที่เกิดจากรถยนต์ลดน้อยลงอย่างมีนัยยะ
ในส่วนของการเผาป่าและไฟป่า รวมถึงเผาวัสดุผลิตภัณฑ์จากการเกษตร นายกรัฐมนตรีกล่าวว่าตรงนี้เป็นเรื่องที่เราให้ความสำคัญมาก แต่ต้องกลับไปพูดถึงสาเหตุว่าเกิดจากอะไร ซึ่งมาจากเรื่องของเศรษฐกิจเป็นหลัก หากเศษข้าวโพด ซังข้าวโพดและตอข้าวมีคนมารับซื้อ เขาก็ไม่ต้องเผาทำลาย ตนเองเชื่อว่าไม่มีใครอยากทำ และเชื่อว่าทุกคนตระหนักดีกับปัญหาที่จะเกิดขึ้น
ทั้งนี้ สิ่งที่ได้นำเสนอในวันนี้ เชื่อว่าเป็นเรื่องที่ต้องไปทำต่อ และจะเป็นการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืนที่สุด ภาคส่วนต่าง ๆ ต้องทำงานร่วมกันอย่างบูรณาการ ภาครัฐบาล ฝ่ายความมั่นคงต้องทำงานร่วมกับภาคประชาชนมากขึ้น และต้องขอบคุณแม่ทัพภาคที่ 3 กอ.รมน. ซึ่งมีการทำงานร่วมกับภาคประชาชนที่ชัดเจน นำกำลังพล ยุทธโธปกรณ์เข้ามาช่วย ลดปัญหาเรื่องไฟป่า เป็นการทำงานร่วมกับประชาชนอย่างแท้จริง
ในส่วนของ NGO ที่เสนอเรื่องการใช้งบประมาณและต้องการให้ภาครัฐบาลมาทำงานร่วมกับประชาชนใกล้ชิดมากยิ่งขึ้น นายกรัฐมนตรีกล่าวว่าถือเป็นนโยบายใหญ่ของรัฐบาลที่ต้องการให้ภาคเอกชนทำงานร่วมกับภาคราชการ และฝ่ายความมั่นคง โดยเฉพาะอย่างยิ่งทาง กอ.รมน. ถือเป็นนโยบายที่ตนในฐานะเป็นประธาน กอ.รมน. ได้มอบนโยบายแล้วว่าให้ช่วยกันตรงนี้ให้มากขึ้น
เพราะเรื่องความมั่นคง การป้องกันประเทศ ปัจจุบันเรามีความสงบพอสมควรเหมือนกัน จึงให้ทางทหารมาช่วยทางด้านการเกษตรอย่างที่มีการนำเสนอในเรื่องการป้องกันไฟป่า ถือเป็นเรื่องสำคัญปัจจุบันเรามีมือถือทุกคน การจะเดินทางไปไหนก็เช็คสภาพอากาศ ซึ่งตนเองจำได้ว่าเดือนมีนาคมปีที่แล้ว ได้ตรวจเช็คค่าฝุ่น พบว่าติด Top 10 ของโลก ค่าฝุ่นสูงสุดอยู่ที่ภาคเหนือ ตรงนี้ไม่ต้องมาบอกว่าทำไมการท่องเที่ยวถึงไม่ดีเท่าที่ควร ตนเองเชื่อว่าทุกคนในที่นี้ตระหนักดีอยู่แล้ว รัฐบาลนี้ตระหนักดี
เราใช้นโยบายมาเป็นตัวกระตุ้นการท่องเที่ยว ทางผู้ว่าราชการจังหวัดก็ได้ช่วยเหลือให้สนามบินสามารถเปิดได้ 24 ชั่วโมง รัฐบาลก็ออกวีซ่าฟรีให้กับคนจีน อินเดีย ไต้หวัน คาซัคสถานซึ่งถือเป็นเป้าหมายหลักในการกระตุ้นเศรษฐกิจท่องเที่ยว แต่ถ้าเขาไปกรุงเทพฯ ไปภูเก็ต อากาศดีกว่าเชียงใหม่
เราก็อยากให้เขามาเที่ยวเชียงใหม่ด้วย อยากให้มาเมืองรอง อยากให้มาเมืองที่มีวัฒนธรรมหลากหลาย มาใช้เวลาอยู่ยาวนานขึ้นในประเทศไทย ซึ่งการที่นักท่องเที่ยวไม่มาเชียงใหม่ในเดือนกุมภาพันธ์ มีนาคม เพราะอากาศไม่สะอาด
