เครือข่ายประชาชนขับเคลื่อนเพื่อจังหวัดปกครองตนอง (คปป.) ภาคเหนือร่วมกันเสนอแนวคิดปฏิรูปประเทศไทย สู่สังคมอนาคต ชี้ ปี 2557 เป็นปีแห่งการปฏิรูปเชิงโครงสร้าง ดันร่าง พ.ร.บ.จังหวัดปกครองตนเอง สู่รูปธรรมการกระจายอำนาจ เชื่อแก้ปัญหาระบบรวมศูนย์ระยะยาวได้
เมื่อวันที่ 27-28 ธันวาคม 2557 ที่โรงแรมเดอะแฟมิลี่ จ.เชียงใหม่ เครือข่ายภาคประชาชน นักวิชาการ ตัวแทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใน 17 จังหวัดภาคเหนือ มาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองในเวทีเครือข่ายปฏิรูปประเทศไทย สู่สังคมอนาคต โดยกลุ่มเครือข่ายเหล่านี้ ให้ความสำคัญกับการปฏิรูปเชิงโครงสร้างของประเทศ เพื่อแก้ปัญหาที่หมักหมมในสังคมไทยหลายลักษณะ โดยแบ่งการระดมความคิดเห็นเป็นระดับภาคเหนือตอนบนและภาคเหนือตอนล่าง ในประเด็นเนื้อหาการปฏิรูป แผนการปฏิบัติการ และจังหวัดก้าวในการปฏิรูป ปี 2557 และออกแบบกลไก กระบวนการขับเคลื่อนปฏิรูป ซึ่งที่ประชุมเชื่อว่า ปี 2557 คือปีแห่งการปฏิรูป ที่ภาคประชาชนจะขับเคลื่อนให้เกิดขึ้น เพราะได้ดำเนินการในระดับพื้นที่มายาวนาน ก่อนการเกิดวิกฤตความขัดแย้งทางการเมือง โดยการปฏิรูปเชิงโครงสร้างมีเครื่องมือในการนำไปสู่การกระจายอำนาจ ซึ่งเครือข่ายได้ออกแถลงการณ์ รวมกันเป็นเครือข่ายประชาชนขับเคลื่อนเพื่อจังหวัดปกครองตนเอง 17 จังหวัดภาคเหนือ ระบุว่า
วิกฤตความขัดแย้งทางการเมืองปัจจุบัน เกิดจากโครงสร้างการรวมศูนย์อำนาจ งบประมาณ และการตัดสินใจไว้ที่ส่วนกลาง ทำให้ระบบการบริหารประเทศไร้ประสิทธิภาพ เกิดการแย่งชิงอำนาจจนกลายเป็นวิกฤตชาติรอบแล้วรอบเล่า การพัฒนาไม่สอดคล้องกับความต้องการของคนในชุมชนท้องถิ่น การตรวจสอบโดยประชาชนทำได้ยาก ประชาชนขาดอำนาจในการจัดการพื้นที่ตนเอง ไม่สามารถเป็นเจ้าของทรัพยากรในท้องถิ่น โครงการของรัฐที่เข้ามาดำเนินการในพื้นที่ ส่งผลให้เกิดความขัดแย้ง และแย่งชิงทรัพยากร สร้างความเหลื่อมล้ำทางสังคม
ที่ผ่านมาเครือข่ายประชาชน 17 จังหวัดภาคเหนือ ได้ดำเนินการเคลื่อนไหวนการแก้ไขปัญหาที่เกิดจากการรวมศูนย์อำนาจมาโดยตลอด รูปธรรมคือการรณรงค์และให้ความรู้การกระจายอำนาจให้จังหวัดจัดการตนเอง มีข้อเสนอให้มีการจัดความสัมพันธ์เชิงอำนาจใหม่ การดำเนินการในลักษณะเช่นนี้ได้ส่งผลให้เกิดกระบวนการของทุกฝ่ายทั้งชุมชนท้องถิ่นและทุกภาคส่วน ซึ่งถือว่าเป็นพลังของการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของประเทศ
วิกฤตการเมืองในปัจจุบัน “การปฏิรูปประเทศไทย” ได้กลายมาเป็นเครื่องมือทางการเมืองของหลายฝ่าย เครือข่ายประชาชนขับเคลื่อนเพื่อจังหวัดปกครองตนเอง จึงขอเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาทางการเมืองที่เกิดขึ้นครั้งนี้ 5 ข้อ คือ
- เครือข่ายประชาชนขับเคลื่อนเพื่อจังหวัดปกครองตนอง (คปป.) ขอสนับสนุนและจะร่วมกันขับเคลื่อน (ร่าง) พ.ร.บ.การบริหารจังหวัดปกครองตนเองที่ยกร่างโดยคณะกรรมการปฏิรูปกฎหมายและเครือข่าย โดยให้ประกาศใช้โดยเร็ว
- ต้องปฏิรูปโครงสร้างอำนาจการเมือง ลดอำนาจรัฐส่วนกลาง คืนอำนาจให้กับชุมชนท้องถิ่นปกครองตนเอง ให้ประชาชนเป็นเจ้าของพื้นที่ มีอำนาจในการตัดสินใจบริหารจัดการท้องถิ่นของตนเอง ในลักษณะจังหวัดปกครองตนเอง มีการเลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัด สภาท้องถิ่น และสภาพลเมืองในทุกจังหวัด
- ต้องปฏิรูประบบการเงินการคลังของประเทศ ให้ประชาชนและจังหวัดปกครองตนเอง ผู้เป็นเจ้าของพื้นที่และเจ้าของภาษี จัดเก็บภาษีโดยตรงและให้สัดส่วนร้อยละ 70 ไว้ในพื้นที่ ร้อยละ 30 ส่งส่วนกลาง
- ต้องปฏิรูปการปกครองส่วนท้อถิ่น เสนอให้ยกเลิกการบริหารราชการส่วนภูมิภาคออกทั้งหมด โดยโอนอำนาจบริหารจัดการทรัพยากร เศรษฐกิจ สังคมและการเมืองท้องถิ่นให้ชุมชนท้องถิ่นปกครองตนเอง
- ให้ชุนชนท้องถิ่นเป็นผู้บริหารจัดการเกี่ยวกับทรัพากรดิน น้ำ ป่า ตำรวจ การศึกษา สุขภาพวะ และวางแผนพัฒนาท้องถิ่นด้วยตนเอง รวมทั้งสามารถออกข้อบัญญัติท้องถิ่นและมีระบบราชการของตนเอง