นายกรัฐมนตรีกล่าวต่อไปว่า ปัญหาจากเพื่อนบ้านก็เป็นเรื่องสำคัญ เรื่องทิศทางลมของประเทศเพื่อนบ้าน รวมถึงเรื่องความก้าวหน้าบริหารจัดการซากพืชผลที่เขามีน้อยกว่าเรา เราต้องพัฒนาไปด้วยกัน ตรงนี้จะต้องมีการพูดคุยกัน อย่างการเจรจาทวิภาคีกับทางลาว ตนเองก็ให้ความสำคัญเรื่องนี้ และมีการพูดคุยกันในเรื่องแรก ๆ เป็นเรื่องหลัก
ซึ่งจริงๆ แล้วเรื่องนี้ต้องเห็นใจเขาเหมือนกัน เพราะเศรษฐกิจเขาไม่ดีเท่าเรา วิวัฒนาการทางด้านการเกษตร การจัดเก็บทำลายซากพืชผลก็ไม่ดีเท่าเรา เรื่องนี้ก็สำคัญ ภาคเอกชนก็สำคัญ คนที่ไปรับซื้อจากเขามาก็สำคัญ ไม่ใช่จะสนใจแค่ราคาอย่างเดียว จะต้องดูด้วยว่าพืชผลที่ไปรับซื้อมา ในเรื่องขอเศษซังข้าวโพด ตอข้าวได้ถูกจัดการอย่างถูกต้องตามหลักที่ได้ตกลงกันไว้หรือไม่
หากพูดจากันแล้วไม่ทำตาม มาตรการภาษีก็ต้องมีมา ถ้าไปซื้อของจากประเทศที่เขาไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องอากาศบริสุทธิ์ เรามีพระราชบัญญัติอากาศสะอาด มีหลายภาคส่วนมาใช้เวลาในวันนี้อย่างจริงจัง หากเพื่อนบ้านเราไม่ทำให้ หรือนายทุนจากบ้านเราไปทำมาหากินในประเทศเขา และไม่ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้ รัฐบาลนี้ก็ยอมรับไม่ได้
วันนี้มาด้วยกันหลายภาคส่วนก็ต้องพูดกันอย่างตรงไปตรงมา พูดกันให้ชัดเจนซึ่งจริง ๆ แล้ว ตัวเลขมาจากลาวจากพม่าเยอะ เรื่องการพูดคุยกับเราก็น่าจะง่ายกว่า เพราะเราเป็นประเทศที่ได้มีการพูดคุยกันด้วยดีมาตลอด ขณะที่ทางพม่าเราได้พยายามหาทางที่จะเข้าไปพูดคุยกับเขาเพื่อที่จะให้เขาเห็นว่าเรื่องนี้เป็นสิ่งสำคัญ
หากเรามีความสงบ การค้าขายเราไปได้ด้วยดีเราสามารถซื้อสินค้าเข้ามาได้ พี่น้องประชาชนในภาคเหนือ 10 กว่าจังหวัดสามารถอยู่ได้อย่างมีอากาศบริสุทธิ์ก็ถือเป็นเรื่องที่เราทุกคนต้องให้ความสำคัญ ตนเองคิดว่าเราทำคนเดียวคงไม่ได้เราอยู่คนเดียวบนโลกไม่ได้
นายกรัฐมนตรีกล่าวยืนยันว่า รัฐบาลนี้ให้ความสำคัญอย่างต่อเนื่องกับเรื่องอากาศสะอาด เพราะจริง ๆ สิทธิพื้นฐานของมนุษยชนเราเรียกร้องกันหลายเรื่อง แต่เรื่องที่ควรจะได้ที่สุดคืออากาศสะอาดซึ่งเป็นของฟรี หากรัฐบาลไม่ให้ความสนใจหรือสามารถทำให้ดีขึ้นได้ จะกลายเป็นปัญหา ขอให้ทุกคนที่อยู่ตรงนี้ตระหนัก และเข้าใจว่ารัฐบาลนี้จะให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เป็นเรื่องแรก ๆ
รับชม Live ย้อนหลัง : นายกรัฐมนตรี นายเศรษฐา ทวีสิน ประชุมหารือร่วมกับผู้ว่าราชการจังหวัด 17 จังหวัดภาคเหนือ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง https://www.facebook.com/prdofficial/videos/649750657066688
